Er verschijnen steeds boeken en stukken met als leidraad dat wie het druk heeft, iets niet helemaal goed heeft begrepen. Succesvolle mensen hoeven volgens deze deskundigen helemaal niet druk te zijn. En opscheppen over druk zijn? Dat is pas écht voor sukkels. Deze boeken gaan voorbij aan de realiteit: de meeste mensen willen helemaal niet druk zijn, maar zijn het gewoon.
Het artikel wordt me van alle kanten aangeboden: het stuk verscheen in NRC Next, op Blende, in Psychologie Magazine. De kop: Waarom je een sukkel bent als je het druk hebt. Ik moet eerlijk bekennen dat ik helemaal geen zin had om dit verhaal te lezen. Zeker weer een kinderloze nog studerende en wie weet wel bij zijn moeder wonende halfvolwassene die geen idee heeft hoe het er in het echte leven aan toe gaat. Alsof iedereen maar doet alsof-ie het druk heeft als statussymbool – sorry hoor, maar er zijn mensen die het gewoon écht druk hebben. Omdat ze een baan hebben die dat nu eenmaal vereist. Omdat het een baan is waarin naaste collega’s zijn ontslagen en er ondertussen evenveel werk achterbleef. Of omdat ze kleine kinderen hebben. Zorgen voor een zieke ouder. Een eigen bedrijf. Vraag aan die mensen hoe het gaat en ze zullen allemaal zeggen: “Druk.”
Maar dat is nog geen opscheppen, laat staan een manier om jezelf status te verschaffen. Het is gewoon de harde waarheid.
De Britse psycholoog Tony Crabbe, auteur van het stuk waarin wij gewone drukke stervelingen voor sukkel worden uitgemaakt, gaat er met gestrekt been in. Hij zegt dat druk zijn makkelijker is, omdat het eenvoudiger is om ons te laten leiden door alle kleine dingen die moeten gebeuren. Hij zegt dat het meer moed vergt om afstand te nemen en boven de dagelijkse druk te gaan staan om na te denken wat nu echt belangrijk is. “Eigenlijk is drukte een vorm van gemakzucht,” schrijft hij. En hij gaat verder: druk zijn is een vorm van vermijding (we kiezen ervoor de makkelijke dingen te doen die onze directe aandacht eisen in plaats van iets groots en meeslepends). Druk zijn is een merk (“Zelfs met klagen over druk zijn, laat je zien hoe goed je bezig bent”). Druk is wat alle anderen zijn (en dus: kuddegedrag. Foei!).
Ik vind het aanmatigend. Net als dat ik het aanmatigend vond dat een paar jaar geleden een of andere nieuwe goeroe een pleidooi hield voor een 4-urige werkweek. Hij verkocht online producten en ging de rest van de tijd op het strand liggen nadenken, ofzo. Lijkt me een rampscenario voor een bedrijf als Bol.com en Coolblue of Zalando. Als die allemaal 4 uur per week gaan werken, denk ik niet dat ik mijn nieuwe laptop of hippe jumpsuit binnen 24 aan huis geleverd krijg.
Deze experts hebben natuurlijk een punt. Om iets belangrijks te doen in deze wereld, red je het niet met veel werk te verzetten. Dat vergt denkkracht en vervolgens excelleren in iets – nee stop, want dat suggereert alweer iets met hard werken en dat is zóóó 2013!
Wat zijn dit toch voor deskundigen die ons een nep-droom proberen te verkopen? Het is natuurlijk intrigerend, zo’n uitdagende kop. En er staan ook waarheden als een koe in dit soort boeken, die ons altijd wel weer een paar heldere inzichten verschaffen en wie weet inspireren. De echte boodschap van Tony Crabbe in zijn boek Busy is namelijk dat als je echt iets belangrijks wilt bereiken, je daar tijd en aandacht voor moet vrijmaken. Een bedrijf of businessmodel verzinnen gaat niet lukken als je de hele dag onbelangrijke mails gaat lopen beantwoorden. En grote problemen los je het beste op met een lange wandeling. Dus wil je een verschil maken, dan hoef je niet te beginnen met hard werken, je kan beter hard nadenken om met een plan te komen dat met kop en schouders boven dat van je concurrenten uitsteekt. Maar reken maar dat je het daarna razend druk krijgt met de uitvoering ervan. Dan ben je in mijn ogen geen sukkel, maar iemand die goed bezig is.
LEES OOK: Waarom iets goed doen alleen kan met rust in je hoofd
