Waarom altijd maar jezelf zijn overrated is
Wat er ook gebeurt, we moeten allemaal ten alle tijde vooral onszelf blijven. Dat hele verheerlijken van jezelf zijn slaat soms alleen door naar het legitimeren van asociaal gedrag – vindt Susan.
Oké, eerst maar eens een drie bekentenissen:
- Ik lach soms om grapjes die ik niet per se grappig vind;
- Ik doe soms aardig tegen mensen die ik helemaal niet aardig vind;
- Ik zeg soms dat ik ergens zin in heb, terwijl dat helemaal niet zo is.
Betekent dat dan dat ik niet mezelf ben? Vind ik niet. Ik ga uitleggen waarom.
We worden overal doodgegooid met de boodschap dat we vooral lekker onszelf moeten zijn. Maar jezelf zijn is een volstrekt lege uitdrukking. Alsof iemand anders zijn dan jezelf überhaupt een optie is. Het is daarmee een dooddoener eersteklas waar niks tegenin te brengen valt. Eerste date? Gewoon lekker jezelf zijn. Sollicitatiegesprek? Als je gewoon jezelf blijft, komt het wel goed. En als het dan afloopt zoals je wilde, lag het niet aan jou. Want jij was immers gewoon jezelf, en zo kun je dus alles kapot verklaren.
Tenzij je zo’n bizar geval bent dat uit een coma ontwaakt en dan opeens vloeiend Swahili spreekt, ben je altijd jezelf. Ook als je lacht om een grapje dat verre van hilarisch is of een collega helpt op wie je in gedachte Voodoo pleegt. Jij besluit namelijk zelf op dat moment dat dat de beste reactie is voor de situatie en dát besluit komt vanuit, jawel, jouzelf.
Ik ken mensen die de reputatie hebben dat ze altijd zo heerlijk zichzelf zijn. Vind ik raar. Wat mensen daar volgens mij eígenlijk mee proberen te zeggen, is dat iemand onaangepast gedrag vertoont en dat met de mantel der liefde wordt bedekt door te zeggen dat iemand gewoon zichzelf is. Let maar eens op: mensen die altijd zo zichzelf zijn, zijn ook de types die je huis binnenwalsen, hun schoenen in een hoek smijten, je om de haverklap onderbreken om hun eigen verhaal te vertellen, in restaurants altijd om kraanwater vragen, boeren laten, zeggen dat je een dikke reet hebt in die jurk en er vervolgens met je man vandoor gaan. Of juist de types die geen enkele moeite ondernemen interesse in hun medemens te veinzen of een gesprek een beetje lekker op gang te houden. Want zo zijn ze. Zichzelf.
De grap is dat je karaktereigenschappen niet zwart op wit staan en de persoon die je vandaag aan de wereld laat zien, afhankelijk is van duuzend factoren. Soms word ik poepchagrijnig wakker, maar ‘besluit’ ik dat ik niet chagrijnig ben omdat het me die dag gewoon niet handig uitkomt om met een gezicht als een oorwurm in een hoekje te kniezen. Misschien kost die dag me dan meer energie dan normaal, maar ik kies er dan voor omdat het me uiteindelijk meer brengt. Net als dat er dagen zijn waarop ik wel toegeef aan dat gevoel en iedereen die binnen een straal van 1,5 meter nadert de dead eye krijgt. Wat ik wil zeggen is: ik kan in zo’n situatie per dag anders reageren, maar ben toch mezelf omdat ik er voor kies op dat moment een bepaalde kant van mezelf te laten zien. En ja, dan doe ik mezelf misschien net wat leuker voor dan ik op dat moment ben – of juist niet.
Op dinsdag ben ik tijdens de lunch met collega’s een ander mens dan op vrijdagnacht wanneer de laatste ronde is ingegaan. We zijn allemaal gecompliceerde wezens met een heel spectrum aan eigenschappen en karaktertrekjes en wat de buitenwereld daarvan meekrijgt, verschilt per dag en situatie. Je bent altijd jezelf, je belicht alleen ieder moment (onbewust) een ander stukje van jezelf. Omdat je nou eenmaal een volwassen mens bent dat ook moet dealen met andermans gevoelens en de tijd dat je jezelf in de supermarkt op de grond kon werpen om te gillen als je je zin niet krijgt voorbij is. Geen rekening houden met een ander omdat je altijd helemaal jezelf bent maakt jou niet zo lekker jezelf, maar een asobitch.
Pas wanneer je doet alsof je dol bent op sushi terwijl je rauwe vis háát of je claimt alles van wereldpolitiek te weten terwijl je je niet kan herinneren wanneer je voor het laatst een krant of tijdschrift hebt opengeslagen, gaat er iets mis. Dan hou je anderen namelijk iets voor wat er echt niet is. Dat probleem lost zich echter vrij snel weer op omdat je die schijn nooit lang kan ophouden, wat de tip om toch vooral altijd jezelf te blijven nog holler maakt dan ‘ie al was. Dus kunnen we het nu dan misschien iets minder druk hebben met de focus op onszelf zijn en iets meer rekening houden met de medemensch? Ik denk echt dat de wereld daar leuker van wordt, maar ja, wie ben ik?
Lees ook: Wat je nooit tegen vrienden zal zeggen – maar wel tegen jezelf
