Dit is je grootste valkuil als je HSP’er bent

Houd jij ook vaker rekening met een ander dan met jezelf? Grote kans dat je een HSP’er bent die zijn eigen grenzen niet goed aangeeft. Janneke trapte onlangs weer in deze valkuil.

LEES OOK: Hoe je als HSP’er het best omgaat met jezelf

Hoogsensitieve mensen zijn er in vele soorten, maar wat ze gemeen hebben is dat ze erg invoelend zijn: ze voelen de emoties van een ander aan, bijna alsof ze van henzelf zijn. Ben je een hoogsensitief persoon, of vermoed je dat je dat misschien bent? Dan kan het soms zelfs lastig zijn om het onderscheid te maken tussen het gevoel van een ander en dat van jezelf: je voelt je verdrietig, boos of gestrest, maar je weet niet waarom. Waarschijnlijk heb je de gevoelens van een ander overgenomen, zonder dat je het doorhad. Heel vermoeiend. Gebeurt dit vaak, dan ben je misschien onverklaarbaar vaak moe of ziek. Vooral als mensen jou nu juist opzoeken omdat je zo’n goede luisteraar of rots in de branding bent: ze luchten hun hart bij je, maar stiekem dumpen ze ook hun negatieve emoties. Zijn zij er lekker van af, maar jij loopt er nog dagen mee rond. Je kunt ‘probleemgevallen’ aantrekken als een magneet: sommige mensen zoeken je misschien alleen maar op als het slecht met ze gaat, en ze geven niet thuis als je zelf een luisterend oor nodig hebt.

Herkenbaar? Er te veel voor anderen zijn: het is je grootste valkuil als je HSP’er bent. Te weinig je grenzen aangeven, en liever jezelf teleurstellen dan een ander. Mijzelf kostte het een half mensenleven om erachter te komen waar mijn eigen grenzen precies lagen en hoe ik ze kon aangeven. En hoe ik intussen wél kon blijven openstaan, want sluit je je af voor andermans gevoelens, dan sluit je je ook af voor je eigen gevoel. Ik ben dus geen fan van ‘trucs’ om jezelf af te schermen. Daarmee bescherm je jezelf misschien tegen negativiteit, het gaat ten koste van je openheid en kwetsbaarheid, die je nu juist typeren als HSP’er – en waarin ook je kracht ligt. Wat wel werkt: zorgen dat je stevig geaard bent door veel te bewegen (bij voorkeur een vorm die bij je past, zoals yoga of wandelen) én door veel tijd alleen door te brengen, zodat je je eigen voor- en afkeuren leert kennen. Eventuele jeugdtrauma’s helen helpt óók, want misschien gebruik je andermans problemen wel als een bliksemafleider voor je eigen verdriet. Zolang je je bezighoudt met de gevoelens van anderen, hoef je je immers niet met jezelf bezig te houden. Werkt natuurlijk niet – dat weet je zelf stiekem ook wel. Alleen vanuit een krachtige basis kun je er als HSP’er echt voor anderen zijn, en dan heb je ook veel meer te bieden.

Ikzelf heb – nu ik veertig ben – eindelijk een soort balans gevonden tussen er voor anderen zijn en toch ook aan mezelf denken. Ik heb een fijne relatie met iemand die rekening houdt met mijn gevoeligheden zonder die als gezeur te bestempelen. Toch gaat het nog weleens mis. Rond de jaarwisseling ging ik naar Brussel met mijn gezin, waar we een woningruil hadden geregeld met een ander gezin. Daarbij zouden we ook nog mijn schoonmoeder gaan bezoeken, die in Brussel woont. We waren nog maar net aangekomen in het huis waar we zouden verblijven, toen mijn vriend al ‘even gedag wilde zeggen’ bij zijn moeder. Ik schrok me een hoedje. Ik was nog helemaal niet ‘geland’ in het huis waar we verbleven en had tijd nodig om te wennen aan de energie van het huis.

Omdat ik niet flauw wilde zijn, kwamen we tot een halfslachtige compromis: we zouden eerst even de stad in en daarna door naar schoonmams. Gek genoeg kom ik in een drukke stad soms juist erg tot rust – dat heeft volgens mij iets te maken met precies de juiste hoeveelheid prikkels (ik ben zo’n HSP’er die ook heel snel onderprikkeld is). Maar dat kon niet voorkomen dat het me begon te duizelen die dag, die we begonnen waren in ons eigen huis, waarna we aankwamen in ons ruilhuis, waarna we verder trokken naar het huis van mijn schoonmoeder – waarna we weer terug gingen naar ons ruilhuis. De volgende dag herhaalde zich dit patroon en aan het eind van die dag kon je me opvegen. Normaal gesproken kan ik, als ik goed in mijn vel zit, best wat hebben, maar nu werd ik, op bezoek bij mijn schoonmoeder, zowat krankzinnig van de geur van een hyacint die daar in de kamer hing, waar niet veel later nog de geur bij kwam van de oliebollen die mijn schoonmoeder stond te bakken. Intussen was ik, in mijn hoofd, nog steeds bezig met de energie in ‘dat andere huis’, waar onze gastheer onlangs weduwnaar was geworden. Terwijl ik ook nog onze kinderen probeerde te kalmeren, die totaal uit hun ritme waren.

Ik probeerde bij mijn vriend aan de noodbel te trekken, maar die snapte het probleem niet. Het was toch gezellig? Ja, dat was ook zo. En ik wilde natuurlijk niet zeuren. Maar in mijn hoofd begon langzaam een soort kortsluiting te ontstaan die de meeste HSP’ers zullen herkennen als een teken van chronische overprikkeling. Zo kwam het dat ik tegen het einde van dat weekend mijn telefoon uit mijn handen liet vallen, drie trappen af, en dat even later mijn laptop het begaf omdat er melk overheen was gelekt. Was ons reisprogramma iets relaxter geweest, dan was dat waarschijnlijk niet gebeurd. De les? Ook nu ik veertig ben, trap ik af en toe nog in de valkuil dat ik, in mijn poging anderen tegemoet te komen, mezelf vergeet. En dat ik voor de lieve vrede keuzes maak waar ik niet achtersta. Daar maak ik natuurlijk niemand blij mee. Want ben ik eenmaal overprikkeld, dan kan het best even duren voor de balans weer is hersteld. Het enige wat dan nog helpt: heel lang huilen. Slapen. En net zolang alleen zijn tot ik alles weer op een rijtje hebt.

Is dit verhaal herkenbaar voor je, dan raad ik je aan om jezelf regelmatig de volgende vraag te stellen: ‘Wat wil ík?’ Met de nadruk op ik. Vraag daarbij geen advies aan anderen. Laat je niet afleiden. Luister naar je intuïtie. Die is bij HSP’ers namelijk sterk ontwikkeld. Vertrouw meer op jezelf dan op wat andere mensen zeggen. Er zijn namelijk, zoals ik al schreef, mensen die baat hebben bij jouw behulpzaamheid en die geven het soort adviezen dat je nu net niet kunt gebruiken. Zorg goed voor jezelf en bewaak je grenzen. Hoe meer innerlijke rust je hebt, hoe beter je naar je intuïtie kunt luisteren en weet wat de beste keuze is. En hoe beter je in je vel zit, hoe meer je er uiteindelijk kunt zijn voor anderen. Een win-winsituatie dus.

LEES OOK: Zo maak je als HSP’er je droom waar