15 dingen die je moet weten als je te maken hebt met een narcist

Narcisten. Ze bestaan en voor wie ermee te maken krijgt zijn ze niets anders dan puur gif. Want wat in eerste instantie nog zo leuk lijkt, blijkt al snel een manipulatieve en onveilige situatie te worden, waarin je steeds onzekerder en geïsoleerder wordt. Maar hoe herken je een narcist? Een kleine handleiding.

Narcisten bestaan en iedereen kent wel iemand die er ooit mee te maken heeft gehad, of dat nog steeds doet. Maar ‘de narcist’ heeft dat niet op zijn of haar voorhoofd geschreven staan, en ze gaan vaak bijzonder slim en uitgekookt ‘te werk’ met die ander. Levensgevaarlijk, want narcisten bekommeren zich niet om een ander, en alles wat ze doen staat in het teken van henzelf. En om dat te bereiken manipuleren en vernederen ze anderen met als doel volledige macht over die ander te krijgen. Doodeng inderdaad, en dus hoog tijd om achter je oren te krabben als je het volgende herkent. En vervolgens hard weg te rennen, dat vooral.

Ze zijn charismatisch
Zeker bij de eerste kennismaking. Ze stralen zelfvertrouwen uit, zijn vaak warm, charmant en geïnteresseerd (ten minste, dat denk je). Ze geven je het gevoel dat je speciaal bent, ze zijn geestig en hebben een vlotte babbel.

Ze scoren goed bij de andere sekse
Want in eerste instantie zijn ze zijn op hun gemak, ongeremd en losjes. Ze maken makkelijk contact en zijn vaak aantrekkelijk – ook omdat ze meer aandacht aan hun uiterlijk besteden dan gemiddeld. Ze worden vaak gezien als aantrekkelijk voor een relatie (want: sexy) en minder voor een vriendschap.

Ze hebben relatief veel seksuele partners gehad
En beginnen makkelijk nieuwe relaties. Tijdens een relatie kijken ze vaak al om zich heen of ze een leuker iemand ontdekken en door die geringe betrokkenheid zijn ze ook vaker ontrouw. Andersom kunnen ze heel jaloers zijn naar hun partner en controleren ze hun wegen. Omdat zoals de waard is hij zijn gasten vertrouwd, maar dat de narcist vindt dat hij of zij daar het volste recht op heeft.

Ze zijn niet warm
Narcisten zijn betrekkelijk ongevoelig voor het ‘knuffelhormoon’ oxytocine waardoor ze niet goed in staat zijn tot binding en intimiteit en hebben vermoedelijk weinig spiegelneuronen, waardoor ze niet goed in staat zijn tot empathie.

Ze zijn overtuigd van hun eigen superioriteit
En hebben dus ook altijd gelijk. Zelfreflectie of respect hebben voor andermans mening kunnen ze wel goed spelen, maar ze menen het niet. Narcisten voelen zich vaak miskend en geven anderen weinig waardering. En als de ander ergens goed in is, gaan ze de strijd aan, want ze willen altijd béter zijn.

Ze hebben imago-doelen
En maken zich druk om wat anderen van ze vinden. Een narcist is niet bezig met jouw welzijn of wat leuk is voor jou, maar met wat hij of zij daar zelf uit kan halen, en beter van kan worden.

Ze haken af wanneer iemand iets emotioneels meemaakt
Want: teveel gedoe, het leidt af van henzelf en ze moeten empathie tonen en dat hebben ze van nature dus nogal niet zo in hun bagage. Dat klinkt kil, en dat is het ook. Onthoud: een narcist zal het vooral voor zichzelf vervelend vinden als er iets vervelends met jou gebeurt.

Ze zetten anderen in voor hun eigen plannen
Zonder zich daarbij af te vragen wat de ander eigenlijk wil. Een narcist wil controle en zal er alles aan doen om die te krijgen en te houden. Overleg is niet de bedoeling, en als je er tegenin gaat worden ze boos want ze bedoelen het goed voor je, en jij weet zelf niet eens wat goed voor je is. Althans, volgens de narcist dus.

Ze zijn uit op hun eigen voordeel
En denken ook recht te hebben op bepaalde voorrechten of een speciale behandeling. Narcisten zien zichzelf als het middelpunt van de wereld, die bijzondere talenten die ze zichzelf toebedelen verdienen dus wel een extraatje. En als dat uitblijft zijn ze beledigd.

Ze zien liefde als een spel
Game-playing love noem je dat: ze spelen met de gevoelens van de ander, bijvoorbeeld door ze aan te trekken en af te stoten of door ze in het ongewisse te laten. Narcisten kunnen je negeren en dan ineens weer overladen met aandacht, ze praten je en schuldgevoel aan maar als je dan afstand neemt zijn ze ineens heel lief. Doodvermoeiend, en doodeng kortom.

Ze hebben behoefte aan aandacht, bewondering en erkenning
Narcisten zijn vaak succesvol in hun werk door hun zelfvertrouwen, flair en sociale dominantie. Ze hebben minder behoefte aan sympathie, genegenheid of verbondenheid. Ze hebben behoefte aan macht en controle en zijn mede daardoor snel jaloers. Die macht en controle over jou zullen ze proberen te bereiken door van jou hun trouwste fan te willen maken, en jou het gevoel te geven dat je hen nodig hebt.

Ze zien hun partner als ‘aanhang’
Die hun eigen status en bijzonderheid onderstreept. Narcisten zien hun omgeving als een soort hofhouding, die als functie hebben om de narcist te dienen en te laten stralen. Dus moet je naar hun verhalen luisteren, doen wat ze zeggen (anders wordt je ‘gestraft’) en nooit aan ze twijfelen.

Ze liegen, draaien en komen hun beloftes niet na
Narcisten nemen het niet zo nauw met de waarheid en weten die vaak zo te verdraaien dat ze de onschuld zelve zijn. Vreemd, want narcisten komen vaak terecht in conflicten en misverstanden, en hebben vaak ruzie of misverstanden om zich heen hangen. Zie dat dus als een alarmbel, niet als iets dat ‘niet waar’ is.

Ze isoleren hun partner van vrienden en familie
En ze spelen mensen tegen elkaar uit. Narcisten zullen proberen je te ‘chanteren’ als je niet doet wat ze van je willen, en doen dat door je te isoleren van je naasten. Als je niet meewerkt maken ze je zwart bij hen, of bellen ze ineens naar je werk ofzo, met een vervelend verhaal over jou. Alles om je in hun macht te krijgen, en te houden.

Ze kunnen extreem boos worden als ze kritiek krijgen
Of onvoldoende erkenning ervaren. Dat mondt uit in narcissistic rage: vijandig en boos gedrag waarin je bijvoorbeeld wordt doodgezwegen. Narcisten kunnen gewelddadig worden als ze hun zin niet krijgen, en met dingen gaan gooien of dreigen met geweld. Rennen dus, zeker als dit in jouw leven gebeurt, of als je het herkent. En laat je geen schuldgevoel aanpraten want dit gedrag kan niet door de beugel, en het zal ook niet veranderen. Simpel zat.

LEES OOK: Als je houdt van iemand met borderline (dit wil je weten)