10 tips voor de hoogsensitieve ouder (want die combi is best een uitdaging!)

Een gezinsleven is druk, dat is geen nieuws. De combinatie werken, kinderen en sociaal leven kan veel energie van je vragen. Zeker bij een HSP-er ligt overprikkeling dan al snel op de loer. HSP-coach Saskia Klaaysen geeft fijne tips hoe je dicht bij jezelf blijft te midden van die dagelijkse hectiek.

Ik weet het nog als de dag van gisteren. Ik wilde heel graag moeder zijn. Het leek me fantastisch en ik droomde over een gezin, waar ik uiteraard de meest perfecte, liefdevolle moeder zou zijn in een idyllisch gezin dat ontsnapt leek uit de reclame. Zo’n gezin waar iedereen blij rondloopt met wapperende, fris gewassen haren in het zonnetje, waar het aan de eettafel gezellig eten is, het huis altijd keurig opgeruimd. Waar ik altijd energiek uit mijn werk kom, mijn man omhels, mindfull leef en ruimte heb voor knutselen, cakejes bakken, stoeien en een spel doen.

Het eerste deel van de droom, bleek al een lastige. Zwanger worden was geen vanzelfsprekendheid en ik ben heel dankbaar dat ik me moeder mag noemen van twee zoons. De rest van de droom, dat blije gezin, is een sprookje gecreëerd door de media. Iedere vader en moeder weet dat dit niet de werkelijkheid is, maar dat staat jammer genoeg niet zo vaak op Facebook.

Want hoe is het dan in werkelijkheid als HSP ouder?
Ken je dat sprookje van de boze heks of boze tovenaar? Die doolt opeens op de bezemsteel rond in dit reclamegezin. Laat ik duidelijk zijn, ook deze liefdevolle coachende moeder transformeert soms opeens van engel naar heks. En ken je die Pokemons? Dat zijn de kinderen die opeens van lieve schattig pluizebeestjes veranderen in overprikkelde monstertjes.
Is het echt zo erg? Welnee, het is een soort mix van dat reclamegezin met zo op zijn tijd donder en bliksem. En nog steeds tref ik HSP-vaders en HSP-moeders die dat reclamegezin nastreven en diep in het schuldgevoel vast zitten, dat het maar niet lukt. Want laten we wel zijn, het is volop genieten in het gezin, maar het is ook een geweldige uitdaging met al die HSP-ers in één huis. Af en toe plak je iedereen met liefde achter het behang.

Overprikkeling ligt continue op de loer
We hebben met zijn allen een druk leven. De combinatie werken, kinderen en sociaal leven kan veel energie van je vragen. En na een enerverende dag op het werk, vol met de dagelijkse hectiek, loop je nu eenmaal wel eens over. En dan gaat koken nog prima. Maar dan niet op die dagen dat de kinderen een lange schooldag achter de rug hebben en jengelend aan je benen hangen van vermoeidheid of al ruziënd op de achtergrond bepalen wie nu op de bank mag liggen met een Ipad aan. Alsof dat niet genoeg is, hoor je ook de televisie op de achtergrond. Opeens vliegt bij jou de vlam in de pan, je zenuwstelsel crasht en je geeft een snauw of tettert achter elkaar directief een aantal commando’s waar het leger u tegen zou zeggen.

Emoties gaan aan de loop
Achteraf voel je jezelf natuurlijk weer schuldig, want jij weet vast net als ik heel veel over positieve benaderingen, rust spiegelen en weldoordachte opvoedingstechnieken. Want de moderne norm in de opvoeding is tegenwoordig gelukkige, blije kinderen. Je schaamt je voor je korte lontje, je veroordeelt jezelf, bent bang dat je geen goede ouder bent en je raakt gefrustreerd dat het je maar niet lukt om te voldoen aan dat prachtige beeld in je hoofd. En je denkt dat alle andere ouders het wèl lukt.

Onderprikkeling van te veel thuis zijn
Het ouderschap heeft hele mooie kanten. Het zien opgroeien van kinderen geeft verwondering, humoristische, soms hilarische momenten en dankbare, liefdevolle gelegenheden. Het kan heerlijk zijn om met kinderen bezig te zijn. Uit liefde en zorg voor je kinderen thuis blijven, kan een periode een hele goede oplossing lijken voor alle overprikkeling in een gezin. Maar dat geldt niet voor iedereen en soms duurt die periode te lang. De (met name) prikkelzoekende HSP-ers kunnen zich gaan vervelen door te veel routine en regelmaat. Of je mist intellectuele uitdagingen, zelfontplooiing of creativiteit. En de extraverte HSP-ers missen volwassen gesprekken. Je wordt down en lamlendig en ook dan ben je niet de meest gezellige ouder.

Hier tien tips voor ouders die hoogsensitief zijn:

1. Leg je neer bij het feit dat het beeld in je hoofd niet de werkelijkheid is. Het is een illusie, een waanbeeld dat jouw norm gaat bepalen. We zijn vader of moeder, met eigen emoties en een eigen potje energie. Maar je kinderen ook. Ieder zenuwstelsel heeft zijn grenzen in wat het aan kan. Als de computer crasht, zet je hem ook even uit en start je opnieuw op. Zo werkt het ook in een gezin. Met vallen en opstaan.
2. Kijk goed naar elkaar. Wie raakt overprikkeld? Wie heeft rust, ruimte en slaap nodig? Zorg dat er een rustige plek is waar jij, je partner of de kinderen zich terug kunnen trekken. Neem zelf verantwoordelijkheid en leer je kinderen ook verantwoordelijkheid te nemen voor overprikkeling. Veel vaders en moeders denken dat het echt niet kan om even te gaan liggen of de ander ‘te belasten’ met de zorg.
3. Leer je eigen signalen van overprikkeling kennen en geef duidelijk aan dat je moe bent en mogelijk minder geduldig. Wees daar open over, want de buitenkant verraadt jouw binnenkant echt wel. Het is belangrijk dat de andere gezinsleden snappen wat er aan de hand is. Ze hoeven niet na te denken of ze er debet aan zijn of in te voelen wat er met je is. Dat doen HSP-ers van nature namelijk graag.
4. Blijf dingen voor jezelf doen, buiten de context van het gezin. Ter ontspanning of om jezelf te voeden met nieuwe prikkels. Zo kan je opladen en heb je meer energie voor het gezinsleven. Je schuldgevoel is een teken van liefde en de prijs die je tijdelijk betaalt. Maar doordat jouw energie toeneemt, heb je ook meer te geven.
5. Lach om je zelf, neem jezelf niet zo serieus. Vader of moeder zijn doe je voor het eerst, dan gaat er ook wel eens iets fout. Zo leer jij, net als je kinderen. Ik zeg dit wel eens letterlijk tegen mijn kinderen. Standaard is er een glimlach. Als ik niet perfect ben, hoeven zij het ook niet te zijn.
6. Ga naar buiten. Beweging en frisse lucht en ruimte doen jou en je kinderen goed.
7. Heb compassie met jezelf; het ene moment gaat het prima en het andere moment niet. Laat de boel af en toe de boel. Niemand wordt daar slechter van. Het is een illusie dat je rust krijgt als je actielijst klaar is: je blijft je innerlijke strakke planning najagen, want na de ene klus, verzin jij direct weer tien nieuwe klussen.
8. Let op wat de bron van overprikkeling is. Ben je chronisch overprikkeld door je zorgtaken? Dan heb je de opvoeding en weekindeling anders te organiseren. Schakel hulp in van partner, familie, vrienden, oppas aan huis, speelafspraakjes, crèche of BSO. Ben je chronisch overprikkeld door bijvoorbeeld je werk? Dan is dat het eerste aandachtspunt om op te lossen. Je hebt je energie maar één keer te geven en als het op het werk al op is, dan wordt het thuis niet gezelliger.
9. Vergelijk jezelf en jouw gezin niet met andere gezinnen. Zet jezelf en jouw energie centraal en niet de gedachten die je hebt over wat anderen mogelijk voor verwachtingen hebben over jou, je kinderen en je huishouden. Je perst jezelf in het keurslijf van het reclamegezin.
10. Durf af te wijken van je routines en schema’s. Ga mee met de energie van de dag. Wat is er vandaag nodig?

Lees ook: Onderprikkeld? DIT zijn de symptomen (met tips van een HSP coach!)