Perfect? Gelukkig niet! (want kwetsbaarheid is veel leuker)

Kwetsbaarheid: Eerlijk zeggen wat je voelt en vindt, niet altijd maar ‘perfect’ willen zijn: volgens recent onderzoek is een kwetsbare levenshouding dé sleutel naar een betekenisvol en gelukkig leven, en ook nog eens goed voor de gezondheid. Maar waarom doen we het toch liever niet?

Lees ook: Gedachten waar je je aan vast kunt houden als je de grote sprong wilt wagen

Sinds twee jaar circuleert een filmpje op internet, dat inmiddels door meer dan acht miljoen mensen is bekeken. Het gaat niet om een populaire videoclip of een belangrijke nieuwsgebeurtenis, maar om een vriendelijke vrouw in een bruine blouse, die twintig minuten lang een volle conferentiezaal toespreekt. Jarenlang was haar leven dodelijk vermoeiend omdat ze alleen maar tienen wilde halen, vertelt ze. “Als ik een probleem had wilde ik het meteen oplossen. En het daarna het liefst nog in een plastic doos stoppen met een etiket erop waar ‘klaar’ opstond.” Haar huwelijk, kinderen, werk; alles in haar leven moest meetbaar, perfect en onder controle zijn, tot ze een enorme omslag maakte. Nu zegt ze: “Ieder mens maakt fouten, maar iedereen is de moeite waard om van gehouden te worden.” En wie zich laat leiden door angst leeft maar half, pas wanneer we omarmen dat het leven nooit garanties geeft en we die onzekerheid accepteren, kunnen we ons écht verbinden met een ander. En dat betekent in de praktijk dus risico nemen en jezelf constant blootgeven, met -eng!- altijd de kans om afgewezen te worden. Toch is die houding de enige manier om liefde en geluk echt een kans te geven, volgens de vrouw in het filmpje. Dus zegt ze bijvoorbeeld:

• Durf te investeren in een liefdesrelatie waarvan je niet weet hoe het uitpakt.
• Vraag om hulp als je ziek bent of iets niet alleen kunt
• Neem initiatief om seks te hebben zonder te weten of je partner ook zin heeft.
• Zeg het hardop als je iets niet weet of ergens bang voor bent.
• Ga naar die yogales als je dat leuk lijkt, ook al vind je dat je er dan belachelijk uitziet.Want, zegt ze: “Wie een kwetsbaar leven leidt, leeft constant zonder zekerheden. Maar daar staat waarachtig geluk tegenover.” De zaal luistert ademloos – soms wordt hard gelachen want de vrouw vertelt erg aanstekelijk. Na afloop krijgt ze een enorm applaus. De vrouw in het filmpje is Brené Brown. Ze is als hoogleraar aan de Universiteit van Houston gespecialiseerd in menselijke kwetsbaarheid, én -omdat de speech die ze gaf in dit filmpje onder andere enthousiast werd opgepakt door Oprah Winfrey-  inmiddels een internationale beroemdheid. Voor haar wetenschappelijke onderzoek en recente bestseller De kracht van kwetsbaarheid (Daring Greatly, 2012) luisterde Brown jarenlang naar de diepste angsten en verlangens van duizenden mannen en vrouwen. En wat bleek: uiteindelijk verlangen we het meest naar échte liefde en verbondenheid met de ander, naar menselijk contact waarin we onszelf kunnen zijn, met al onze goede en minder goede kanten. We zijn alleen zo bang om afgewezen of buitengesloten te worden, dat de meesten van ons zich  ‘beter’ voordoen dan ze zijn: slimmer, vrolijker, gezonder, dapperder, gelukkiger en sterker. Zonde, volgens Brown, want ze ontdekte in haar onderzoek dat juist de mensen die toe durfden te geven dat ze niet perfect waren, angsten hadden, fouten maakten en vooral: dat accepteerden, het gelukkigst waren. Sterker: halverwege haar onderzoek besloot Brown zelfs voor het eerst van haar leven haar perfecte ‘harnas’ uit te trekken en écht contact te gaan maken met haar omgeving. Sindsdien werd haar leven er niet persé makkelijker op. Maar er gebeurde ook iets anders: ze werd aardiger. Minder wrokkig. Meer ontspannen. Vrolijker. Brown: “Sinds ik niet meer perfect hoef te zijn van mezelf, ik als het ware ‘bloot’ durf te leven, ben ik niet alleen zachter voor mezelf, maar ook voor mijn omgeving.”

En dat leven is vaak allang dichterbij dan het lijkt, zolang we maar durven. Want het taboe op kwetsbaarheid, inclusief alle angst voor blunders en afwijzing die daar bij hoort, betekent niet dat we er intussen geen enorme behoefte aan hebben om te laten zien wie of wat we écht zijn, denken en voelen. En dat blijkt vooralsnog vooral op internet. Dagelijks geven miljoenen mensen zich figuurlijk bloot in forums, chatboxen en via online zelfhulpprogramma’s. Er bestaan zelfs speciale ‘geheimenwebsites’ als het Amerikaanse www.postsecret.com, waarop mensen anoniem grappige, herkenbare en soms ontroerende geheimen delen als “Ik slik meer anti-depressiva dan sommige van mijn clienten.” Of: “ik durf niet te trouwen omdat ik stom dans en iedereen me dan stiekem zal uitlachen.”  En dat huwelijk zou natuurlijk juist wél moeten plaatsvinden, zou Brown zeggen, juist omdat kwetsbaarheid omarmen de basis is voor alle mooie dingen in het leven. En ja, daar is moed voor nodig, schrijft ze in haar boek. “Want kwetsbaarheid klinkt als de waarheid en voelt moedig. Waarheid en moed zijn niet altijd comfortabel, maar ze zijn nooit zwak.” Dat betekent natuurlijk niet dat we maar te pas en te onpas onze grootste angsten of pijnen hardop met iedereen moeten delen, wél dat we in de basis waardig en eerlijk durven uit te komen voor wie we zijn. En wie onthoudt dat een kleine stap al genoeg is, staat aan het begin van een liefdevol, volwaardig leven. Dus:

• gá naar die yogales.
• zég dat je van die ander houdt zonder te weten of het wederzijds is.
• régel die bruiloft, ookal kan je niet dansen.
• lách als je ziet dat iets helemaal in de soep loopt door je eigen gestuntel.
• en geniet ervan als dat allemaal vast doodeng voelt!
  
  Want perfect is niemand, maar wie dat durft te omarmen geeft wel ruimte aan het feit dat we uiteindelijk allemaal ook ‘maar’ mensen zijn. En vooral: dat die menselijkheid de meest authentieke basis is voor waar het om draait in het leven. Geluk, liefde en echte verbondenheid.PS: het filmpje waar dit allemaal over ging vind je hier.

Lees ook: Kill them with kindness! (of: hoe zuurder die ander, hoe aaaaardiger jij wordt)