Trek jij je ook zoveel persoonlijk aan? Zo kom je er vanaf!

Hoe vermoeiend zijn ze, mensen die ALLES wat je zegt persoonlijk nemen. Denken dat alles over hen gaat, om hen draait. Alles als aanval beschouwen. Jep, heel vermoeiend. Maar doen we dat zelf niet ook vaak? Merel wel in ieder geval.

‘Niemand kan mij kwetsen zonder mijn toestemming’ – Mahatma Gandhi

Zomaar wat voorbeelden. Mijn vader die een van zijn ‘leuke’ relativerende grapjes maakt waar ik in eerste instantie hard om lach, maar die me op weg naar huis een depressie bezorgen (zie je wel, hij vindt me stóóóm). Dramatische avondjes uit omdat een vriendin chagrijnig is en ik me verantwoordelijk voel voor de sfeer. Zelfs als iemand zeurt over de regen vraag ik me nog af of ik daar niet iets aan had kunnen doen.

Ernstig gevalletje ‘me alles persoonlijk aantrekken’. Op zich is het goed dat het ons wat kan schelen wat andere mensen vinden, zeggen en doen. We zijn immers sociale dieren. Als we allemaal door het leven zouden gaan als zelfingenomen narcisten, dan zou het nogal een ongezellige boel worden. Maar een beetje realisme doet wonderen. Veel kwetsuren die we met ons meedragen – pijn, verdriet, teleurstelling, boosheid – zouden minder heftig zijn als we ons dingen niet zo persoonlijk zouden aantrekken.

Maar hoe doe je dat eigenlijk?

– Let op je eigen reactie. Stel, er gebeurt iets wat stress bij je veroorzaakt: iemand zegt of doet iets vervelends of is het niet met je eens. Veel mensen zien dat als persoonlijke aanval en reageren meteen: roepen boos iets terug, raken in paniek, vervallen in zelfmedelijden. Hier hebben we alleen niet zo heel veel aan. Voordat je reageert probeer even stil te vallen, ruimte te creëeren tussen jezelf en je reactie. Zo heb je de tijd jezelf de volgende punten afvragen.

– Waarom doen of zeggen anderen iets? Verplaats je even in hen. Word je genegeerd? Misschien heeft iemand je gewoon niet gezien. Uit iemand kritiek? Misschien is het niet als aanval bedoelt, maar als oprechte hulp. Is iemand altijd zo kritisch, onbehouwen of ronduit onaardig? Misschien is iemand wel heel onzeker en is dit een manier om dat te bedekken. Misschien kan een ander slecht grenzen stellen en gaat maar alvast preventief schreeuwen. Of misschien is de reden ernstige slaapgebrek. De realiteit is dat het vaak helemaal niet over jou gaat. Als anderen iets te klagen hebben – over jou, over de avond of over de regen – gaat het voornamelijk over henzelf. Over hun eigen perspectief, hun ervaringen, hun behoeften, hun wonden. Zelfs als het als een directe aanval op jou overkomt.

– En bedenk bij echte assholes: iedereen die kwetst is ooit zelf gekwetst. De hardste, meest gemene mensen liggen ook in hun bed te huilen. Dus als iemand lullig doet, denk daar maar eens aan. Waarschijnlijk hebben ze een klotedag. Of een kloteleven. Sterker nog: give them a break. Net zoals jij een break zou willen als het even allemaal k#t gaat en jij even niet zo aardig bent tegen de mensen om je heen.

– Trek niet automatisch de heftigste conclusies. Vraag de ander om opheldering. Misschien heb je wel iets verkeerd begrepen. En sowieso is het fijn te weten wat iemand bedoelt, ook al heb je het wel goed begrepen. Waarom diegene zegt wat hij zegt, doet wat hij doet. Geef aan dat je er moeite mee hebt. Vaak beseffen mensen niet dat wat ze zeggen of doen nogal hard kan overkomen.

– Waar ben jij gevoelig voor? Iedereen heeft zo z’n zwakke plekken. Bepaalde situaties die als een rode lap werken en heftige emoties oproepen. In hoeverre matcht jouw reactie met wat er is voorgevallen?  Doet het je wellicht aan iets anders denken? Traumaatje? Als je je daarvan bewust bent, kun je je eigen reactie wellicht wat relativeren.

 – Wat voor aannames zitten er achter je gevoelens? We reageren niet op wat er feitelijk gebeurt, maar op onze interpretatie van wat er gebeurt. Die wordt gevormd door onze geloofssystemen. Zo kan ik de volgende gedachtegang hebben: ‘Als ik mensen groet, dan moeten ze terug groeten. Als ze dat niet doen, dan is dat respectloos. Als mensen zich respectloos naar mij gedragen, dan doen ze dat omdat ze denken dat ik het niet waard ben om respect te krijgen. Dan vinden ze mij dus waardeloos. Ik ben waardeloos…’ In een gedachte gaan we van ‘Iemand groet mij niet’ naar ‘Ik ben waardeloos’. Terwijl dat niets met elkaar te maken heeft.

– Herken het zogenaamde ‘spotlight effect’. Vaak denken we dat iemand ons veroordeelt of bekritiseert, terwijl dat helemaal niet zo is. Wij zijn zelf de hele tijd bezig met onze eigen tekortkomingen, zwaktes en onzekerheden, maar guess what: anderen helemaal niet. Dus als anderen aan het mopperen zijn, dan is de kans groot dat ze het helemaal niet over jou hebben!

– Anderen bepalen niet hoeveel jij waard bent. Je bent goed genoeg, slim genoeg, leuk genoeg, sterk genoeg. Andere mensen zijn niet verantwoordelijk voor jouw zelfgevoel, jouw zelfvertrouwen. Je hebt anderen niet nodig om jou waarde te geven, je bent van jezelf al waardevol.

– Herhaal voor jezelf: Niet alles gaat over mij. Niet alles gaat over mij.

Lees ook: Iedereen een mening. Maar eh… anders houd je die gewoon lekker voor je!