9 mooie eye openers over angst voor afwijzing

We zijn allemaal wel eens bang voor afwijzing. In de liefde, in werk, tijdens gewone dagelijkse gesprekken. We doen net even wat vrolijker, gevatter, slimmer of juist nonchalanter, omdat we denken dat dat sociaal wenselijk is. Heel normaal. Maar als het ons leven gaat bepalen kan het enorm verlammend zijn.

Vroeger hadden we elkaar nodig om te overleven. Als een beer je had uitgekozen als lunchhapje en er was niemand die je kon helpen, dan waren je minuten geteld. Veel van ons hebben tegenwoordig vrij weinig met beren te maken in ons dagelijks leven. Maar nog steeds zijn we sociale wezen, willen we geliefd zijn, erbij horen, geaccepteerd worden. Dus voelt afgewezen of buitengesloten worden nog steeds als potentieel levensgevaarlijk.

Die angst denkt dat ie je een dienst bewijst. Je in leven houdt. Als een vuurtoren die je steeds weer veilig naar huis leidt. Maar een overwerkte vuurtoren verblindt je zo erg dat je de haven nooit durft te verlaten. Of zorgt ervoor dat je tijdens het varen alleen maar geobsedeerd naar die toren blijft kijken. En vreemd maar waar: de kans dat je dan tegen iets aanvaart is een stuk groter. Bovendien ervaar je door de spanning elk golfje als een ijsberg. Terwijl wat heen en weer wiebelen helemaal niet erg is.

We weten vaak best dat het nergens op slaat. En toch hè, gaan die alarmbellen maar steeds af. Kunnen ze ons behoorlijk verlammen. Wat kunnen we daaraan doen? Ik ben op zoek gegaan en vond een paar eye openers.

  1. Je angst is niet zo eenduidig als je misschien denkt. Onderzoek ‘em eens. Gaat het puur om de afwijzing waar je tegenop ziet? Of zit er meer achter? Streef je naar perfectie en wil je niet onder ogen zien dat je helemaal niet perfect kunt zijn? Ben je bang ‘erachter te komen’ dat je unlovable bent en voelt een afwijzing als het begin van het einde? Of gaat het om de onprettige emoties die afwijzing met zich meebrengt? Raak je in paniek als je verdriet, boosheid of angst voelt? Denk je dat je er nooit meer uitkomt? Het zijn maar wat voorbeelden, maar het kan helpen als je weet waar voor jou de nadruk op ligt.
  2. Onderzoek je beschermingsmechanismen. Vooral als je al wat jaren meedraait op de wereld heb je jezelf allerlei maniertjes aangeleerd om met je angsten om te gaan. Beschermingsmechanismen zijn dat en je kunt ze hebben zonder dat je het in de gaten hebt. Bijvoorbeeld vermijdend gedrag: geen risico’s nemen, jezelf niet laten zien, je emoties inhouden, geen intieme relaties aangaan, je dromen niet najagen, je op subtiele wijzen aanpassen aan anderen. Controlerend gedrag: de hele tijd overal bovenop zitten om te voorkomen dat het misschien mis gaat. Defensief gedrag: de hele tijd afwijzing vóór zijn door te zeggen dat het niks voorstelt wat je doet, door grapjes te maken, te dissociëren (geestelijk niet aanwezig zijn) en je zo schijnbaar onaantastbaar te maken, een ander te kwetsen voordat je zelf gekwetst kunt worden, of verlaten voordat jij verlaten kunt worden. Voordat je het weet ben je kwijt wie je eigenlijk zelf bent, wat je zelf vind en wil. Erachter komen wat jouw beschermingsmechanismen zijn en proberen andere keuzes te maken kost tijd, moed en creativiteit.
  3. Stel jezelf de vraag wat je écht wil. Waarom je dat wil. Waarom dat belangrijk voor je is. Als je de hele tijd benadrukt dat je niet afgewezen wil worden, dan is er niet veel ruimte meer over voor wat je wél wil. Focus op probéren in plaats van slagen, op wat je graag zou willen. Als je iets nieuws probeert, als je een leuk persoon ziet waar je best een praatje mee zou willen aanknopen, als je een leuke baan ziet waar je best meer over zou willen weten, herhaal precies dat in je hoofd. ‘Ik wil’. Niet: ‘Ik zal wel niet’. Juist als het eng is.
  4. De oplossing zit niet zozeer in andere gedachten, maar in andere ervaringen. Die je bewust doormaakt. Rationeel gezien weten we natuurlijk dat veel van onze angsten onzin zijn. En toch blijven ze sluimeren. Je moet de veranderen niet denken, je moet hem leven. Het tegendeel ervaren. Het zit ‘em in kleine stapjes in je gedrag. Iemand benaderen, afgewezen worden en merken dat je helemaal niet doodgaat. Het nog een keer proberen en zien dat het lukt.
  5. Mocht de angst voor afwijzing uitkomen, dan heeft het menselijk gestel een hele goede tool om daarmee om te gaan. Weet je hoe het heet? Rouw. Je rouwt niet alleen als iemand is overleden, je rouwt ook als iets is overleden. Een idee, een poging, een relatie. Maar daarvoor moet je wel voelen. Je kwetsuren, pijn, verdriet. En dat kun jij. Je bent namelijk veel veerkrachtiger dan je denkt.
  6. Trek het je niet zo persoonlijk aan. Stel dat iemand een diamant vindt in de aarde maar die niet als zodanig herkent. Hij gooit het stuk steen weer weg. Zegt dat meer over die persoon of over de diamant? Is de steen opeens minder waard geworden? Inderdaad. De afwijzing zegt minstens zoveel over de afwijzer als over de afgewezene. Wat anderen over ons zeggen bepaalt niet onze waarde. Het zegt iets over wat zij voor ogen hebben. Weet je wat ook allemaal afgewezen is? Schilderijen van Van Gogh. De eerste boeken van Stephen King en J.K. Rowling. Omdat iemand simpelweg (nog) niet zag wat voor juweeltje hij in handen had.
  7. Afwijzing is slechts een hobbel op je weg. Als je afwijzing verwacht en je krijgt het, kun je denken: zie je wel! En laat je je demotiveren en stop je met proberen. Maar als je focust op vertrouwen en er komt een afwijzing, dan kun je het meer als hobbel zien. Dat succes komt gewoon wat later. Omdat je je competent voelt, laat je je niet zomaar uit het veld slaan.
  8. Je hebt geen controle over wat anderen voelen en vinden. Je kunt nooit de mening of het gedrag van een ander volledig beïnvloeden. Het ligt niet alleen maar aan jou of iemand je leuk vindt of bloedirritant.  Succes zit ‘em niet in proberen zo aardig mogelijk gevonden te worden. Dus eigenlijk is het heel vreemd dat we zo ons best doen om geliefd te zijn.
  9. De oplossing is eigenlijk heel simpel. Aangezien je alleen maar invloed hebt op je eigen acties en niet op anderen, zorg ervoor dat je jezelf ook alleen maar beoordeeld om je acties, niet om de reacties van anderen. Wat is je criterium voor succes? In het geval dat je veel angst voor afwijzing hebt, dan is het probéren jouw succes. Die mindset kan alles veranderen.

De volgende keer dat je bang bent om afgewezen te worden, herinner jezelf er aan dat het erom gaat te weten wat je wil en daar ruimte voor in te nemen. Je stem te laten horen. En ook als je afgewezen wordt, dan mag je nog steeds trots op jezelf zijn, omdat je moedig was, ondanks je angst. En zie je de afwijzing gewoon als potentieel nuttige feedback.

Lees ook: Waarom liefde vele vormen kent (en ze niet alle 9 altijd bij je blijven)

Gerelateerde artikelen

Back to top button