Goeroes zijn geen oude mannen met baarden meer, maar hippe twintigers op Instagram

Vroeger waren het oude mannen met baarden, maar tegenwoordig kennen we een nieuwe soort ‘spirituele’ leiders. Jonge, hippe, knappe meisjes met een blog, Instagram en honderdduizenden volgers. En het opvallende is, uiteindelijk komt het allemaal op hetzelfde neer.

In de jaren 70 begon wereldwijd de opkomst van de goeroes. Mensen stortten zich massaal op de levensleer van o.a. Bhagwan of Deepak Chopra in een zoektocht naar de ultieme verlichting. De levensleer van deze spiritueel leiders was een aantal jaren ontzettend populair, tot bleek dat zelfs verlichte meesters niet immuun waren voor bepaalde aardse zaken. Het is toch lastiger mee te gaan in de leer van iemand die claimt dat je het aardse af moet zweren, als diegene zelfs 93 Rolls Royces op zijn oprijlaan heeft staan.

De grootste hype rondom goeroes mag dan samen met de zitkuil en het ribfluweel in de jaren 70 zijn gebleven, ze zijn nooit helemaal verdwenen. Nog steeds zijn mensen over de hele wereld op zoek naar geestelijke leiders om te volgen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de Netflix-documentaire I’m not your guru waarin de optredens van levenscoach Tony Robbins worden gevolgd. De beelden van deze congregaties waarin zijn volgelingen zijn aanwijzingen blindelings volgen laten duidelijk zien dat veel mensen nog altijd op zoek zijn naar richting. Maar naast deze klassieke goeroes, die voor zalen van bewonderende volgelingen hun levenslessen preken, is er tegenwoordig dus blijkbaar ook een nieuwe soort spiritueel leider. Deze heeft geen volgelingen maar volgers. En zij spreekt haar publiek niet aan vanachter een spreekgestoelte, maar via social media.

Tijdschrift Happinez schreef in hun afgelopen nummer het artikel Girl Goeroes. Hierin beschrijft het een nieuwe generatie van hippe twintigers en dertigers die zich met slechts een laptop en een hoofd vol idealistische ideeën hebben ontpopt tot hedendaagse spiritueel leidsters. Op hun blogs en via Instagram geven zij adviezen over hoe je gezonder, ecologischer, duurzamer, gelukkiger en meer mindful kan leven. Blogs zoals die van Lisette Kreischer, De Groene Meisjes en The Green Happiness geven hun volgers levensadviezen, vergezeld van een inspirerende Oprah-quote of een rustgevend beeld van een ondergaande zon.

Maar doen deze nieuwe goeroes dit dan puur en alleen ter verheffing van hun volgers? Dat valt te betwijfelen. Bij al deze vrouwen zie je dat hun websites en Instagram-fame uiteindelijk leiden tot projecten met een meer commerciële insteek. Kookboeken, cursussen, apps en in het geval van Lisette Kreischer zelfs een restaurantketen. Op 21 juni van dit jaar opende haar restaurant The Dutch Weed Burger in Amsterdam.

Op zich is dat natuurlijk niet erg. Het is niet vreemd dat deze vrouwen de kans grijpen iets te verdienen aan het feit dat ze een schare volgers hebben opgebouwd. Het is alleen wel goed om ons te blijven realiseren dat onder het dekentje van mindfulness en Instagramfilters onderneemsters schuilgaan, die belangen hebben die verder gaan dan die van hun volgers. Zo was er recent in het nieuws dat de Australische blogster Belle Gibson een boete opgelegd heeft gekregen van 273.000 euro(!) omdat zij claimde te zijn genezen van hersenkanker door middel van een suiker- en glutenvrij dieet in combinatie met alternatieve geneeswijzen. Naar aanleiding hiervan bracht zij een kookboek uit, waarin zij dit dieet aanraadde aan andere ongeneeslijk zieken. Wat bleek: zij heeft nooit kanker gehad. Het verhaal was niet meer dan een hele foute, maar ook extreem effectieve marketingtruc.

Je zou denken dat elk weldenkend mens zulke claims wel doorziet. Maar Belle Gibson had op het hoogtepunt van haar bekendheid honderdduizenden volgers, en heeft met haar kookboek waarschijnlijk meer verdiend dan het bedrag van de opgelegde boete. Er waren dus genoeg mensen die haar opvattingen geloofden. En dit zie je in Nederland ook. De vrouwen van The Green Happiness kregen dit jaar een bak kritiek over zich heen nadat zij in een interview met de NRC een paar opvallende uitspraken deden. Zo legden zij indirect een link tussen de kans op kanker en je voedingspatroon, en noemden zij eieren ‘de mentruatie van de kip’. Toch hebben deze vrouwen een eigen kookboek en 200.000 volgers op hun website.

Natuurlijk kan je inspiratie halen uit influencers. Maar laten we niet in dezelfde valkuil trappen als de naïeve hippies in de jaren 70, en blindelings achter onze nieuwe goeroes aanlopen. Want of het nou oude mannen met baarden zijn of hippe blonde twintigers, het zijn gewoon mensen. En mensen verkopen soms ook onzin. Vooral als ze iets willen verkopen.

Lees ook: Deze quotes van hedendaagse goeroe Mooji moet je onthouden