What doesn’t kill you, makes you stronger. Toch?

De afgelopen jaren heb ik best veel op mijn bord gekregen. Ik kreeg twee zorgintensieve kinderen, bleek zelf een chronische auto-immuunziekte te hebben en ging als klap op de vuurpijl ook nog scheiden. Dat was even slikken. Maar ik sta nog steeds recht overeind. Want, zo heb ik de laatste tijd vaak gehoord: what doesn’t kill you, makes you stronger. Ik ben er namelijk vast ‘sterker uitgekomen’. Het klinkt mooi. Maar, is het eigenlijk wel zo?

Lees ook: Waarom kwetsbaarheid je moedig maakt

Er was ook eens iemand die troostend een arm om mijn schouder legde en zei: “Je krijgt alleen maar wat je aankunt”, waarmee ze wilde zeggen dat alles wat er gebeurd was, mij getroffen had omdat ik sterk genoeg was om die last te kunnen dragen. Heel lief bedoeld natuurlijk en op zich ook wel een bemoedigend idee. Zeke als je je af en toe afvraagt: waarom ik? Maar ergens kreeg ik er toch ook wel een beetje vreemd gevoel bij. Want betekende dat dan dat andere mensen per definitie zouden instorten als ze zou overkomen wat ik had meegemaakt? Dat ik sterker ben, béter dan anderen? Dat lijkt me eigenlijk niet.

Het leven is een grillige aangelegenheid. Als je geluk hebt, kom je er zonder al teveel kleerscheuren doorheen, maar als het wat minder fortuinlijk loopt, kun je voor hele onaangename en verdrietige situaties komen te staan. Soms heeft dat te maken met keuzes die je maakt, maar vaak ook helemaal niet. Life is what happens to you while you’re making other plans, wordt er weleens gezegd en zo is het eigenlijk ook gewoon. Ziekte, dood, ellende, meestal overkomt het je simpelweg, zonder dat je er iets over te zeggen hebt gehad. En dan moet je er maar mee zien te dealen. Er zit namelijk niks anders op. Of niet natuurlijk, maar dan houden de dingen al gauw op, dus eigenlijk heb je hoe dan ook weinig keus. En daar zit ‘m, mijns inziens, de crux.

Word je ‘sterker’ van de ellende die je doormaakt? Word je er een ander, beter, mens van? Ik denk het eigenlijk niet. Ik denk dat de mens een flexibel en adaptief wezen is, in tijden dat dat echt noodzakelijk is. Net zoals dat je bijvoorbeeld meegroeit in het ouderschap (terwijl je je, als je een baby hebt, bijvoorbeeld niet kunt voorstellen hoe je ooit gaat dealen met een peuter), evolueer je ook in de kommer en kwel waar je tegenaan loopt. Mijn dochter heeft wekenlang in het ziekenhuis gelegen, heel veel nare en pijnlijke onderzoeken moeten ondergaan, terwijl ik lijdzaam aan haar zijde moest staan en toe moest kijken. Had je me vooraf verteld dat ik daar doorheen zou moeten, dan had ik gezegd dat ik dat absoluut niet zou trekken. En als ik nu zelf ouders zie met kinderen die nog veel zieker zijn, dan denk ik dát niet zou overleven. Maar zo werkt het niet. Je overleeft namelijk bijna alles, gewoon omdat het moet. Je past je automatisch aan aan de situatie waarin je zit en op dat moment voelt dat niet eens als iets waar je heel veel moeite voor moet doen. Het gebeurt gewoon, omdat het moet, omdat je dat kan. Omdat iederéén dat kan, als het moet.

Had ik al die dingen niet meegemaakt, was ik dan nu een ander mens geweest? Een minder sterk mens? Nee, ik weet eigenlijk vrijwel zeker van niet. Want in wezen ben ik helemaal niet veranderd, ik ben nog steeds dezelfde persoon als vijf jaar geleden, toen er nog geen vuiltje aan de lucht was. Ik heb alleen heel hard moeten lopen, mijn reserves aan moeten spreken. Maar die reserves had ik toch altijd al, ik had ze alleen nog nooit hoeven gebruiken. Als ik in de spiegel kijk, zie ik nog steeds dezelfde persoon die ik altijd al was, alleen met misschien iets meer zorgenrimpels en grijze haren. Maar ik heb niet de illusie dat ik nu sterker ben dan willekeurig welke ander. Want als die ander op een gegeven moment hetzelfde overkomt, dan kan die zonder twijfel óók wat ik bleek te kunnen. Want als het niet gaat zoals het moet, moet dan moet het maar zoals het gaat. Iedereen is sterker dan hij zelf denkt. Dat is het mooie van de mens.

Lees ook: Voel je beter over jezelf met deze simpele oefening!

Gerelateerde artikelen

Back to top button