Calorieën tellen doen we he-le-maal verkeerd

Je lekkere grote café latte zwaar op de maag? Kan kloppen, maar het hoeft niet voor iedereen zo te zijn. Dat zegt Rob Dunn, bioloog aan de North Carolina State University. Volgens hem tellen we calorieën al eeuwen fout en heeft het wat meer voeten in de aarde dan we denken…

Een beetje goochelen met het aantal calorietjes die je leest op de verpakking van je eten, gaat je niet helpen aan een gezond lijf, schrijft Rob Dunn in wetenschapsmagazine EOS. De berekening van het aantal calorieën op een label is nogal verouderd. De calculaties zijn namelijk gebaseerd op schattingen die werden gedaan door de Amerikaanse chemicus Wilbur Olin Atwater in de negentiende eeuw. Uh, oké.

Meer recente onderzoeken (bijvoorbeeld gewoon uit deze eeuw) laten zien dat dit véél te simplistisch is. Atwater berekende het gemiddeld aantal calorieën in één gram vet, eiwit of koolhydraten, maar de hoeveelheid energie die je lichaam haalt uit wat je eet hangt in werkelijkheid af van “een duizelingwekkend aantal factoren”, aldus Dunn. Niet alleen de hoeveelheid eiwit, vet of koolhydraten is van belang, maar ook het soort voedsel, de structuur ervan, hoe vers het is, hoe het bewerkt is, met welke andere voedingsmiddelen je het combineert en heel belangrijk: hoe je lijf functioneert. “Zo is er de vraag of sommige voedingsmiddelen zelf zo evolueerden dat ze het spijsverteringsproces kan overleven; er is het gegeven dat koken, bakken, opwarmen in de magnetron of flamberen de structuur en de chemische samenstelling van het voedsel wijzigt; er is de hoeveelheid energie die het lichaam nodig heeft om verschillende soorten voedsel af te breken; en er is de mate waarin de miljarden bacteriën in onze darmen de spijsvertering ondersteunen of, omgekeerd, een deel van de calorieën voor zichzelf opeisen.” Ja, nee, precies ja.

Met andere woorden: ons spijsverteringsproces is veel te complex om zomaar in cijfertjes te kunnen bevatten. Het aantal calorieën dat op de verpakking van ons eten staat, kan door bizar veel oorzaken verschillen van het aantal dat je lichaam er werkelijk mee uit de voeding haalt. En dan zou je denken dat al die knappe voedingswetenschappers van tegenwoordig die ouderwetse calorielabels wel even kunnen verbeteren. Maar niets is minder waar. Het blijkt eigenlijk zó ontzettend ingewikkeld dat we waarschijnlijk nooit een formule gaan vinden die het aantal calorieën dat je lijf opneemt uit een specifiek voedingsmiddel écht kan voorspellen. Oftewel: calorieën tellen is een achterhaalde techniek. Je hebt er geen drol aan. Elke soort voedsel wordt op z’n eigen manier door elk lichaam anders verteerd.

Volgens Dunn kun je sowieso het beste kiezen voor onbewerkte en rauwe voeding, boven bewerkte voeding. Groenten, noten en volle granen zijn bevorderlijk voor een goede spijsvertering. Bovendien bevatten deze voedingsmiddelen over het algemeen meer vitamines en ze houden onze darmbacteriën gelukkig, wat helpt als het gaat om energie opwekken uit voeding. De kunst is volgens Dunn om dus vooral aandacht te geven aan de energie die we uit de voeding halen.

Beeld: iStock

Lees ook: Wat? Volgens onderzoek val je van chocoladetaart tijdens het ontbijt af.