17 eerlijke waarheden die ik eerder had willen weten over werk
Als ze een tijdmachine had gehad, had Liesbeth het wel geweten. Want dan was ze vandaag nog teruggegaan om zichzelf op haar 25e te bezoeken. En had dan naast wat andere adviezen (zoals: ‘maak je geen zorgen, het wordt echt te gek!’) ook deze werktips aan zichzelf doorgegeven. Die trouwens ook vandaag nog gewoon best handig zijn, dus doe er je voordeel mee.
Werk, ik houd ervan. Nee, echt. Ik werk al vanaf mijn 13e onafgebroken dus dat is alweer 30 jaar (ik lieg dit niet) en ik zou eerlijk gezegd niet weten wat ik zonder zou moeten. Van alle baantjes die ik in mijn leven had heb ik iets geleerd, ik maakte er veel vrienden –en hier en daar een vijand-, ik lag er gierend van de lach over mijn buro (vaak) of vond mezelf terug in ijselijke vergaderingen (soms). Ik werd er dronken (jawel), ik ben er verliefd geworden en vooral: ik werd steeds beter in wat ik deed én leerde wat ik beter niet kan doen. Bovendien was ik dankzij mijn carrière zelfs een tijdje onderdeel van een nogal krankzinnig playbackduo waarmee ik tijdelijk volle zalen trok, maar dat is een ander verhaal.
Ik wilde maar even zeggen: werk, ik houd ervan.
En toch, als ik op mijn 25e had geweten wat ik nu weet, had ik sommige dingen misschien ietsje anders aangepakt. Of laat ik het zo zeggen: ik had me minder druk gemaakt. Veeeeeeel minder druk zelfs, om precies te zijn. Want werken is leuk, maar ook gewoon een kwestie van je hoofd koel houden en deze dingen onthouden, nietwaar? Dus toen ik een leuk artikel kreeg doorgestuurd via carrièresite LinkedIn besloot ik daar mijn eigen ervaringen overheen te leggen:
1 Een carrière is een marathon, geen sprintje
Dus relax. Als je jong(er) bent denk je haast te hebben of –hahahaha- al snel ‘te oud’ te zijn maar het is echt waar: je kunt je hele leven nog werken. En dat ga je waarschijnlijk ook doen ook (joe, sorry!) dus je kunt het beter als een lange-termijn ding benaderen. Goede dingen komen je kant echt wel op als je doorzet en doorgaat, dus voorkom dat je een hekel krijgt aan iets dat je ooit heel leuk vond om te doen, simpelweg omdat je er teveel professionele druk op zet, of te hoge verwachtingen krijgt. Denk maar zo: werk is leuk, maar óók domweg een manier om de huur te betalen en kattenbrokjes te kopen. Neem dus gerust af en toe eens wat afstand en rust; je kunt zo ook nieuwe ideeën opdoen. Over wat dan ook, zoals bijvoorbeeld…werk ja.
2 Succes komt door herhaling, niet door steeds iets nieuws te doen
Ik houd erg van veelzijdige mensen. Van die types die én een dagbaantje achter een receptie hebben, én daarnaast kleine vogeltjes tekenen in hun atelier, én ’s avonds in een restaurant werken en ook nog eens bezig zijn met een roman én vrijwilliger zijn bij de dierenambulance, dat werk. Maarrrrrr het kost gemiddeld 10.000 uur om ergens echt goed in te worden. Dat is ongeveer 416 dagen onafgebroken, dus, als je het redelijk houdt en slaap en eten en andere dingen meeneemt ongeveer 4 jaar. Zonder vakanties. Waarmee ik maar wil zeggen: een carriere opbouwen kost tijd, en moeite en vooral: vasthoudendheid. Probeer dingen dus goed uit voordat je het opgeeft. En als je iets vindt waar je van houdt: hou het vast.
3 Als werk echt zo leuk was, zouden alle rijken werken
Het is welbekend dat veel mensen op hun sterfbed verzuchten dat ze minder hadden willen werken en meer van de liefde, of hun gezin, of hun hobby’s hadden willen genieten. Maar ondertussen laten wij werkenden nog steeds allerlei triviale onzin tussen ons en ons geluk komen, door werk. Waarmee ik bedoel: door werkstress, of het gevoel dat je onmisbaar bent (dat ben je niet) en dus altijd maar ‘aan’ moet staan. En dat betekent volgens mij niet dat werk niet leuk is, maar wel dat je prioriteiten moet stellen. Anders gezegd: je zult wel onthouden dat je niet naar die verjaardag ging omdat je moest werken, maar je zult straks niet de precieze reden meer weten. Want dat was werk, en dat was zonde. Tenzij het een uitzondering was.
4 Als je een jong gezin hebt is het oke om je carrière tijdelijk op de tweede plaats te zetten
Kindertjes worden groot, en dat gaat snel. Je mag je werk dus best een tijdje op een tweede plan zetten, om zoveel mogelijk van hun jonge jaren mee te krijgen. Dat betekent heus niet meteen het thuismoederschap (al zeg ik ook: laat iedereen dat vooral zelf bepalen) maar die deadlines en vergaderingen zijn er over 5 jaar ook nog wel, die vijfjarige met zijn schoolvoorstelling en diepe liefde voor de kinderboerderij niet. En nog los daarvan: van je kinderen leer je ook veel, op een andere manier dan je daarvoor deed. Al is het alleen maar omdat ze je een tweede kans geven om de wereld weer voor het eerst te gaan zien. En dat maakt het er allemaal ineens verassend eenvoudig op, dus gun jezelf die fase.
5 Gedraag je op je werk als een 35-jarige
Waarmee ik bedoel: als je jong bent is het aan te raden om je vooral niet slaafs en volgzaam op te stellen maar je eigen visie te ontwikkelen, en als je oud(er) bent is het goed als je bereid bent –en blijft- om te leren. Niets zo irritant als die stoffige collega die van alles zegt dat het al ‘duizend keer eerder is gedaan’, en zo iemand wil je dan ook niet worden. Denk dus maar aan Frank Sinatra die ooit zong: ‘Je bent 35, en dat is een heel goed jaar.’ Klopt: want die leeftijd is zowel rijp als jeugdig, zowel ervaren als enthousiast. Probeer dat ook in je werk te blijven, blijft het vooral voor jezelf ook leuk.
6 Werken gaat over mensen, niet over dingen
Want we willen wel graag denken dat alle mensen hetzelfde zijn, maar dat is dus niet zo. En al helemaal niet op de werkvloer. Zo bestaat de gemiddelde werkvloer voor 20% uit hoogvliegers, 10% uit mensen die geen biet uitvoeren en 70% die het oke-ish doet. En die 70% is dus een probleem, omdat van ons allemaal wordt verwacht dat we in die 20% vallen. En dat is een beetje, eh, jammer zal ik maar zeggen, en een belangrijke reden van burn-out. Werken gaat lang niet alleen over grootste prestaties en uitblinken, het gaat ook in veel gevallen over doen wat je kunt, en samen zo goed mogelijk presteren met de middelen die er voor handen zijn. Laat je dus niet gek maken. En al helemaal niet door je manager.
7 Luister oprecht naar anderen
Niet als truuk, maar omdat je dat echt meent. En vooral omdat, hoe graag we ook allemaal willen geloven dat we ALLES allang weten en kunnen, de werkelijkheid is dat dat niet zo is. Dus heeft het echt zin om naar anderen te luisteren, samen te werken en….rapapapaaa: je collega’s om raad te vragen. Veel bedrijven zijn heel makkelijk met externe adviseurs invliegen of nieuwe mensen op oude banen zetten, maar er is vaak ook gewoon allang kennis in huis. Zoek die op en vraag door. Em laat je niet verblinden door een vertrouw gevoel dat je over iemand hebt – of over je eigen capaciteiten. In het sufste geval zie je daar talent mee over het hoofd. Of nieuwe kansen.
8 Werk NOOIT voor akelige mensen
Lijkt me duidelijk, maar toch. Al heb ik me er ook wel eens ‘schuldig’ aan gemaakt omdat een mens nu eenmaal moet werken en ik niet meteen een noodplan had klaarliggen, maar tenzij je een naderende hongerdood voorziet zeg ik nu toch: wegwezen, en snel een beetje. En ‘ontsla’ zodra je kunt die nare baas in zijn/haar functie als jouw baas. Door weg te gaan dus. De opluchting zal enormement zijn want zeg nou zelf: het is voor niemand goed om 8 uur per dag, 3 a 4 dagen in de week, omringd te zijn door Satan. Ook voor jou niet. Ik ga nog liever patat bakken eerlijk gezegd, en jij vast ook. Kan ons het schelen.
9 Onderken dat je collega’s emotionele grenzen hebben
Want het zijn allemaal maar mensen he, die collega’s om je heen. En dat inzicht had ik op jongere leeftijd wel willen weten. Want we hebben allemaal wel eens te maken met persoonlijke problemen of ingrijpende gebeurtenissen in ons priveleven, maar werken meestal wel gewoon door dan. En daar mogen we best een handje bij geholpen worden soms. Zo ken ik een mooi verhaal van een man die in een week tijd zowel zijn huis, als zijn relatie kwijtraakte en daar zeg maar nogal ondersteboven van was. Zijn baas reageerde door hem een maand lang halve dagen te laten werken –zodat hij kon uitrusten en de tijd had om zijn leven weer op de rails te krijgen. Ik vind het een fantastisch staaltje management want a) de collega in kwestie bleef niet alleen doorwerken maar kwam er ook b) prive bovenop. Bovendien keek hij daarna met heel andere ogen naar zijn werk –en zijn baas- wat hem loyaler maakte dan daarvoor. Waarmee ik maar wil zeggen: behandel je collega’s als mensen van vlees en bloed, het is de basis van succes.
10 Netwerk niet alleen met leeftijdgenoten
Netwerken vind ik sowieso een eng woord want het heef iets hijgerigs en onoprechts in zich zitten, alsof je iemand alleen ziet of spreekt omdat ‘ie je mogelijk aan een baantje kan helpen maarrrrrr dat is een hopeloos ouderwetse gedachte waar ik me diep voor ga schamen en wel nu. Want netwerken gaat over mensen om je heen verzamelen die je inspireren en op nieuwe ideeën brengen, waar je van leert en door groeit en vice versa. Maak niet de denkfout die mensen alleen in je eigen kring te zoeken – je weet zelf prima wat je leeftijdgenoten vinden want dat is waarschijnlijk ongeveer hetzelfde als jij. Neen. Gaat en zoek het buiten je comfortzone, en wel nu! En dat geldt andersom ook voor ‘oudere’ mensen: kom uit je stoel en houd op over hoe het ooit allemaal was (booooooring). Werken is durven mee veranderen, en dat is van alle leeftijden.
11 Vier verschillen op de werkvloer
Oud, jong, buitenlands, man, vrouw, herintreder of freelancer: leer jezelf aan om zoveel mogelijk verschillende kennis om je heen te verzamelen en te waarderen, en ga werken bij een bedrijf die dat ook doet. Zo houd ik – als een waar oud wijf- dus heel erg van met jonge twintigers werken want dat houdt oma jong, en andersom weten zij mij ook te waarderen (denk ik hahahaha) omdat ik meer andere dingen weet. Zoek zelf ook zoveel mogelijk afwisseling in het soort mensen waar je mee werkt, ze kunnen je op onverwachte ideeen brengen als je ervoor open staat.
12 Neem de tijd om te begrijpen waar jouw type werk over gaat
Zo bestaat het verhaal van President Kennedy die ooit aan een schoonmaker op een vliegveld vroeg waar hij dacht dat de baan van president uit bestond en als antwoord kreeg: “een raket naar de maan sturen.” We hebben het allemaal nodig dat we achter ons werk kunnen staan, en goed uit te kunnen leggen wat en waarom we het doen. Zorg dat je achter dat verhaal komt, en wees vervolgens trouw aan je mening en drijfveren.
13 Als je in het buitenland kunt werken: doe het
Nee maar echt: GO. Ik werkte ooit een jaar in Suriname en daar heb ik nog steeds plezier van, al was ik maar omdat ik er daar leerde dat overal leuke mensen werken. En dat de wereld een dorp is, zeker dankzij internet. Onthoud: hier is het nooit het goede moment voor maar als je de kans krijgt en het lijkt te leuk: doe het. Spijt van iets niet doen, is vervelender dan spijt van iets wel doen. En het eerste komt vaker voor.
14 Maak vrienden op je werk
Want je brengt veel tijd met je collega’s door, en jullie hebben in ieder geval al iets gemeen: jullie werk. De gelukkigste mensen doen dingen die ze belangrijk vinden, met mensen waar ze zich goed bij voelen. Waar ook meteen uit volgt dat als je merkt dat je ergens niet op je plek zit: wegwezen. Je carrière kan echt wel tegen wat onafgemaakte paden, vergissingen en nieuwe wegen die je insloeg.
15 Laat je moraal nooit los om hogerop te komen
Ik ken ze wel: van die types die naar boven likken, en naar beneden trappen op de werkvloer. Heel jammer en dat moeten deze mensen vooral weten, maar doe jij het maar niet. Goed volk laat zich niet van de wijs brengen door een foute werksfeer, maar gaat gewoon iets anders doen. Een nare dingen op de werkvloer (Roddel! Machtswellust! Gepest!) kunnen alleen bestaan als goede mensen hun mond houden. Denk maar zo: als iets niet goed voelt, is het dat waarschijnlijk ook niet.
16 Falen is leren (en dat is oke)
Dus om Woody uit Toy Story maar even te quoten: falen is niet falen, falen is mislukken met stijl. Volgens de wetenschap is falen dan ook geen afgang, maar een manier om de wegen naar succes te determineren. En sorry dat ik nu even als een eng managementboek klink maar trust me: je gaat fouten maken, en meer dan eens. Dus neem risico en ga soms gewoon eens glorieus op je smoel. Het is het bewijs dat je om de zaak geeft, en bereid bent om je nek uit te steken. Laat de rest maar kletsen.
17 Heb er plezier in
En doe vooral wat je leuk vindt, dan volgt de rest vanzelf. Niet meer leuk? Geen nood, het is ‘maar’ werk dus maak een Plan B en begin opnieuw. En neem tenminste één keer in je leven spontaan ontslag, ik kan je niet vertellen hoe leuk en bevrijdend dat is. Niet als gewoonte hoor, maar gewoon om eens te ervaren. Je zult merken dat de wereld niet vergaat, en jij gewoon weer iets anders gaat doen. Ook als dat patat bakken is – als je het maar naar je zin hebt. Relax dus maar, en maak er het beste van. Wordt werken meteen een stuk leuker van!
Bron: LinkedIn
Lees ook: Je vaste baan opzeggen: durf jij het?
