Help, ik ben jaloers (en 6 adviezen voor als jij dat ook weleens bent)
Jealousy is a bitch – en als je niet uitkijkt ook nog een bitch die je relatie een stuk minder leuk kan maken. Gelukkig zijn wij mensen geen willoze marionetpoppen van onze eigen emoties. Ben jij ook weleens jaloers? Dit is hoe je ermee om kunt gaan.
Voordat ik zo’n twee jaar geleden mijn huidige vriend ontmoette, had ik nog nooit een lange relatie gehad. Hier en daar een scharrel, talloze spannende dates en een paar van die ‘we willen er geen stempel op plakken’-affaires. Afijn, je kent het wel. Tot twee jaar geleden leefde ik daarom in de prettige veronderstelling dat ik wars was van jaloezie. Jaloers zijn vond ik iets voor andere mensen. Mensen die hun eigen gevoel niet onder controle hadden en niet snapten hoe volkomen nutteloos jaloezie was. Zodra het onderwerp ter sprake kwam, schreeuwde ik dan ook van de hoogste toren dat ik daar toch zéker nooit last van zou hebben. Boy, was I wrong.
Vergrootspiegel
Ze zeggen weleens dat je jezelf pas echt leert kennen in relatie tot een ander. En als elke relatie een spiegel is, is de liefdesrelatie zo’n verschrikkelijke vergrootspiegel waar je je goed bij op kunt maken (en elke porie zichtbaar is). En dat kan best confronterend zijn. Zo heb ik geleerd dat ik bij tijd en wijle behoorlijk jaloers blijk te zijn. Ha, wie had dat gedacht.
(On)gegrond?
Nu zou het natuurlijk kunnen dat mijn vriend daar reden toegeeft, maar in dit geval kan ik hem niks verwijten. Helaas, want het was toch fijn geweest als ik had kunnen concluderen dat het écht niet aan mij lag. Mocht er in jouw situatie wel aanleiding worden gegeven door je partner, spreek de klootzak er dan vooral op aan. Maar is de jaloezie net als bij mij ongegrond? Dan kun je maar beter leren er niet elke keer door te worden meegesleurd. Dat betekent niet dat je de jaloerse gevoelens moet negeren (dat lukt toch niet), maar wel dat je je gedrag er niet door laat leiden.
Zo overwin je jaloezie in je relatie (zes adviezen)
In zijn boek ‘The jealousy cure: Learn to trust, overcome possessiveness & save your relationship’ deelt relatietherapeut en psycholoog Robert Leahy zijn tips om met jaloezie om te leren gaan.
1. Besef dat jaloezie doodnormaal is
Vanuit evolutionair oogpunt is jaloezie logisch. Het houdt je scherp. Toen het recht van de sterkste nog dagelijkse kost was, kon elke indringer in jouw clubje vertrouwelingen een gevaar voor je bestaan vormen. Inmiddels zitten er (meestal) nog maar twee personen in dat clubje, jij en je partner. Evolutionair gezien zien we indringers (in mijn geval: alle andere vrouwen op de wereld die in mijn ogen knapper, grappiger of leuker zijn dan ik) nog steeds als een direct gevaar. Dát je je soms jaloers voelt, is dus puur instinct. Hoe je er vervolgens mee omgaat, heb je natuurlijk wél zelf in de hand.
2. Wees geen willoos slachtoffer van je eigen emotie
Het is volkomen nutteloos om dagenlang te piekeren en malen over de mogelijke misstappen die je partner kan begaan. Het heeft ook weinig zin om je bij elke mooie vrouw die langsloopt af te vragen of hij misschien liever met iemand als zij zou willen zijn. Elk moment dat je je met dat soort ellende bezig bezighoudt, beroof je jezelf van een geluksmoment. Mindfulness en meditatie leren je technieken waardoor je de eigen gedachten en emoties kunt opmerken, maar ze geen bezit van je laat nemen.
3. Ga niet klakkeloos mee in negatieve gedachten
Ons zelfbeeld en hoe we de wereld zien heeft veel invloed op ons. Als je gelooft dat je partner bij je is om wie jij bént (met al je goede en slechte eigenschappen), voel je je minder snel bedreigd door anderen. Maar stel dat jij jezelf vertelt dat je partner alleen maar bij je is voor je looks, dan zal elke knappe vrouw een bedreiging voor je zijn. Net als wanneer je stiekem gelooft dat-ie vroeg of laat op je uitgekeken zal zijn. Wanneer je zulke slechte gedachten maar blijft herhalen, ga je het vanzelf geloven. Ga dus niet klakkeloos mee in je eigen gedachten, maar vraag je af: is wat ik denk wel de waarheid?
4. Wees realistisch en heb vertrouwen
Het zou natuurlijk fantastisch zijn als er nooit meer iemand voorbij zou komen die jij slimmer/mooier/grappiger/knapper vindt, maar echt realistisch is het niet. Uiteindelijk komt het neer op vertrouwen. Geeft je partner je reden om achterdochtig of jaloers te zijn, ja of nee? Als het antwoord nee is, kies er dan heel bewust voor om hem te vertrouwen (en blijf herhalen dat dit terecht is).
5. Wees een beetje lief voor jezelf
Na een flink potje zelfreflectie (en een gesprek met een psycholoog) heb ik ontdekt dat mijn jaloezie eigenlijk vooral voortkomt uit angst. Angst dat ik niet leuk/goed/slim/mooi genoeg ben en angst om mijn vriend kwijt te raken aan de eerste de beste die dat – in mijn ogen – wel is. Soms word ik boos op mezelf als ik jaloers ben. Omdat ik eigenlijk vind dat ik me aanstel en zou willen dat ik het níet was. Dan probeer ik te bedenken dat het nare, giftige gevoel eigenlijk voortkomt uit kwetsbaarheid. Klinkt toch een stuk liever dan ‘doe niet zo achterlijk en stop hiermee’ of ‘natúúrlijk gaat hij je verlaten voor de eerste de beste die voorbij komt als je zo’n jaloers kreng bent’. Jaloers zijn op zich is al kut genoeg. Kwaad worden op jezelf omdát je jaloers bent, maakt het er niet beter op.
6. Durf eerlijk te zijn (en hanteer nooit de negeerstrategie)
Omdat ik niet jaloers wílde zijn, had ik de neiging om mijn eigen gevoel te negeren. Dat leek een goed idee, want ‘kijk mij eens volwassen zijn en niet meegaan in mijn emoties’. Maar door het te negeren, kwam het er vroeg of laat juist uit op een manier die ik níet wilde. Dan stond ik na nét een paar drankjes teveel ineens briesend voor mijn vriend omdat hij op een feestje met een íets te geïnteresseerde blik nét iets te lang bij een nét iets te leuk iemand bleef hangen (in mijn beleving). Exit negeerstrategie dus. Inmiddels doe ik mijn best om het eerlijk te zeggen wanneer ik bang ben/jaloers ben/me bedreigd voel. En doordat mijn vriend weet dat ik het zelf ook niet per se leuk vind, kan hij me geruststellen zonder zich te ergeren aan mijn gebrek aan vertrouwen. Ik blij, hij blij.
