F*ck! Mijn zelfhulpboek helpt niet!

We kopen ze als warme broodjes want we willen allemaal gelukkiger, slimmer of succesvoller worden. Maar er is nieuws: zelfhulpboeken werken maar in 20% van de gevallen. Soms is het zelfs beter om het hele zelfhulpgebeuren naast je neer te leggen. Gewoon lekker op te houden met jezelf te willen veranderen en… te gaan leven.

Lees ook: Wow! Deze vrouw las 500 (!) zelfhulpboeken. En dit zijn haar 5 conclusies.

Er is een boek (én een website) met de heerlijke titel: F*ck feelings. Met als tag: ‘niemand is ooit doodgegaan aan het opkroppen van emoties, wél aan het uiten ervan.” En daarmee lijkt de toon me wel gezet maar voor het geval het niet duidelijk is: volgens deze schrijver, die overigens psychiater is, is luisteren naar je gevoelens zwaar overrated. Wat je wél moet doen is je verstand gebruiken en realistisch zijn. Want life sucks soms, en daar valt vaak bijzonder weinig aan te veranderen. Er gaan mensen dood, een ziekte is niet ineens weg, die scheiding hakt er hard in, je baas is een zak hooi. En wie die hele helse boel met emoties wil oplossen, komt van een koude kermis thuis. Volgens deze psychiater dan he?

Hoewel: hij is niet de enige die dit geluid laat horen. Zo start de klassieker van Dale Carnegie, het anti-zelfhulpboek How to stop worrying en start living met de zin: “mensen die niet weten hoe ze piekeren moeten stoppen, sterven jong.” En piekeren, dat is nou precies wat zelfhulpboeken juist   veroorzaken, zeggen deze critici. Ze beloven ons geluk, voorspoed, of zen, maar dat komt vaker niet dan wel uit. Als in: in 80% van de gevallen niet, bleek uit onderzoek van geluksonderzoeker Ad Bergsma. Want we lezen die boeken niet uit, of we lezen boeken die we niet goed in de praktijk brengen, of we zijn alweer in een ander zelfhulpboek begonnen.
Bovendien: sommige zelfhulpboeken zijn dus gewoon aangetoond slecht, of vaag, of raar. Maarja, dát staat niet op de achterflap, met als gevolg een zeurend stemmetje in ons hoofd dat zegt dat we niet goed functioneren of tekortschieten. En dat komt volgens de Deense psycholoog Svend Brinkmann door onze prestatiemaatschappij, waarin alles en dus iedereen maakbaar lijkt te zijn. Maar het leven is niet altijd maakbaar, en iets als een ongeneeslijke ziekte, een ongeluk, of een gebroken hart, laat zich lang niet altijd ‘even’ omdenken. Of weg Marie Kondoën. Of weg Moody Bitchen. Die moet je helaas doorleven, dat kan overweldigend en verdrietig zijn en ja: daar kan je langere tijd rot door voelen.

Wat we wél kunnen doen? Psycholoog Brinkmann ontwikkelde als zelfhulpboekhater een paar dingen die -zegt hij- beter werken en die me inderdaad nogal on-zelfboekish in de oren klinken zoals:

Stop met voelen
Met dank aan de wetenschap weten we: hoe meer we proberen te voelen, hoe slechter we ons gaan voelen. Net als heel erg op je gezondheid gaan letten: dan doet ineens alles pijn. Of zwanger willen worden en ineens óveral zwangere vrouwen zien. Geef je gevoel niet te veel aandacht,maar richt je liever op realistische, haalbare doelen. Heb je bijvoorbeeld een stomme baas? Verzin iets waardoor je leven dragelijk blijft op dat vlak, in plaats van je steeds opnieuw weer op te gaan zitten vreten. Of erger.

Focus op het negatieve
We worden allemaal ouder én we gaan dood. Niet bepaald een boodschap van The Kelly Family maar: door elke dag stil te staan bij dit gegeven, ga je het leven meer waarderen dan dat je krampachtig op zoek gaat naar positiviteit.

Onderdruk je gevoelens
Fuck feelings dus, want woede kán alleen maar erger worden als je het uit, en opkroppen is helemaal zo slecht nog niet. En hee, ik verzin dit niet zelf he? Het staat hier ook allemaal

Lees een gewoon boek
Het leven is geen rechte lijn van A naar B als je maar Dit of Dat doet waarna je verlost wordt, maar eerder een gedoetje, een wanordelijke bende, en soms een prachtig mooie samenloop van dingen waar je niet eens zoveel invloed op hebt. Net zoals in een goede roman of film dus. Stuk beter voor je zelfbeeld bovendien, dus niets dan win-win.

Lees ook: Waarom ik bijna een burn-out opliep van de laatste schoolweek