IK OOK! Als iemand teveel over zichzelf praat (en wat je dan doet)

Het komt vaak door een combinatie van onzekerheid en teveel in het hoofd leven, maar prettig is het niet als mensen teveel over zichzelf praten. Waar ligt de grens en hoe zorg je dat iedereen zich goed voelt aan het eind van een gesprek? “Genoeg over mezelf, wat vind JIJ van mij?”

Deze:

“Hoe is het met je?”
“Niet zo goed, ik heb hoofdpijn, de dokter…”
“Oh, IK heb ook heel vaak hoofdpijn!”

Of deze:

“Hoe was je vakantie?”
“Ja heel leuk, prachtig hoor, Frankrijk, we…”
“Oh,IK was laatst ook in Frankrijk!”

Of deze:

“Pffff…..wat zijn mijn kinderen druk, ik weet soms niet…”
“Oh, praat me er niet van, MIJN kinderen zijn ook al zo druk!”

Zucht. Vermoeiend. Ja, praten is gezond en geeft mensen een goed gevoel. Maar. In sommige gevallen groeit de verhouding in een gesprek na 20 seconden al scheef. En dat heeft een reden, want 60% van de mensen praat het liefst over zichzelf, sinds de komst van social media zou dat volgens onderzoek zelfs naar 80% gegaan zijn. Vrouwen praten daarbij meer dan mannen, maar mannen vallen anderen weer sneller in de rede. Dat komt: voor sommige mensen is een gesprek óók een manier om de onderlinge hiërarchie vast te stellen, ‘verrassend’ genoeg hebben vooral dominante types daar last van. Van een ‘gesprek’ kun je in deze gevallen dan ook niet spreken, een monoloog is een beter woord. En dat is behalve onprettig, ook gewoon een tikkie onbeschoft. Bovendien zorgt het ervoor dat er cruciale informatie achterblijft, omdat die ander niet in staat wordt gesteld het te delen. Of daar allang geen zin meer in heeft, dat kan ook natuurlijk. Want ja: alles leuk en aardig dat die ander ook van alles weet en meemaakt, maar als de balans in een gesprek zoekraakt en alles IK wordt, is de lol er nogal snel vanaf. Binnen die 20 seconden dus al. En dat moet je maar net even weten.

Wanneer je met iemand praat zijn er drie fases, zegt Mark Goulston psychiater en auteur van het boek Just Listen.
In het begin spreek je kernachtig en to the point, maar onbewust zul je merken hoe lekker het voelt om te praten. Als een gevoel van opluchting, dat zó lekker is dat je in de tweede fase meer gaat praten en niet merkt dat die ander niet meer luistert. Waarna je –gênant- in de derde fase terecht komt: die waarin je eigenlijk niet precies meer weet wat je nu eigenlijk wilde zeggen, waarna je je langzaam realiseert dat het tijd wordt om die ander weer in het gesprek te betrekken. Helaas is er dán de neiging om alleen nog maar méér te praten om zijn of haar interesse weer op te wekken, waardoor er alsnog weinig wordt geluisterd. Tja.
Toch, zegt Goulston, zit er vaak geen slechtigheid of misplaatste arrogantie achter teveel ge-IK of zelfpromotie; de meeste mensen praten nu eenmaal graag en willen dat er naar ze geluisterd wordt. Bovendien komt tijdens het praten dopamine vrij, en daardoor gaan we nóg meer praten. En er zijn nog wel wat andere oorzaken te bedenken, zoals:

1) de prater wil laten zien hoe slim hij/zij is;
al werkt dat -dingdong-vaak alleen maar averechts;
2) de prater heeft geen goed tijdsbesef
dus heeft niet in de smiezen dat ie al te lang aan het woord is. En die grens wordt dus al na 20 seconden overtreden als er niet tenminste iets wordt gezegd als ‘sorry dat ik zoveel over mezelf praat hoor, maar ik ben hier even helemaal vol van.’ Ofzoiets.
3) de prater heeft geen radar ontwikkeld voor de akward silence
die ontstaat namelijk als hij/zij heel even stil valt en die ander de draad zó kwijt is dat er gewoon een doodse stilte valt;
4) de prater is niet op de hoogte van het feit dat anderen hem/haar allang ‘filteren’
want mensen zijn het al gewend, dus luisteren allang met een half oor;
5) de prater is gewoon gek op aandacht
en vindt het heerlijk om in de belangstelling te staan;
6) de prater is onzeker
en probeert dat te ‘’overschreeuwen’. Letterlijk dus;
7) de prater WEET het niet
want het is hem/haar nooit verteld dat ‘ie te vaak en te lang aan het woord is;
8) de prater kent jou niet
en heeft dus geen interesse ook. Weten we dat ook weer;
9) de prater gaat door een zware periode
en deze kan iedereen wel begrijpen. Want soms is het leven gewoon zwaar, en is erover praten het enige dat helpt. Al zeggen we hier ook: voor alles is een juiste tijd, een juiste plaats en vooral: een juist mens. Dus die ene collega die tijdens de lunch eindeloos losgaat over haar non-existente seksleven: doe maar een stukje niet maar bel je zus. Ofzo. Dit was een gratis tip;
10) de prater zit teveel in zijn/haar hoofd
want misschien is er (werk)stress en dan kan het lastig zijn om aandacht voor een ander op te brengen.

Nu is in deze gevallen hardop zeggen: HALLOJE PRAATTEVEELOVERJEZELF! misschien een verleidelijk, maar nooit een goed idee. Tenzij je dus niets te verliezen hebt is het zelfs handiger om het maar gewoon te negeren, maar als dat niet mogelijk of gewoon ondragelijk is omdat je hier op dagelijkse basis mee te maken hebt vanwege de aanwezigheid van een nogal Ik-kerige baas /collega/ buurvrouw,  kun je dít doen:

  • Doe niets. Wacht gewoon rustig af tot de ander zelf vastdraait in de eigen praatjes en iedereen er genoeg van krijgt. Gebeurt vaak vanzelf.
  • Reageer kort en bondig. Niet persé gezellig, wél effectief om het verschil tussen de prater en de luisteraar subtiel duidelijk te maken.
  • Maak een grapje. Want grapjes zijn altijd goed, en een vriendelijke manier om de sfeer luchtig te houden zónder dat je uren wordt gegijzeld door andermans belevenissen.
  • Vestig de aandacht op een ander. Want dat die ander veel praat wil nog niet zeggen dat het dan maar over jou moet gaan, nietwaar? Betrek anderen in het gesprek het leidt de aandacht af en zorgt voor nieuwe energie. Bovendien is het een vriendelijke manier om praatgraagje te negeren.
  • Toon échte interesse. Want dat kan natuurlijk ook nog altijd: die ander wil je gewoon graag iets vertellen, en neemt daar uitgebreid te tijd voor. Houd je niet bezig met hoe lang jij of die ander praattijd heeft maar luister en stel vragen. Het zou zomaar eens een prachtig gesprek kunnen worden.
  • Geef de tijd aan. En zeg dat je maar 5 minuten hebt. Dat geeft minder ruimte voor eindeloze monologen en houdt het gesprek efficient.

Lees ook: Waarom nieuwsgierige mensen goed kunnen luisteren

Gerelateerde artikelen

Back to top button