5x liefdeslessen voor een gelukkige relatie

Loopt het (even) wat minder goed in je relatie? Dan is het wellicht tijd om wat vaker nee tegen elkaar te zeggen. Maar ook als je net een nieuwe partner hebt, is het goed om je daarin te bekwamen. Want voor duurzaam geluk in de liefde is naast overgave ook begrenzing noodzakelijk.

Lees ook: Als je liefdesbang bent (en waarom dat niet hoeft)

Vaker nee zeggen tegen je liefje? Het komt misschien wat vreemd over. Maar nadat ik het boek met de veelzeggende titel Nee in de liefde van psychotherapeut/analyticus Peter Schellenbaum opduikelde in een tweedehandsboekwinkel ben ik er helemaal van overtuigd waarom dat goed is voor je relatie. Schellenbaum, die onder meer studeerde aan het Jung instituut in Zürich, schreef het donders interessante boek in 1984, maar zijn boodschap heeft nog niets aan zeggingskracht ingeboet. Wellicht is zijn visie, in een tijd waarin persoonlijke ontwikkeling voor veel mensen belangrijk is en vaste rolverdelingen in relaties niet meer vanzelfsprekend zijn, juist alleen maar relevanter geworden.

Bijna elke liefdesrelatie begint met die heerlijke, paradijselijke toestand van verliefdheid waarin we alleen maar ja tegen elkaar zeggen zonder dat we daar überhaupt moeite voor hoeven doen. De verliefdheidshormonen doen hun werk en we vinden bijna alles aan onze kersverse partner fántastisch. Maar dan, na enkele weken of maanden, ebt dat gevoel vaak weg. De harmonieuze en verbindende bubbel waarin je samen ronddobberde, barst uit elkaar. De eerste irritaties dienen zich aan. En dat is volgens Schellenbaum precies het moment waarop de meeste koppels de mist in te gaan. Opmerkelijk genoeg meestal door veel te meegaand te zijn en hun eigen en elkaars individualiteit uit het oog te verliezen.

Ben je klaar voor een lesje analytische liefdesfilosofie? Dit zijn de vijf belangrijkste adviezen van Schellenbaum.

1. Kijk verder dan je geliefde
Verliefdheid geeft ons het gevoel één te zijn met de wereld om ons heen. Het doorgaans kleine ‘ik’ verruimt zich en dat geeft dat fantastische gevoel waardoor je de wereld door een roze bril ziet. Ja, de persoon op wie je verliefd bent, brengt dit gevoel in je naar boven. Maar het is een grote misvatting om het gevoel van verliefdheid helemaal op te hangen aan het bestaan van de ander. Dan maak je die ander namelijk al gauw – hoewel waarschijnlijk onbewust- verantwoordelijkheid voor hoe goed jij je voelt en voor het bevredigen van je behoeften.

2. Zie liefde als een leerschool
En daar gaat het in de liefde nu juist niet over, zegt Schellenbaum. Liefde is bedoeld als leerschool en wie studeert aan de Hogeschool voor de Liefde begrijpt dat een liefdesrelatie ultieme mogelijkheden biedt om een completer mens te worden. Schellenbaum gaat er vanuit dat we juist verliefd worden op mensen die eigenschappen en gedragingen laten zien die wijzelf nog niet tot ontplooiing hebben gebracht. Op het moment dat we helemaal hoteldebotel van iemand worden, zijn we er geestelijk klaar voor om deze eigenschappen die tot dusver in ons sluimerden tot bloei te laten komen. Een Pietje Precies wordt verliefd op een persoon die gerust zijn vuile sokken laat slingeren en iemand die een tikje chaotisch leeft bij de dag, valt voor een persoon die rust, reinheid en regelmaat als hoogste goed beschouwt.

3. Trap niet in de valkuil van het ‘valse’ ja
Dat idee van opposites attract zorgt vooral in de beginfase van een relatie voor een sterk gevoel van eenheid. Maar, uiteindelijk ben je allebei een ander mens, met een eigen aanleg, eigen grenzen, eigenschappen en behoeften. Na de eerste verliefdheidsfase is het dus nodig om je weer bewust te worden van je eigen individualiteit én daarnaar te handelen. Maar dat doen veel stellen helaas niet, schrijft Schellenbaum. Zij trappen in de valkuil van versmelting en passen zich op een ongezonde manier aan elkaar aan. Onbewust gaat dat echter wringen en ontstaat er verzet. Denk aan de persoon die passief agressief tegen zijn partner zegt: veel plezier in de kroeg hè? (ondertoon: laat mij maar weer alleen terwijl jij plezier hebt) Of de persoon die eigenlijk een ware kroegtijger is, maar zijn behoefte om gezellig naar het café te gaan juist helemaal amputeert om zijn partner te pleasen. Dit ‘valse’ ja-zeggen brengt onvrijheid met zich mee en is een doodsteek voor de liefde.

4. Laat de ander een ander zijn (en wees dat zelf ook)
Het vierde advies is dan ook een inkoppertje. Laat de ander alsjeblieft een ander zijn en wees dat zelf ook. Ook al ben je verliefd, verloofd of getrouwd: koester de vriendschappen die je al had voor je je partner ontmoette. Zorg ervoor dat je naast een gezamenlijk leven ook beide een eigen leefwereld hebt met contacten, hobby’s en voldoende tijd voor jezelf. Dat houdt je eigen individualiteit en die van de ander in stand. En was die unieke combinatie van aanleg, eigenschappen en gedragingen die jullie beide bezitten niet precies hetgeen waardoor je je in de eerste plaats zo tot elkaar aangetrokken voelde?

5. Doe de dans van overgave en begrenzing
Maar uiteindelijk, en dat is misschien de meest lastige les, gaat liefde naast begrenzing ook over overgave. De meest complete gevoelsrelatie houdt volgens Schellenbaum in dat we zowel ‘ja’ als ‘nee’ zeggen, als in een voortdurende dans. ‘Nee, ik ben jou niet.’ Maar: ‘ja, ik zie in jou levensmogelijkheden, eigenschappen en gedragingen, die ik zelf graag zou willen ontwikkelen’ om een completer mens te kunnen worden. ‘Ik zal mijn best doen om mijn nauwe grenzen stukje bij beetje in jouw richting te verleggen.’

Op deze manier ‘ja’ zeggen in de liefde, het ware ‘ja’, zorgt ervoor dat we niet zoals bij versmelting de ander imiteren ten koste van onze individualiteit, maar dat we onze eigen individualiteit juist uitbreiden. De Pietje Precies leert van zijn sloddervosliefje om zaken af en toe wat meer los te laten en de chaoot brengt door de confrontatie met zijn gestructureerde partner wat meer rustmomenten aan in de dag. In de kern zijn beide partners niet veranderd, maar door zich aan elkaar te spiegelen, werd een nieuwe kleur op hun unieke palet van eigenschappen en gedragingen zichtbaar. De kracht van de liefde is daarmee net zo onuitputtelijk als de mogelijkheden om een completer mens te worden.

Lees ook: Eerste hulp bij projecties in relaties (als je je Best Vaak aan mensen ergert!)