Hoe je als prikkelzoeker in balans kunt blijven

“Ik wil zo graag in balans zijn” . Dat is het meest geuite verlangen in de praktijk van hsp-coach Saskia Klaaysen. Zeker bij de High Sensationseekers (HSS), de prikkelzoekende hoogsensitieve personen. Want deze groep heeft een brein waarbij het activeringssysteem de overhand heeft. Maar hoe ga je daarmee om? Een paar fijne inzichten…

Als High Sensationseeker ben je nieuwsgierig en impulsief. Je ziet, hoort en voelt iets en gaat snel over tot handelen. Je houdt van een diversiteit aan ervaringen, mensen en actie. Je krijgt energie van afwisseling en uitdaging. Aan de andere kant ben je nog steeds hoogsensitief en ligt het gevaar voor stress en overprikkeling sneller op de loer. Een HSS-er heeft dus tegelijkertijd ook behoefte aan rust, stilte en ontspanning om het zenuwstelsel weer tot rust te krijgen. Als de rust te lang duurt, je te weinig afwisseling in de dagen hebt, te weinig beweegt, of als er sprake is van voorspelbaarheid en routine, dan raakt een HSS-er snel onderprikkeld. Denk bijvoorbeeld aan het gezinsleven met zijn vaste dagindeling of een baan met veel sleur.

Zowel overprikkeling als onderprikkeling
maakt de HSP-draak wakker. Je hebt dan een kort lontje, je bent snel geïrriteerd, je voelt je vermoeid en lamlendig. Die twee uitersten maakt dat je als, HSS-er de ene keer vol in een enerverende achtbaan zit en vervolgens keihard op de rem moet trappen omdat je elastiekje in een keer knapt en je energie plotseling op is. Het zenuwstelsel heeft immers tijd nodig om alle prikkels te verwerken. Zo werkt jouw brein.

Je bent dan een persoon van uitersten en dat is voor jezelf en voor de omgeving lastig te begrijpen. Iedere HSS-er kent de ongevraagde negatieve feedback van de omgeving daarop: “draaf niet zo door”, “zou je dat nu wel doen, je doet al zoveel”, “zit nu even stil” “doe nou even gezellig”, “doe niet zo vervelend”, “doe normaal”. Het ene moment bruis je van de energie en de plannetjes en kort daarna kan je opeens totaal leeg gezogen zijn en aangebrand reageren. Je zoekt dan graag de stilte op en je bent het liefste alleen. Als dit echter te lang duurt, kan de verveling toeslaan en wil je weer prikkels opzoeken, “iets leuks doen”. Op het moment dat het niet kan, kan je wederom veranderen in een onaangenaam persoon die voor de nabije omgeving niet te harden is en zelfs soms ruzie zoekt.

Dit is heel lastig om mee te dealen. Het vraagt een groot zelfbewustzijn en contact met wie je wezenlijk bent. Dus menig HSS-er verzucht bij mij: “Ik wil balans in die twee uitersten. Balans tussen over- en onderprikkeling.” Balans lijkt dan het tovermiddel dat er nodig is. En op het eerste gezicht lijkt dat ook heel aangenaam: de twee uiterste gewichten hangen rustig in balans. Er is stabiliteit, geen grote uitspattingen, en geen verveling. Het is goed voor je fysieke en psychische welzijn. Alsof je gemoed een rustig kabbelende beek is, je geen speelbal bent tussen de uitersten. Heerlijk? Een verademing? Jazeker, dat is voor een tijdje heel prettig. En iedere HSP-er heeft te leren waar zijn of haar persoonlijke balans te vinden is.

Mijn ervaring is dat het ook heel saai
kan worden als dit weer te lang duurt. En ik zie het ook bij mijn HSS-cliënten. Het lijkt een ultiem doel, maar als het bereikt is, is het op langere termijn helemaal niet zo leuk. Die stabiliteit geeft een voorspelbaarheid waar juist het brein op den duur weer van onderprikkeld raakt. Misschien zit de crux wel bij de omgeving. Is balans jouw hoogste goed, je grootste drijfveer, je diepe verlangen? Dan is het zeker belangrijk om ervoor te gaan en het midden van de twee uitersten te leren ontdekken. Maar zodra dat niet het geval is en het meer de behoefte van de omgeving is, dan dien je te ontdekken wat JOUW balans is.

Voor mij gaat het meer om acceptatie dat die uitersten bij je horen. Jouw brein vaart goed bij afwisseling & diversiteit. De ene keer actie, een ander moment rust en tijdens weer een andere periode balans. De uitersten zijn leuk. Je kan enorm genieten van overprikkelende activiteiten en tijdens onderprikkeling, ontstaat er vanuit de verveling een innerlijke daadkracht om het tij te gaan keren. De mooiste initiatieven ontstaan na een periode van onderprikkeling. Ze zeggen niet voor niets dat het goed is om je bij tijden flink te vervelen! En het midden, dat waar de balans is, draagt er zorg voor dat je de beide uitersten in jezelf kan dragen.

Het gaat erom dat je leert variëren op de gehele schaal, het verschil leert onderscheiden tussen over- & onderprikkeling en tijdig voelt waar je behoefte aan hebt. En dat accepteert. Het ene moment kan en wil je niets en op een ander moment ben je een stuiterbal die niet te stoppen is en vervolgens ben je de rust en stabiliteit zelve. Hoe heerlijk om dit bewuster te kunnen afwisselen. Het is niet altijd voorspelbaar voor je omgeving en je verrast menigmaal jezelf. Glimlach erom en luister naar je innerlijke stem die je precies weet te vertellen waar je NU behoefte aan hebt. Als je die accepteert en er goed naar luistert, dan ben je wat mij betreft in balans en aangenamer voor je omgeving. Twee vliegen in 1 klap!

Lees ook: 22 best onhandige dingen om te zeggen tegen een HSP-er

(Beeld: iStock)

Gerelateerde artikelen

Back to top button