Met één voet op de rem, met de ander op het gaspedaal: zó werkt de gevoelige extravert (HSS)

Rond (over)gevoeligheid bestaan veel misverstanden, en het idee dat alleen introverte mensen er ‘last’ van hebben is er ééntje van. Sterker: 30% van alle gevoelige persoonlijkheden schijnt extravert te zijn, iets dat ook wel bekend staat als ‘High Sensation Seekers’ (HSS). Daar is niets ingewikkelds aan, als je maar weet waar dat (soms) over gaat.

Wie (hoog)gevoelig is krijgt nog wel eens te maken met bepaalde waarheden over hoe die persoonlijkheid in elkaar zou zitten. Maar zoveel mensen, zoveel mogelijkheden en niemand is alleen maar het één of het ander. Zo zouden gevoelige persoonlijkheden automatisch ook verlegen, onzeker of introvert zijn, maar in werkelijkheid bestaan er binnen de definitie van ‘gevoelig’ vele varianten. Sterker: gevoeligheid is lang niet altijd gekoppeld aan de mate waarin je last hebt om jezelf goed kunt uit te drukken naar anderen, of hoe sociaal je al dan niet bent. Volgens psycholoog Elaine Aron, de grondlegger van het principe van hooggevoeligheid (HSP) is 30% van deze mensen als ‘extravert’ aan te duiden. En dat gaat in Nederland om ongeveer 90.000 mensen die ook wel bekend staan als ‘High Sensation Seekers’ (HSS), een wat lastige term die wat ons betreft iets teveel over sensatie gaat, en minder over gevoeligheid. Daarom praten we hier liever over mensen die zowel best prikkelgevoelig zijn, als graag onder de mensen komen. En zo vonden we nóg een paar situaties die een gevoelige extravert waarschijnlijk wel herkent, zoals:

Lees ook: Ook een ambivert? DIT zijn de 20 tekenen!

• Je leeft als het ware met één voet op de rem, en met de ander op het gaspedaal. Als in: jij kunt zowel ‘aan’ als ‘uit staan; zowel druk als naar binnen gekeerd, zowel heel druk zijn (met werk of in gezelschap) als grote behoefte voelen aan ‘me-time’;
• Je houdt van gezelligheid en mensen, maar je moet je daar eigenlijk ook altijd even op voorbereiden Dus wil jij weten wie er komen, en tot hoe laat alles duurt om controle te houden over de situatie. En daaronder valt ook van te voren eigenlijk geen zin hebben in dat feestje (en het dan achteraf toch superleuk vinden): het gebeurt jou vaker;
• Na afloop van sociale activiteiten heb je tijd nodig om bij te komen. Een gevoelige extravert kan net zo goed overprikkeld raken van drukke gebeurtenissen als iemand met een meer introvert karakter. Het idee dat ze van feestje naar borrel vliegen is dan ook een stereotype; deze mensen liggen de volgende dag ook geregeld met een dekentje op de bank gewoon een beetje bij te komen. Alleen, als dat even kan;
• Anderen geloven vaak niet dat je niet 100% extravert bent Ook als jij allang van jezelf weet en hardop aangeeft dat je soms ook stil bent, of emotioneel, of even tijd nodig hebt om bij te komen en op te laden kunnen mensen nog steeds verbaasd zijn. “Wat? Jij hebt het toch altijd superdruk met al die mensen om je heen?”
• Je kunt heel emotioneel worden en ook dat kan verrassend zijn voor je omgeving want je lacht veel, maar kunt dus ook zeker huilen als iets je overvalt. Jouw presentatie staat je emotionele balans dus wat in de weg. Tenminste, bij anderen dan;
• Omdat je andermans sfeer en gemoedstoestand vaak beter aanvoelt dan mensen die iets minder gevoelig zijn aangelegd, ben je ook geneigd om daar dieper dan anderen op in te gaan. En omdat je dus goed praat en sociaal kunt zijn, kunnen deze gesprekken nog wel eens wat te heftig worden voor anderen. Als in: jij durft directe vragen te stellen, ook over gevoelige onderwerpen. Daarnaast ben je niet bang om persoonlijke informatie over jezelf te delen, iets wat een klassieke gevoelige introvert alleen zou doen met een mes op de keel van zijn of haar beste vriend sinds de kindertijd. En ja, dat is natuurlijk overdreven, maar een grapje mag best. En je hebt het plaatje: een gevoelige extravert houdt van mensen en kan druk zijn in gezelschap, waardoor het idee van ‘gevoelig’ niet altijd direct het eerste is waar je aan denkt;
• Soms heb je het gevoel dat je je emoties niet onder controle hebt omdat je nog wel eens wilt schommelen van druk naar stil. Dat gevoel van controle kan je op andere manieren proberen terug te winnen, bijvoorbeeld door je huis heel netjes te houden;
• Je hebt verschillende vrienden, die met elkaar meestal geen hele groep vormen. Ze kennen elkaar wel, maar je ziet ze lang niet altijd tegelijk. Bovendien hebben ze allerlei verschillende persoonlijkheidstypes, van klassiek introvert tot uitgesproken extravert. Waarschijnlijk is dit omdat jij je in alles wel een beetje herkent.

Nu is dit alles uiteraard helemaal geen probleem maar het is wél handig om te weten. En dat zeggen we niet zomaar: wie als extravert niet van zichzelf weet dat die gevoelige kant ook serieus genomen mag worden, kan last krijgen van stress, vermoeidheid of overprikkeling. Het idee dat gevoeligheid dus ‘alleen’ maar gaat over introvertie is een misverstand, en dat besef kan voor een doorbraak zorgen voor alle extraverten die zich niet herkennen in het klassieke beeld van de extravert of introvert, maar nog steeds iets zien ontbreken. Want wanneer je beide kanten van jezelf (h)erkent kun je meer energie gaan ervaren, bijvoorbeeld door te beginnen met deze dingen in de gaten te houden:

• Vind balans. Tussen druk en rustig, en geef ze beiden even veel waarde. Na een feestje plan jij een zondag op de bank in, een drukke middag in de speeltuin laat jij volgen door een rustige avond, werken doe je zoveel mogelijk op vastgestelde tijden.
• Zoek een introvert op. En praat daar eens mee. Introverten zijn vaak goede luisteraars en houden van een-op-een-gesprekken. Deze types kunnen ervoor zorgen dat je meer ruimte gaat maken voor je gevoelige kanten;
• Doe je voordeel. Dus spreek je uit over hoe je persoonlijkheid in elkaar zit en leg uit hoe je werkt: je kunt er andere mensen mee helpen, zeker omdat hier nog niet zoveel van bekend is. Deze wereld is nog steeds ingesteld op het klassieke beeld van extravertie: jij kunt het verschil maken door te laten zien dat er een mix mogelijk is. En vooral: dat die mix een heel mooie is, ook met één voet op de rem en de ander op het gaspedaal!