Help, ik heb hoofdpijn! (Dus het is vast een hersentumor)

Een vriendin van mij is huisarts. En zij vertelt dat er heel veel mensen zijn die voor niks naar het spreekuur komen. Met een eksteroog waarvan ze denken dat het zeker een tumor is. Of buikpijn die volgens hen op z’n minst moet wijzen op een maagzweer. Terwijl het dan natuurlijk is. Vermakelijk, dat soort verhalen. Maar stiekem ook herkenbaar, want ik kan ook best wel hysterisch worden van rare bultjes, vlekjes en pijntjes. Net als heel veel mensen, ben ik namelijk best een beetje een hypochonder.

Mijn man heeft regelmatig pijn in zijn nek. Waardoor het komt weten we niet, maar hij kan er zo een paar uur door voor pampus liggen. Doodeng vind ik het. Want in mijn hoofd heeft ‘ie al lang een woekerende tumor die zijn zenuwen langzaam maar gestaag aan het dichtdrukken is. Ik heb hem al gesmeekt om een MRI te laten maken, maar hij vindt het onzin. Onbegrijpelijk, wat mij betreft, want zelf had ik me al lang binnenstebuiten laten keren. Bij iedere nieuwe moedervlek denk ik namelijk dat ik doodga. Nou ja, een beetje overdreven, maar fijn vind ik het zeker niet. Als het niet zo neurotisch zou zijn, zou ik iedere drie maanden een total body scan laten maken om te checken hoe de vlag er van binnen bijhangt. Gelukkig kan ik me inhouden en zit ik niet wekelijks op de stoep van de dokter omdat er ergens een scheet dwars zit, maar blind vertrouwen in mijn eigen lichaam hebben, blijf ik een kunst vinden.

En ik ben niet de enige. Veel mensen slaan bij een ondefinieerbaar pijntje of plekje mentaal gelijk enigszins op hol. Hypochondrie, oftewel ziektevrees, wordt een steeds vaker voorkomende kwaal in Nederland en is tegelijkertijd ook één van de meest bespotte neuroses aller tijden. Iedereen vindt het toch namelijk wel een beetje pathetisch, zo iemand die voor het minste of geringste bij de huisarts zit, omdat ‘ie denkt dat ‘ie half dood gaat. Maar is het zo gek dat je angstig wordt van lichamelijke klachten die je niet kunt thuisbrengen? Het mag dan misschien onrealistisch en/of overdreven zijn om meteen te denken dat je het loodje legt bij iedere steen in je zij, maar mensen die echt last hebben van ziektevrees kunnen daar behoorlijk onder lijden.

Waar wordt hypochondrie door veroorzaakt? Dat is niet helemaal duidelijk. Erfelijkheid lijkt een rol te spelen, omdat angststoornissen in sommige families vaker voorkomen. Maar ook opvoeding kan ermee te maken hebben en – in het bijzonder – de manier waarop iemand met angstgevoelens en lichamelijke klachten omgaat. Nare ervaringen in het verleden kunnen hier ook aan bijdragen. Verder helpt de grote hoeveelheid aan informatie over enge en gevaarlijke ziektes die er tegenwoordig beschikbaar is ook niet mee. Tik voor de lol maar eens ‘hoofdpijn’ in op Google en voor je het weet rollen er 3000 websites over je scherm waarop je kunt lezen dat je zéker op het punt staat om te overlijden aan een woekerende hersentumor. Tja, dan ga je niet bepaald lekker meer slapen.

Artsen zijn dan ook niet onverdeeld blij met al die zelfdiagnostiek. Want zie iemand maar eens af te praten van het idee dat ‘ie een MRI moet, of absoluut antibiotica nodig heeft. De hypochonder laat zich niet met een kluitje (en zonder pillen) in het riet sturen. Gelukkig kunnen de meeste mensen hun ziektevrees meestal nog wel beteugelen en doen een aspirientje en een goede nacht slaap vaak wonderen. Ik houd mijn laptop tegenwoordig gewoon dicht als ik ergens een bultje waarneem en mag van mezelf pas naar de dokter als het er na een week nog zit en groen uit begint te slaan. Meestal is dat gelukkig niet het geval. Ieder kwartaal onder de bodyscan lijkt een goed idee, maar het is natuurlijk schijnveiligheid. Want die hersentumor kan net zo goed de dag na die scan ontstaan en me dan de das omdoen. Dus echt veilig ben je toch nooit (help!).

Voor wie ’s nachts echt niet meer kan slapen door de nachtmerries over dodelijke virussen en gevaarlijke gezwellen is er gelukkig heel goede therapie om van de hypochondrie af te komen. Dood gaan we uiteindelijk allemaal toch wel. Maar het is wel zonde om daar je hele leven bibberend in een hoekje op te gaan zitten wachten.

Lees ook: Als je een hypochonder bent (en Dr Google het alleen maar erger maakt)