STILTE… is essentieel voor het menselijk brein (ja, ook voor het jouwe!)

Dat je even helemaal niks hoort. Een paar uur lang. Hoevaak komt dat nou voor? In deze maatschappij is stilte een ondergeschoven kind. We zijn altijd bezig bezig bezig en er wordt ongans veel gepraat, muziek gemaakt, gebouwd, in vliegtuigen gevlogen, ga zo maar door.  En dat terwijl onderzoek uitwijst dat ons brein stilte juist nodig heeft om nieuwe hersencellen aan te maken.

Lees ook: Waarom vrouwen betere bazen zijn

Als je in de stad woont is er eigenlijk voortdurend ruis. Toeterende auto’s, getringel van de trams, gillende kinderen, bellende voorbijgangers: het is de realiteit van alledag. Zelfs als om tien uur ’s avonds iedereen naar bed is en je op de bank zit om Netflix te kijken, is er nog geen stilte. Denk eens na wanneer de laatste keer was wanneer jij echt een tijd niets hoorde. Misschien de momenten voordat je in slaap viel, maar als je niet aan slapeloosheid leidt dan is dit nog niet erg lang. Terwijl het zo nodig is. Geen geluid. In je hoofd en om je heen.

In 2013 publiceerde het blad Brain structure and Function een artikel over een onderzoek waarin het effect van de verschillende types geluid en stilte op muizen werden onderzocht. Het resultaat was verrassend: de onderzoekers kwamen erachter dat de muizen die twee uur lang aan stilte waren blootgesteld nieuwe hersencellen aanmaakten in de hippocampus (de hippocampus is het gebied in de hersenen dat het geheugen, de emoties en het lerend vermogen regelt). Ook blijkt het zo te zijn dat als je niet afgeleid wordt door geluid of doelgerichte activiteiten je tijdens stilte je onderbewuste de ruimte geeft om gebeurtenissen te verwerken. De ‘uit-knop’ helpt je om na te denken over diepzinnige en complexe zaken op een beeldende manier, zodat je het een ‘plek’ kunt geven. Het geeft je hoofd de vrijheid om het stof te laten neerdalen.

Geluid heeft effect op elk mens: het verhoogt het niveau van je stresshormonen. De geluidsgolven bereiken je hersenen als elektrische signalen via je oren en je lijf reageert op die signalen, zelfs wanneer je slaapt. Als je in een omgeving woont waar constant geluid is dan heb je dus ook continu stress in je lijf zitten. Een onderzoek uit 2002 in Psychological Science liet zien wat het effect van het verplaatsen van het vliegveld van München had op de gezondheid en de kennisverwerving van kinderen. De onderzoekers ontdekten dat de kinderen de hinderlijke geluiden van het vliegveld hadden leren uit te schakelen, maar dat ze daardoor ook minder oplettend waren op geluiden die ze wel zouden moeten waarnemen, zoals bijvoorbeeld als er iemand tegen hen sprak. Verder scoorden ze lager op hun leesvaardigheid en taalverwervingsactiviteiten.

Het lijkt erop dat stilte het tegenovergestelde effect op het brein heeft als geluid. Waar geluid stress en spanning veroorzaakt zorgt stilte ervoor dat je je hoofd en lijf kunt ontspannen. Het is zelfs wetenschappelijk bewezen dat je nog beter twee minuten in stilte kunt verkeren dan naar rustgevende muziek kunt luisteren.Geluid kan veel in de weg zitten. Het kan je werk bemoeilijken (je aandacht afleiden, je geheugen in de weg zitten en je probleemoplossend vermogen aantasten) en je motivatie naar beneden halen. Daarbij maak je makkelijker fouten als je wordt afgeleid door geluid.

Maar het is niet allemaal slecht nieuws. Het is mogelijk voor je brein om, als hij weer in stilte verkeerd, te herstellen wat er door overmatig geluid is kapotgemaakt. Dus: maak die reis naar het muisstille Finland, loop gewoon eens een rondje door het bos of mediteer eens een keer.

Bij voorbaat dank! Groetjes, je brein.

Lees ook: Wat stress met je lichaam doet