Waarom goed luisteren meer is dan alleen stil zijn

“Ik kan zo goed luisteren!” dat vinden veel mensen van zichzelf. Net zoals veel mensen vinden dat ze heel goed kunnen rijden. Toch gek dat er dan nog heel wat af gevloekt op de weg, vind je niet? Luisteren is net als autorijden: een hele kunst.

Als je aan mensen vraagt wat ze verstaan onder goed kunnen luisteren, dan komen ze meestal met drie dingen:

• Stil zijn wanneer iemand anders praat
• De ander duidelijk maken dat je luistert door gezichtsuitdrukkingen en geluiden maken (“Hmm-hmm”)
• Kunnen herhalen wat de ander heeft gezegd (liefst woordelijk)

Hoewel deze kenmerken zelfs in trainingen en therapieën worden bestempeld als tekenen van goed luisteren, blijkt uit onderzoek dat er nog wel meer nodig is om jezelf echt als een goede en aandachtige luisteraar te kunnen bestempelen. Uit een studie onder meer dan 3000 deelnemers die werkzaam zijn als coach en daarvoor dus voornamelijk bezig met luisteren, kwamen een aantal verrassende conclusies naar voren:

• Goed luisteren is meer dan alleen maar stil zijn.
  Juist geïnteresseerde en inzichtelijke vragen stellen wijzen erop dat je goed geluisterd hebt. Je weet dan namelijk wat de ander gezegd heeft en gaat er constructief op in. Je kunt namelijk best wel stil zijn, maar voor hetzelfde geldt zit je met je hoofd heel ergens anders dan bij het verhaal wat je gesprekspartner aan het vertellen is. Stilte zegt dus eigenlijk nogal weinig over hoe goed je luistert.

• Een goede luisteraar zorgt voor positieve interactie.
  Mensen die écht goed luisteren zorgen ervoor dat het gesprek een positieve ervaring
  wordt voor de ander. Goede luisteraars geven hun gesprekspartner zelfvertrouwen en
  steun. Ze scheppen een veilige omgeving om in te praten en waarin het mogelijk is om
  problemen en verschillen van mening te uiten.
• Goede luisteraars werken samen met hun gesprekspartner.
  Feeback in een goed gesprek mag beide kanten op gaan. Mensen die slecht luisteren
  zijn vaak defensief en staan niet open voor kritiek. Zij luisteren eigenlijk alleen maar om
  om hiaten in andermans verhaal te kunnen ontdekken en gebruiken stil zijn om
  argumenten te bedenken. Dat maak hen goed in een debat, maar niet in een gesprek.
  Goed luisteren betekent echter niet dat je het altijd maar overal mee eens moet zijn, maar wel dat je een situatie schept waarin de ander de mogelijkheid krijgt om zich te uiten en niet het gevoel heeft dat er een wedstrijd gespeeld wordt.
• Goede luisteraars doen suggesties.
  Hoewel het doorgaans als vervelend wordt ervaren als iemand een gesprek doorbreekt
  en meteen met op en aanmerkingen of oplossingen komt, maakt het een wezenlijk verschil hóe dat gebeurt. Zijn er geïnteresseerde vragen gesteld, inzichtelijke opmerkingen gemaakt en heeft iemand zijn gesprekspartner de ruimte gegeven om zijn verhaal te doen, dan wordt het doen van suggesties juist gezien als een teken van constructief luisteren.

Ben jij dus wel écht zo’n goede luisteraar als je misschien wel denkt? De kans bestaat dat dat nog wel tegenvalt. Want hoe vaak zitten we eigenlijk niet met onze gedachten bij onszelf, onze telefoon, of in ieder geval bij iets anders dan het verhaal van onze gesprekspartner? Of nemen we binnen de kortste keren het gesprek over zonder iemand gewoon eerst even een podium te geven voor wat ‘ie kwijt wil? Ga er voortaan dus eens echt goed voor zitten als iemand je iets vertelt. Neem de tijd, neem de ruimte en neem het in je op. Wie weet wat voor mooie gesprekken je nog zult voeren!

Lees ook: Waarom nieuwsgierige mensen goed kunnen luisteren

(Bron: Hardvard Business Review)