Waarom we zieke vrouwen serieus moeten nemen

“Neem maar een aspirientje”, “Heeft u veel stress?”, of “Misschien moet u eens met iemand gaan praten.” Veel vrouwen krijgen dit horen als ze vragen om medische hulp. Want vrouwen zijn niet ziek, die zijn meestal gewoon hysterisch. Toch?

Een aantal jaar geleden kreeg ik last van rare klachten. Oogontstekingen die maar niet weg gingen, duizelingen, pijn, uitvalsverschijnselen. Ik ging een paar keer de huisarts, maar die wuifde het weg. Maar toen ik op een dag op wilde staan en door mijn benen zakte leek het me toch echt niet in de haak. Desondanks bekeek de huisarts me opnieuw eens monsterend en constateerde dat ik waarschijnlijk ‘een beetje gestresst’ was. In de weken daarna bezocht ik meerdere malen de praktijk met alsmaar verergerende klachten, maar werd steeds opnieuw naar huis gestuurd met de mededeling dat hetgeen mij parten speelde niet in mijn lijf zat, maar vooral tussen mijn oren. Pas toen ik mijn kinderen geen verhaaltjes meer kon voorlezen omdat ik niet meer uit mijn woorden kon komen en mijn man een doorverwijzing naar het ziekenhuis eiste, toonde de huisarts zich schoorvoetend bereid om actie te ondernemen. Uiteindelijk, maanden later, kreeg ik van een neuroloog te horen dat de plekken op mijn hersenen betekenden dat ik Multiple Sclerose had. Ik was dus niet gestresst, ik was, zoals ik zelf al lang vermoedde, ziek. Vrouwen zijn namelijk niet per definitie miepende hysterica’s, maar gewoon mensen die ziek kunnen worden. Maar dat concept lijkt bij menigeen nog niet geland.

Ik ben namelijk geen uitzondering. Onderzoek wijst uit dat vrouwen die met medische klachten bij de huisarts komen veel minder serieus genomen worden dan mannen. In de Volkskrant schreef journalist Asha ten Broeke daarover een tijd geleden over de zogenaamde ‘Ghost Girls’; vrouwen die zo’n 100 jaar geleden in fabrieken horlogewijzerplaten beschilderden met radio-actieve verf. Doordat deze vrouwen de verf constant binnen kregen, kregen ze last van allerhande gezondheidsproblemen. Hun tanden vielen uit, ze kregen abcessen en gezwellen en velen van hen kwamen uiteindelijk te overlijden. Hun klachten werden echter niet onderkend. Pas toen er ook mannelijke werknemers het loodje begonnen te leggen werd er alarm geslagen. En hoewel we inmiddels 100 jaar en heel veel kennis verder zijn, worden vrouwen met medische problemen nog steeds maar al te vaak weggezet als zeurkousen die voor niks naar de dokter rennen. En lopen heel veel vrouwen jarenlang, en soms zelfs hun hele leven, rond met medische problemen zonder dat ze de hulp krijgen die ze nodig hebben. Waar ze bovendien simpelweg recht op hebben. Met alle gevolgen van dien.

Het is ondertussen 2018, maar nog steeds is een vrouw blijkbaar maar een soort half mens. Een slap aftreksel van de man, waar veel minder belang aan gehecht hoeft te worden en waar je bovendien ook niet echt naar hoeft te luisteren. Studies tonen aan dat mannen die melding maken van pijnklachten doorgaans zonder veel moeite pijnstillers voorgeschreven krijgen. Vrouwen daarentegen krijgen vaak een recept voor kalmeringsmiddelen in hun handen gedrukt. Want pijn, dat zal bij vrouwen tenslotte meestal wel vooral aanstelleritis zijn. Of gewoon overspannenheid, omdat vrouwen nou eenmaal het zwakkere geslacht zijn en dus het leven niet goed aan kunnen. Vrouwen met een chronische aandoening, vrouwen zoals ik dus, moeten vaak heel lang strijden en pushen om serieus genomen te worden. Waar voor een man zonder moeite de hele trucendoos wordt opgetrokken, moet een vrouw met dezelfde klachten het doen met het oude doosje aspirientjes dat nog ergens achterin het medicijnkastje van de dokter ligt. Want aan dat wijvengezeik moeten we niet teveel tijd besteden. We hebben tenslotte wel wat beters te doen.

We leven in een maatschappij die minder goed voor vrouwen zorgt dan voor mannen. En dat is niet alleen beschamend en onrechtvaardig, het is ook nog eens gevaarlijk. Want daardoor worden belangrijke dingen gemist en vallen er onnodige slachtoffers. Niet zo lang geleden bleek bijvoorbeeld nog dat hartinfarcten bij vrouwen vaak veel te laat herkend worden, omdat de symptomen bij vrouwen anders zijn dan bij mannen en niemand daar aandacht aan besteedt. Ouders die met hun dochters bij de huisarts komen omdat ze zich zorgen maken worden onverricht terzake naar huis gestuurd, omdat zelfs meisjesbáby’s minder serieus genomen worden dan baby’s met een piemeltje. Ik spreek uit ervaring: het heeft ons maar liefst zes maanden gekost voor we met onze pijn lijdende, voedselweigerende en bijna uitgedroogde oudste dochter voet aan de grond kregen in het ziekenhuis. Waar zij dus wel degelijk behoorlijk ziek bleek te zijn. Maar maandenlang kregen wij nul op het rekest. Want dit kleine meisje stelde zich volgens de artsen gewoon aan, ze bespeelde ons. De vrouw is per definitie tenslotte dramaqueen en meestermanipulator pur sang. Zelfs als zij nog zo jong is dat ze van voren niet eens weet dat ze van achteren leeft. Of moet de, uiterst pijnlijke en schandalige conclusie, vooral zijn dat de gesteldheid van vrouwen en meisjes er gewoon minder toe doet dan die van mannen? Omdat vrouwen dus blijkbaar nog steeds tweederangs mensen zijn. Want met mannen winnen we de oorlog en met vrouwen dempen we de gracht. Pak aan dames, dat we even weten waar we staan.

Ik ben niet ‘een beetje gestresst’ en mijn beide zieke dochters ook niet. Wij zijn niet gebaat bij een kopje kamillethee en potje valium, wij willen graag medische hulp. Omdat wij medische problemen hebben. En daar zouden wij niet voor hoeven vechten, discussiëren en overtuigen. En jij ook niet, als je rondloopt met pijn of andere klachten waar je je zorgen over maakt en/of die je beperken in je functioneren. Het is ruim tijd dat vrouwen verlost worden van het het stempel van chronische zeikerds en dat hun lichamen hetzelfde respect krijgen en met dezelfde integriteit behandeld worden als de lichamen van mannen. Dus nee, wij gaan niet ‘even met iemand praten’. Nee, wij willen geen aspirientje. De zieke vrouw is namelijk precies dat: een zíeke vrouw. Of nee, gewoon een ziek méns. En voor zover ik weet is de eed van Hippocrates van toepassing op iedereen die valt onder die noemer.

(Bronnen: Volkskrant, Marie-Claire)