9 opbrandfactoren (en tips hoe je een burn-out voor kunt zijn)

Volgens het boek De Opbrand Factor zijn niet zaken als opvoeding, werk of je partner verantwoordelijk voor een burn-out maar je onbewuste drijfveer. Als je die leert kennen, kun je er op anticiperen en zo wellicht een burn-out voorkomen.

Burn-out is in het Westen beroepsziekte nummer één. Daarom proberen we met zijn allen te begrijpen wat het is en vooral: hoe je het kunt voorkomen, of hoe je er weer vanaf komt. Volgens psycholoog Monique Schouten, auteur van het boek De Opbrand Factor zijn niet externe zaken, zoals je jeugd, je opvoeding, je ex of je collega’s, verantwoordelijk voor een burn-out, maar je onbewuste drijfveer. Oftewel: we bepalen zelf hoe we met omstandigheden omgaan. Als je je onbewuste drijfveer kent, ga je begrijpen waarom de één overspannen raakt van een parttime baan en de ander nog fluitend door het leven gaat na het incasseren van een paar zware verliezen.

De psychologe stelt vervolgens dat er 9 onbewuste drijfveren bestaan, 9 manieren om naar de wereld te kijken, en een ervan gaat over jou. Door middel van de door haar bedachte V-cirkel methode, ontdek je welke onbewuste drijfveer dat is. De V-Cirkel verwijst naar de vier basisdrijfveren: Verslaving, Verleiding. Vermijding en Verdediging. Het is onze comfortzone, waar we ons thuis en veilig voelen. Die comfortzone maakt dat we dingen op de automatische piloot doen, wat heel hard werken is. Het kan ervoor zorgen dat je opgebrand raakt. De V-Cirkel laat zien welk type je bent, wat jou drijft en wat jouw favoriete manier van ‘overleven’ is. Dit zijn, in het kort, de 9 opbrandfactoren en de bijbehorende types:

Type 1 : De perfectionist

Type 1 mensen streven naar perfectie, maar omdat ze de lat zo hoog leggen op dit punt, werken ze juist toe naar imperfectie. Dat is heel uitputtend. Het had altijd beter gekund, is het gevoel dat overblijft en voor veel frustraties zorgt.

Tip: Leg de lat lager, sluit je aan, laat het bij de ander, stel haalbare doelen en accepteer imperfectie.

 

Type 2: De gever

Type 2 scant automatisch wat anderen nodig hebben en speelt daarop in. De ander gaat altijd voor en de 2 schiet er zelf bij in. Type 2 mensen voelen zich altijd tekort schieten, ze voelen zich regelmatig helemaal leeg gegeven en opgebrand.

Tip: Blijf bij jezelf, neem tijd om je op te laden, geef je grens aan en erken je behoeften.

 

Type 3: De presteerder

De 3 is altijd maar bezig met de buitenwereld. Succesvol en geslaagd moeten zijn vraagt veel van de 3. Ze lopen het risico zichzelf helemaal uit te wonen, fysiek en emotioneel.

Tip: Durf te falen, blijf bij jezelf, erken negatieve emoties en ga voor de lange termijn.

 

Type 4: De eigenzinnige

De 4 wil 24/7 zichzelf en uniek zijn en zich onderscheiden van andere mensen. Dit type vergelijkt zichzelf negatief met anderen. Dat valt niet mee, want ze zijn dan wel geen grijze muis als de rest, maar dat kan ook eenzaam zijn. Het maakt dat ze zich regelmatig afgewezen voelen en ze kunnen zich daar depressief onder voelen.

Tip: Erken je alledaagsheid, hou je kop erbij, waardeer jezelf, wees realistisch, relativeer, sluit aan en verbind je.

 

Type 5: De denker

Type 5 mensen willen voortdurend alles begrijpen om zo zelfredzaam en onafhankelijk van de emotionele wereld te zijn. Ze onderbouwen alles en stellen veel vragen en verzamelen kennis. De 5 houdt flink afstand tot mensen en eigen emoties. Het kost veel energie en tijd om altijd efficiënt te zijn.

Tip: Laat mensen toe, accepteer emoties, vertrouw op wat je weet, laat je zien en laat subjectiviteit toe.

 

Type 6: De loyale

Type 6 mensen voelen zich veilig als ze altijd inspelen op andermans verwachtingen en loyaal zijn. Ze denken in slechtweer scenario’s, twijfelen aan alles en vragen om geruststelling. Door hun angst op de buitenwereld te projecteren gaan ze steeds meer beren op de weg zien, daar kunnen ze flink van opbranden.

Tip: Denk in mogelijkheden, erken je angst, wees loyaal aan jezelf, maak keuzes, stel jezelf gerust.

 

Type 7: De levensgenieter

Type 7 mensen willen het vooral plezierig houden door zoveel mogelijk leuke dingen te doen en zich door de buitenwereld te laten prikkelen. Zo hoeven ze de pijn en beperkingen van het leven niet onder ogen te komen. Ze kennen geen grenzen en willen vrij zijn. Alles wat zijn plezier bederft ervaart de 7 als pijnlijk. Voor pijnlijke dingen verzinnen ze meteen een rationele verklaring voor. Het is hard werken altijd optimistisch te willen zijn en pijn uit de weg te gaan en je eigen gevoelens te negeren. Uitputting en depressie liggen op de loer.   

Tip: Focus, accepteer pijn en zwaarte, begrens jezelf, sta stil bij emoties, richt je op je binnenwereld, neem jezelf serieus.

 

Type 8: De sterke

Door geen invloed van anderen toe te laten hoeft de 8 zijn eigen kwetsbaarheid niet onder ogen te komen. Type 8 doet alles graag zelf, heeft de touwtjes in handen en vertrouwt alleen op zichzelf, is altijd krachtig en duidelijk. De 8 geeft het niet graag toe maar neemt chronisch teveel hooi op zijn vork. Er moet heel wat gebeuren voor dit type erkent dat het allemaal teveel is. En als hij het al erkent, is het vaak te laat en is hij totaal opgebrand.

Tip: Delegeer, vertrouw op anderen, laat invloed toe, laat twijfel toe, erken je last, vraag hulp, durf kwetsbaar te zijn.

Type 9: De pleaser

Door zichzelf onbelangrijk te maken en tevreden te houden, bewaart de 9 de rust en hoeft hij zijn eigen onrust en conflicten niet onder ogen te komen. De 9 slikt vaak zijn mening in, is tolerant, stelt uit en bewaakt de sfeer. Alles wat de rust verstoort wordt als een conflict ervaren. Hij probeert conflicten dan ook liever te voorkomen. Niets is belangrijk genoeg om je druk over te maken, vindt de 9. Gevolg: een chronische onrust van binnen, interne en vaak ook externe conflicten. Dat is de prijs de 9 betaalt voor zijn hang naar harmonie.

Tip: Ga het conflict aan, laat de onrust toe, uit je mening, stel prioriteiten, maak jezelf belangrijk, blijf scherp/ wakker.

Lees ook: Genezen van een burn-out: leven in lijn met wie je bent

Gerelateerde artikelen

Back to top button