Mezelf onbewust onderuit halen? Dat doe ik niet meer!

We hebben allemaal gewoontes die onbewust afbreuk doen aan ons zelfbeeld. Het kan in kleine dingen zitten. Hoe herken je ze? En hoe kun je ze omzeilen?

We hebben allemaal wel tips gehoord of gelezen over hoe je je zelfvertrouwen kunt vergroten. Maar minstens zo belangrijk is het om in de gaten te houden wat voor gewoontes je hebt die je zelfvertrouwen onderuit halen. Dat gebeurt vaak zonder dat je het in de gaten hebt:

– Erkenning of goedkeuring zoeken bij anderen
Pas gerust zijn dat je nieuwe outfit leuk is als iemand anders dat heeft beaamt. Keuze voor nieuw werk pas maken als een ander heeft bevestigd dat het goed is. Advies vragen is niet verboden, maar het is goed om stil te staan bij wat jij zelf vindt en wil en dat serieus te nemen. Jouw mening is even belangrijk als die van een ander, en nog veel belangrijker als het gaat om jouw eigen leven.

Lees ook: Perfect? Gelukkig niet! (want kwetsbaarheid is veel leuker)

– Je richten op de beren in plaats van kansen of oplossingen
Al die twijfels en zorgen die ongemerkt je dag insluipen. O jee, je bent de naam van die nieuwe collega vergeten! De sleur is in je relatie geslopen! Zoveel dingen die fout gaan, nog zoveel meer die fout kunnen gaan. Maar diezelfde baan en relatie kunnen ook een speeltuin zijn vol kansen die jij mag (mag!) ontdekken, leren, je eigen maken. Natuurlijk zijn er problemen, maar hoe je ermee omgaat is aan jou. Je kunt ervoor kiezen jezelf onnodig te martelen met ‘wat als’-gedachten. Of je kunt proberen de echte problemen te scheiden van onnodig doemdenken en kijken wat mogelijke oplossingen zijn.

– Falen zien als een reflectie van je eigenwaarde
Natuurlijk weten we wel dat wat we dóen niet bepaalt wie we zíjn. Maar toch kan falen er behoorlijk inhakken en kost het moeite het je niet persoonlijk aan te trekken. ‘Ik ben een sukkel, ik kan het niet, ik kan het nooit en dat is héél erg.’ Terwijl falen een onmisbaar onderdeel is van groei. Je móet falen, anders kom je nergens. Probeer je mislukte pogingen zo te benaderen en er ook zo over te praten tegen anderen.

– Je schuldig voelen over niet nagekomen voornemens
Het is januari. Dit jaar ga je écht meer sporten, zeg je tegen jezelf en de mensen om je heen. Voor je het weet is het juni en heb je de sportschool misschien drie keer gezien. En voel je je schuldig. Maar laat je je abonnement gewoon doorlopen, want opzeggen zou pas echt falen zijn. Kies! Heb niet vijf goede voornemens waar je je vervolgens half of niet aan houdt, maar kies er eentje uit, die praktisch en haalbaar is voor jou (misschien kun je een andere manier bedenken om aan je lichaamsbeweging te komen, zonder aan fitnessapparaten te hangen). Bedenk wat jij nodig hebt om het te kunnen uitvoeren. En de rest laat je. Dááág! En dááág schuldgevoel ook!

– Let op de dingen die je zegt
Ik deed eens mee aan een schrijfavond. We deden een voorstelrondje. ‘Hallo ik ben Merel,’ zei ik, ‘en ik doe een poging een boek te schrijven’. Ik grinnikte er schaapachtig bij. De jongen naast mij stelde zich vervolgens voor en zei: ‘Ik ben kunstenaar en schrijver en ik werk aan een roman.’ Terwijl ik wist dat hij ook maar wat aanrommelde. Het was een eye opener. Als je jezelf al zo naar beneden haalt in hoe je je presenteert, wie zal je dan nog serieus nemen?

Zo zijn er nog veel meer dingen die we zeggen die onszelf onnodig naar beneden halen. Stopwoordjes als ‘zeg maar’ en ‘ofzo’ zorgen ervoor dat je een vluchtroute inbouwt. Want als iemand kritiek heeft, kun je antwoorden: ‘Maar ik zei ook ‘ofzo’! Dus het hóeft ook niet zo te zijn…’ Laat zulke woorden achterwege. Durf te staan voor wat je zegt.

– White lies
Heel vaak maken we ons met een leugentje ergens van af, bijvoorbeeld als iemand vraagt of we mee gaan maar we eigenlijk gewoon op de bank willen liggen. ‘Nee, ik kan niet, want ik moet…’ En je komt met een smoesje. Terwijl, je hoeft niet te faken dat je een andere afspraak hebt, je mag gewoon zeggen: ‘Vandaag heb ik al een afspraak met mijn bank. Een andere keer ga ik graag mee.’ Zonder je te verontschuldigen.

– Een idee als vraag presenteren
‘Wat als we nou eens…’ ‘Misschien kunnen we…’ Door je vragen en ideeën zo in te kleden stel je je heel onzeker op. Je mag je ideeën gewoon direct op tafel leggen zonder een laagje aan voorzichtigheid. ‘Ik denk dat het goed zou zijn als we…’ En dan hoor je wel wat anderen vinden.

– Voor anderen denken
‘Ach nee, dat is vast lastig voor diegene.’ ‘Hij vindt het vast stom.’ En voordat je iets überhaupt hebt voorgelegd aan een ander, heb je het zelf al van tafel geveegd. Je wil anderen niet belasten. Terwijl, wie zegt dat ze belast zullen worden. Het is goed niet teveel in te vullen voor een ander. Jij komt op voor jouw belangen en anderen houden wel in de gaten wat zij willen.

– Twijfelen aan je intuïtie
Je intuïtie is je beste graadmeter, omdat het gebaseerd is op eerdere ervaringen. Het komt diep van binnen, waar je basis ligt, waar je jezelf terugvindt. Zegt iedereen dat je vooral iets moet doen, maar voelt het niet goed, dan mag je dat serieus nemen. Jij voelt dat om een goede reden. Als je een belangrijke beslissing moet nemen, verzamel zoveel informatie als je kunt en luister dan naar je intuïtie.

– Jezelf als slachtoffer opstellen
Veel mensen wachten af. Tot ze eindelijk een vast contract krijgen, tot ze ten huwelijk gevraagd worden. Als iets niet gebeurt, vragen ze zich af: Waarom? Waarom ik? Waarom ik niet? Zo maken ze onbedoeld een slachtoffer van zichzelf. Maar we hebben een heleboel zelf in de hand. Vraag om die promotie. Of neem ontslag. Geef aan waar je behoefte aan hebt. Wat voor jouw belangrijk is. Neem het heft in eigen handen. Als je dat een paar keer extra hebt gedaan voelt dat zó goed.

– Je verontschuldigen
‘Sorry wil je even…’ ‘Sorry mag ik…’ ‘Sorry, nee echt sorry.’ Door je bij elke stap die je zet te verontschuldigen, geef je jezelf constant de bevestiging dat je eigenlijk niet mag praten, er eigenlijk niet mag zijn. En dat is heel verwarrend, want je doet helemaal niets fout. Slik die sorry’s in, neem ruimte in, jij mag bestaan.

Lees ook: Durf eens imperfect te zijn. Je bent namelijk al goed genoeg