Waarom je mensen vooral lekker moet laten kletsen (behalve in dit geval)
Je mag de mensen gerust laten kletsen over je als ze dat nodig vinden en het ze iets te doen geeft, maar er zijn uitzonderingen. Want sommige geruchten of roddel kunnen heel krachtig zijn en grote schade aanrichten. Dus negeer jij het, maar sla je ondertussen toch toe. Op meesterlijke wijze, uiteraard.
Ik heb ooit een zestigjarige directeur gehad die de volgende vaderlijk bedoelde uitspraak deed: ‘Liesbeth, zelfs als ze je betrappen in bed met een ander, gewoon ontkennen. Niets is krachtiger dan dat. Zelfs niet als iedereen er omheen staat en er getuige van is zeg jij gewoon nog steeds: ‘dit is niet wat het lijkt.’
Nu ben ik nogal braaf aangelegd dus bovenstaande is me nooit overkomen (nee echt niet mensen, ik ben een soort non die hooguit soms ineens haar mening geeft en zich dan rot schrikt van haar eigen assertiviteit en dan maar een week in bed onder de dekens series gaat bingen maar dit geheel terzijde). Maar ik ben die opmerking nooit meer vergeten. Omdat het a) echt een heel aardige en grappige baas was die dit zei en b) omdat het waar is: ontkenning is een enorm krachtig wapen. Je kunt verdwaasd met een bijl in je hand onder het bloed naast het levenloze lichaam van je zure buurvrouw staan, zeggen dat het niet is wat het lijkt, en vervolgens is de rechtsgang nog wel even met je bezig om dat toch allemaal even een stukje te weerleggen. Qua bloed en motief en getuigen en dna en alles (ja, ook ik kijk CSI Miami, vandaar dat ik dit soort superhandige kennis altijd paraat heb).
Maar het kan dus ook andersom: er wordt iets over je beweerd dat niet waar is. Dat je licht ontvlambaar bent, of gemeen. Dat je alleen maar over jezelf kunt praten, of er met de eer van je collega’s vandoor gaat. Anders gezegd: dat je dus onder het bloed met een bijl naast je zure, doch dode, buurvrouw hebt gestaan terwijl je eigenlijk gewoon op de bank naar CSI Miami zat te kijken met je kat op schoot en een zak paprikachips. Maarja, dan is het gerucht de wereld al in. En zie het daar maar weer uit te krijgen.
Nu ben ik persoonlijk nogal van de fuck it in dit geval. Als in: laat de mensen gerust lekker kletsen, kennelijk ben je interessant genoeg om het over te hebben en wat kan jou het trouwens schelen. Maar dat klinkt natuurlijk wel heel erg assertief en alles (omg); in werkelijkheid zijn er altijd grenzen te bedenken. En de belangrijkste daarvan is als het gerucht je echt schaadt. Als in: er wordt gezegd dat je een slechte moeder bent. Of overspelig met de getrouwde buurman (vandaar die buurvrouw en die bijl en alles) terwijl je een gelukkige relatie hebt en je partner onder die verhalen lijdt. Of dat je gewoon gek bent. Of, waargebeurd, dat je zegt dat je een baan hebt, maar die dus helemaal niet hebt. En dus elke dag gaat ‘spookwerken’; met je bammetje op de fiets op weg naar nergens. Kan allemaal over je worden gezegd, echt waar.
Nu is het zo met geruchten: ze gaan altijd over collectieve angst. Dus mocht je je in de situatie bevinden waarin je erachter bent gekomen dat, ik zeg maar wat, over jou het verhaal de ronde doet dat je zwaar in de drugshandel zit al zou je dat NOUJAAAAA aan de buitenkant dus helemaal niet zeggen, dan zegt dat –tenzij het waar is- vooral iets over degene die het nodig vindt dit naar ‘buiten’ te brengen. En laten we er dus even vanuit gaan dat het niet waar is, wat doe je dan? Kortom: hoe houd je je hoofd koel als je slachtoffer wordt van een gerucht?
1 NEGEER HET
en je zult misschien even over je eigen schaduw moeten springen als je erachter komt dat die oud-collega beweerd dat je anderen het werk liet opknappen terwijl dat ik werkelijkheid dus precies andersom was beste vriendin, maar vuur bestrijd je niet met vuur. Wel is negeren in deze kwestie wat ontkennen voor de schuldige is: het is echt een erg krachtig wapen. En het geeft je tijd om een aanvalsplan te smeden. Doe dus alsof je van niets weet en verzamel intussen alle informatie die je nodig hebt. Want die heb je nodig.
2 WORD NIET BOOS
hoe bozer je wordt, hoe verdachter je gaat lijken. En dit gaat over beheersing van het betere soort. Liever ga je dus even een avondje op boksles met een vriendin, dan dat je van pure nijd op die roddelaar springt en daarna nog meer ‘uit te leggen’ hebt. Sterker is het om gewoon rustig te blijven, ook als je van binnen ontploft vanwege alle totale onrechtvaardigheid van dit leven, en dit verhaal in het bijzonder. Jouw tijd komt nog wel, en dat doe je in ijselijke vrede.
3 ZOEK DE KERN VAN WAARHEID EN BENOEM DIE
waarschijnlijk weet je zelf wel hoe gaar de rapen zijn als je ineens over jezelf hoort dat je af en toe nog wel eens een beetje van je dit en dat kan zijn, nouja en dat je toen en toen toch ook al dit en dat zei en ga maar door. Maar als dat waar is kan je het maar beter zelf aangeven voordat het gerucht uit de klauw loopt en gewoon smaad wordt. Haal de angel dus uit het gerucht als je die kunt vinden en speel open kaart naar je omgeving. Klinkt als een slecht idee, maar is een feite een manier om de controle terug te krijgen. En je bent eerlijk, wat betekent dat je over andere dingen waarschijnlijk ook eerlijk bent.
4 WEES DIRECT
en ik ben een Rotterdammer in hart en nieren dus neem maar van mij aan: directe daden zeggen meer dan duizend woorden. Altijd al, maar nu helemaal. En dat betekent dat als er in de praktijk over je wordt beweerd dat je, ik zeg weer eens wat, in een doos onder de brug slaapt of lekker parasieterig op zolder bij je oude moedertje, jij de mensen die dat geloven gezellig bij je thuis uitnodigt en je vervolgens met een stalen smoel rondgaat met de bitterballen. Kan geen woord of gerucht tegenop, gedrag en daden zijn werkelijk ALLES in deze kwestie. En dat voorbeeld van die bitterballen is dus een heel fijne metafoor en op het hele leven toe te passen bovendien, dat maakt het nou juist zo mooi al zeg ik dat maar even zelf. Je kunt iets beter afkeuren door er naar te handelen, dan er met woorden tegenin te gaan. Ook als dat in het begin misschien een beetje eng is.
5 SLA TERUG (EN SLA HARD)
want ja; er is een gezegde dat stelt dat als je moet kiezen om geliefd of gevreesd te zijn, gevreesd de beste optie is. En dat klinkt misschien wel een beetje hard en kil maar soms is het wat het is en moet jij dus even duidelijk maken dat er hier een grens is overschreden. Big time. En het beste doe je dit zo liefdevol mogelijk, maar als dat niet mogelijk is zeg ik: jammer dan en de bijl erin. Kom dus voor jezelf op zo’n manier dat iedereen weet wat je eigenlijk echt communiceert, en maak duidelijk wat jouw gedragsregels zijn. En dat iedereen die maar beter even serieus gaat nemen, als hun lever ze lief is. Oh wacht, leven.
6 WEES HET GERUCHT VOOR
als je weet wat er wordt beweerd kun je het voor zijn door er zelf over te beginnen voordat het uberhaupt is gearriveerd. Zo ken ik een vrouw die wekenlang op ieder feestje en borreltje en burenbarbeque die ze kon bedenken uitgebreid en heel vrolijk en open en integer uit zichzelf begon over het hardnekkige gerucht dat haar man vreemd ging met -ik verzin dit niet- de kleuterjuf van hun dochtertje. Ik denk niet dat zijn echtgenote het bijzonder leuk vond dat ze openlijk de angel uit dat verhaal probeerde te halen (en of ze gelijk had durf ik ook niet te zeggen), maar ik hoop wel dat ze er ergens een soort plezier aan heeft kunnen beleven dat ze in ieder geval liet zien dat het aan haar -en haar eerlijkheid en gevoel voor stijl en algehele fuck it all– niet lag allemaal. En eerlijk gezegd: dat hele gerucht kon mij geen ene biet schelen, deze echtgenote was veel te leuk om over andere dingen mee te praten. En ook haar woorden zal ik nooit meer vergeten in dit geval: “Ja, ik kan nou wel heel moeilijk gaan doen en me in bochten wringen, maar uiteindelijk zit het zo: als hij denkt dat hij beter kan krijgen, moet ie dat maar doen toch?”
Zo is het maar net, sister, en dit is dus precies wat ik bedoelde met die ‘meesterlijke wijze’ uit het begin van dit verhaal. Want uiteindelijk gaat het in dit soort gevallen alleen maar over de controle terug pakken. Niet bang zijn. Zelfkennis hebben. Je beheersing bewaren en vooral: je gedrag laten spreken.
Heeft niemand het van terug.
En laat ze daarna verder VOORAL maar lekker kletsen allemaal.
