6x Zo overleef je een burn-out

Op haar vierentwintigste kreeg Janita een fikse burn-out. Ze was moe tot op het bot en deed er alles aan om te herstellen. Dat lukte door zes adviezen op te volgen en ondertussen een beetje om haar eigen misère te lachen. ‘Jij daar in je pyjama op de bank bent een innerlijke krijger en begrijpt in tegenstelling tot veel anderen steeds beter dat het leven niet maakbaar is.’

Op een zonnige najaarsochtend, een paar maanden na mijn vierentwintigste verjaardag, stortte de onontkoombare waarheid plotseling als zo’n grote LOTTO-bal op me neer. Ik was net wakker en zat op de rand van mijn bed. Niet in staat om ook maar één stap te verzetten. Je bent op, zei een stem van binnen. Je bent nu écht op. Ik wist dat het waar was. Ik wist dat het ditmaal écht klopte, omdat die enorme wilskracht die ik sinds het examenjaar van de middelbare school had aangewend om het telkens uitdijende gevoel van vermoeidheid te trotseren, die ochtend nergens meer te bekennen was. Mijn lichaam voelde als een lappenpop, slap en futloos.

Even probeerde ik mijn studie nog op een laag pitje vol te houden, maar na twee dagen moest ik toegeven dat de letters voor mijn ogen dansten en ik niets in me opnam. Na een week kwam ik tot de conclusie dat zelfs een ritje naar de supermarkt – praktisch om de hoek – al te veel was. Dat eigenlijk alles te veel was. Dat zelfs de wolken te snel voorbij trokken aan mijn ogen. Dat ik geen energie had om een zelfstandig huishouden te runnen en dat het voor mij, ja ik, die onafhankelijke single, die hemelbestormer, de jonge vrouw met bravoure die de wereld wel even zou gaan veroveren, tijd was om bij mijn ouders in te trekken.

Daar woonde ik uiteindelijk een jaar om te herstellen van een burn-out. En oh, wat had ik graag gewild dat iemand me toen de volgende adviezen had gegeven.

1. Wéés moe
Serieus? Ja! Iedereen die ooit een fikse burn-out heeft gehad, weet letterlijk wat het spreekwoord ‘moe tot op het bot’ betekent. En toch is jezelf toestaan om écht moe te zijn, dus zo onvoorstelbaar moe als jij je daadwerkelijk voelt, nog niet zo eenvoudig. Wie geveld wordt door een burn-out, is in de meeste gevallen namelijk maanden, zo niet jaren, stelselmatig over zijn eigen grenzen gegaan. Maar hoe komen je brein en je lichaam ooit tot rust als je je groot blijft houden? Alleen wie zichzelf toestemming geeft om écht moe te zijn, geeft zichzelf toestemming om écht uit te rusten. En dat is een cruciale stap in het opnieuw, of misschien wel voor het eerst, leren kennen van je eigen grenzen.

2. Maak je wereld klein en fijn
Houd het simpel. Jij lief idiootje kon tot aan de burn-out bergen werk verzetten en misschien wel tientallen borden tegelijkertijd in de lucht houden, maar die tijd is voorlopig voorbij. Je hoofd is een zeef en alleen al de aanblik van een volle wasmand of het geluid van een binnenkomend WhatsAppje kan aanvoelen als een ENORM stressvolle gebeurtenis. Het is nu zaak om je verstoorde stress-systeem tot rust te laten komen en je hoofd zo veel mogelijk te ontlasten. Wat vond je als kind ook alweer leuk om te doen? Ga kleuren, muziek maken, de natuur in, een taart bakken, dansen of iets anders doen dat voor jou in dit rijtje past. Maak je wereld veilig, klein en fijn.

3. Daal af in het moeras van je psyche
Door het een burn-out te noemen, doen we met z’n allen alsof emotioneel en fysiek opbranden alleen maar het gevolg is van te veel en/of te hard werken, maar dat is natuurlijk niet waar. Want waarom heb jij je werk of andere activiteiten zoals de zorg voor anderen belangrijker gemaakt dan je eigen gezondheid? Het is tijd voor een stevige dosis zelfreflectie! Zet je duikbril op en daal af in het drassige moeras van je eigen psyche. Welke overtuigingen hebben ervoor gezorgd dat jij je grenzen hebt genegeerd of misschien zelfs helemaal niet kent? In hoeverre heb jij tot dusver het leven geleefd dat écht bij je past? Zoek indien nodig professionele hulp om een antwoord te vinden op deze vragen.

4. Wees een innerlijke krijger
‘Hallo! Maar wie ben ik eigenlijk als dit allemaal niet bij mij hoort?’ Genezen van een burn-out gaat over afscheid nemen. Afscheid nemen van gedrag, situaties en vaak ook van personen die niet meer bij je blijken te passen. De ruimte die daardoor ontstaat, laat zich alleen niet een-twee-drie opvullen. En dat terwijl jij nog altijd doodmoe op de bank zit en vooral iets wil doen om deze frustrerende situatie zo snel mogelijk te veranderen. Dat kan niet, zo simpel is het. Des te sneller jij wilt, des te langzamer het gaat. Staak daarom je verzet en vertrouw erop dat hetgeen wat je wèl wilt en de bijbehorende kansen en mogelijkheden zich met de tijd zullen aandienen. Tot dat moment beoefen je de kunst van het niet-weten. Ja, jij daar in je pyjama bent een innerlijke krijger en begrijpt in tegenstelling tot veel anderen steeds beter dat het leven niet maakbaar is. Dat is winst, hoe dan ook.

5. Besteed aandacht aan je lijf en vertroetel het
Terwijl jij voor je gevoel geen leven hebt of in ieder geval langs de zijlijn staat te koekeloeren, leidt je lichaam duidelijk een heel eigen leven. Vermoeidheid – je kunt inmiddels vijftig tinten moe van elkaar onderscheiden-, maar ook slaapproblemen, nek – en rugklachten, hoofdpijn en hyperventilatie horen in het weinig verheffende rijtje van fysieke burn-out klachten thuis. Uiteenlopende klachten die eigenlijk maar één ding willen zeggen: je lichaam heeft héél veel aandacht nodig. Vertroetel het. Slaap zoveel als je nodig hebt (ook al is dit buitensporig veel). Probeer als het gaat dagelijks met lichte intensiteit te bewegen (rustige yoga en wandelen in de natuur zijn aanraders) en laat je – last but not least- regelmatig masseren.

6. Droom van een nieuw leven
Kunnen familie en vrienden in praktisch opzicht iets voor je doen? Zeker! Vraag iedereen die op bezoek komt om een stapeltje oude tijdschriften mee te nemen. Nestel je als je er klaar voor bent op de bank en blader gewapend met een schaar door de tijdschriften. Knip de plaatjes en teksten uit die je aanspreken en maak een moodboard. Dat is een ideale en ontspannen manier om bezig te zijn met je toekomst en levert vaak verrassende inzichten op over waar je onbewust van droomt of naar verlangt. Alle clichés zijn namelijk waar, je zult nooit meer zijn wie je voor de burn-out was, maar het goede nieuws is dat je stap-voor-stap kunt bouwen aan een leven dat lichter, vrijer en moeitelozer is dan je ooit voor mogelijk hebt kunnen houden.

Lees ook: Twaalf manieren om weer de regie over je leven te krijgen

(Beeld: iStock)

Gerelateerde artikelen

Back to top button