De twee belangrijkste vragen die je jezelf moet stellen als je ergens over piekert

Zou er zoiets bestaan als een wedstrijd lange-afstands-piekeren, dan zou die beker naar Tamara gaan. Vooral ’s nachts kan ze het gepieker lang volhouden.

Het gaat ongeveer zo. 23:34 Morgen maar even Truus nabellen, over wat ik niet snapte aan dat beleidsplan over oversteekplaatsen voor otters. 23:40 Als Truus nou maar niet denkt dat ik het eigenlijk niet kan. 23:50 Natuurlijk denkt Truus dat ik het niet kan. 00:42 Misschien ben ik er ook niet goed in. 01:20 Ik kan dit niet, ik had die opdracht nooit moeten aannemen!

Piekeren heeft een functie. Je overdenkt wat er gaat komen en bereidt je voor op een situatie door vooruit te plannen. De ervaring leert je dat piekeren je reddingsboei is. Daarom blijven we ook wel hangen in gepieker. We hebben het idee dat we De Oplossing zullen vinden door onze hersens op volle toeren te laten draaien.
Eigenlijk houdt ons brein ons voor de gek. Door overmatig gepieker kom je juist tot minder effectieve oplossingen, schrijft psycholoog Noam Shpancer op Psychology Today. Het is vervelend, afleidend, en komt je concentratie en humeur niet ten goede. Shpancer bedacht een op wetenschappelijk onderzoek gestoelde 2-vragen-methode waarmee je de rem zet op je gepieker.

Twee vragen waarmee je de rem op je gepieker zet:

1. Hoeveel van de dingen waar ik me zorgen over maakte, zijn ECHT gebeurd?
Deze vraag helpt je om nutteloos gepieker (overbezorgdheid) van zinnig gepieker te scheiden. Ga maar na: hoeveel van waar je bang voor was, is je uiteindelijk ook echt overkomen? Waarschijnlijk kun je weinig concrete voorbeelden noemen.

2. Hoe ERG is het nou eigenlijk?
Vaak voelen we het gevaar van een kogel (reële bedreiging), terwijl er niet meer dan een paintball (‘goedaardige bedreiging’) op ons afkomt. Een paintball tegen je kop krijgen, betekent niet het einde van de wereld. Beschouw de paintball als de alledaagse struggle die gewoon bij het leven hoort.

Beantwoord deze twee vragen, en je zult bijna altijd op geruststellend nieuws uitkomen. Er blijkt weinig te zijn wat echt verschrikkelijk is. En de kans dat verschrikkelijke dingen uitkomen, is erg klein. Waar het om gaat, is het nauwkeuriger maken van je gedachten, en om denkfouten vervangen door waarheden. En die paar catastrofale gebeurtenissen die je echt gaan overkomen? Ja, het is leven is fragiel en vluchtig, schrijft Shpancer, maar dat is juist een goede reden om overmatige bezorgdheid los te laten, en van het leven te genieten.

Ik stelde mezelf die twee vragen toen ik vorige week weer eens goed op dreef was. En ik sliep er uitstekend op. Want tja, hoe catastrofaal is gezichtsverlies bij Truus nou eigenlijk? Als Truus geen opdracht meer geeft, dan is dat hooguit vervelend. Maar stort het hele kaartenhuis in elkaar? Dacht ’t niet. Wat trouwens ook werkt: voortaan overdag altijd even vragen naar wat ik wilde vragen. Ook als korzelige Truus overkomt alsof ze het te druk voor me heeft. Want ik ben nu eenmaal niet helderziend. Zo simpel is het ook.

LEES OOK: 7 manieren om faalangst te overwinnen