Hoe je iets over de persoonlijke hygiëne van iemand kan zeggen (zonder dat-ie boos wordt)

Tamara zag er enorm tegenop om haar schoonmoeder te wijzen op haar slechte adem. Iets zeggen over iemands persoonlijke verzorging is eigenlijk een slecht-nieuws-gesprek.

Mijn schoonmoeder had een adem als een bedorven ei. Meerdere keren rammelde ik met een doosje mintjes voor haar gezicht. Telkens kreeg ik het antwoord: nee, dank je schat. Euhm. De hint kwam dus niet over. Tijdens haar monologen in de auto zat ik te zinnen op een tactische manier om eindelijk iets te zeggen over die onwelriekende geur. Zo komt het dat ik weinig opving over haar nieuwe liefde, ontmoet via internet (interessant!).

We komen ’t allemaal tegen. De zure geur van de sneakers van je stille neef. Het neushaar van een lieve vriend, dat zo ver naar buiten steekt dat je tijdens het aperitief alleen daarnaar kunt staren. Een collega die steevast de mouw van zijn trui gebruikt om zijn lekkende neus mee af te vegen. Bah. Dat is wat het is. Maar dat ga je niet zeggen. Hoe dat komt? In een studie (Smells like cooperation?, Katholieke Universiteit Leuven, 2013) werd onderzocht hoe we ons voelen tegenover de persoon die een nare geur verspreidt. Dat is vooral medelijden. Een slechte lichaamsgeur wordt geassocieerd met kwetsbaarheid. Want transpiratie wordt nogal eens veroorzaakt door stress. Bij mijn schoonmoeder speelt er iets anders (rottend tandvlees). Hoe dan ook, we voelen mededogen, willen niemand voor het hoofd stoten en daarom is het zo verdraaid moeilijk om er iets van te zeggen. Ik had geluk. Mijn dochter, toen zes, zei gewoon tegen oma waar het op staat: je stinkt uit je mond. Zo doe je dat dus. Voor wie minder direct is, en ook geen mondige 6-jarige dochter heeft, heb ik een plan van aanpak.

Hoe je iets over de persoonlijke hygiëne van iemand zegt:

Stap 1 Probeer toch eerst die hint
Bij de onwelriekende lichaamsgeur van een collega zou je opgewekt kunnen melden dat jullie vanaf nu een eerste-hulp-doos op kantoor hebben, met behalve paracetamol, ook een fijne deodorant en mondwater voor een tintelfrisse adem. Op het bureau van die chronisch verkouden collega zet je een doos tissues. Het kost wat, maar de soft approach is de beste methode. Je wilt iemand niet een rotgevoel geven.

Stap 2 Bepaal de juiste timing
De ochtend is geen goed moment voor een slecht-nieuws-gesprek met een collega inzake zijn of haar onfrisse oksel-odeur. Want diegene kan niet tussendoor even naar huis voor een douche, die moet nog de hele dag op kantoor zijn. In zo’n geval breng je de boodschap aan het einde van de werkdag over. Zorg dat jullie met z’n tweeën zijn. Je denkt aan de waardigheid van de ander.

Stap 3 Kies je woorden zorgvuldig
Probeer iets in deze trant: “Ik heb gemerkt dat er na de lunch iets met je adem gebeurt.” Breng goede bedoelingen over. Je zou kunnen zeggen dat je het wilde overbrengen ‘omdat diegene zoiets vast wil weten’.

Stap 4 Wees helder
Je wilde het bij punt 4 laten. Maar diegene gaat ertegen in. Of er komt maar geen verandering. Suggestie: ‘Het valt me toch nog op, ik kan jouw adem/neushaar/zweetvoeten echt niet negeren’.

Stap 5 Voel je niet bezwaard
Iemand kan gekwetst reageren, of zich dood schamen. Kun je begrip voor tonen. Maar je hebt je best gedaan om het leed te minimaliseren. De meeste mensen zullen je dankbaar zijn voor je eerlijkheid. Niks erger dan dat iedereen het erover heeft, terwijl er tegen jou niets is gezegd, nietwaar?

Laatste redmiddel!!!!
Nog steeds niets veranderd? Er zit weinig anders op dan in letterlijke zin meer afstand nemen. Dat is onmogelijk als je elke dag samen met de collega-met-de-natte-sneakers naar cliënten rijdt. Dan zou je je punt kunnen maken bij je leidinggevende, mocht je die hebben. Voelt misschien niet zo goed, toch doen. Want als jij die geur altijd ruikt, ruiken anderen (in dit geval zakenrelaties) het ook.