Waarom iets goed doen alleen kan met rust in je hoofd

We gaan er prat op de kunst van het multitasken te beheersen. We kunnen het huishouden doen, onze kinderen entertainen, thuiswerken en en passant ook nog even de belastingaangifte regelen. Allemaal tegelijk? Tuurlijk, geen probleem, de moderne mens houdt alle ballen in de lucht. Denken we. Want dat multitasken, dat bestaat eigenlijk helemaal niet.

Het menselijk brein is niet gemaakt voor het vervullen van meerdere taken tegelijk. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek. We kunnen namelijk eigenlijk gewoon maar een ding tegelijk, als we dat ene ding tenminste echt goed willen doen. Richten we ons op meerdere dingen, dan moeten we steeds schakelen waardoor we tijd verliezen en, erger nog, fouten gaan maken. Vervolgens lopen we constant rond met ons in achterhoofd het gevoel dat we tekortschieten en overmeesterd te worden door ons eigen to-dolijstje. Onze oplossing: nog sneller gaan lopen, waardoor we nog jachtiger en onzorgvuldiger worden. Een vicieuze cirkel waarin we oeverloos achter onze eigen staart aan rennen. Terwijl we blijven roepen dat we alles zo ontzettend goed onder controle hebben.

Hoewel er toch nog echt steeds 24 uur in een dag zitten, lijkt het wel alsof we alsmaar maar minder tijd krijgen. We moeten werken, een gezinsleven runnen en ook nog sociaal op de been blijven en daar maken we ons bijzonder druk om. Terwijl de vraag is: hébben het nou echt zo druk, of máken we ons vooral heel erg druk? Natuurlijk is het waar dat we tegenwoordig in een 24-uurs economie leven, maar daar zijn we toch steeds nog zelf bij? We hóeven toch niet te koken, WhatsAppen, online shoppen en Facebooken tegelijkertijd? We zouden ook gewoon de tijd kunnen nemen voor datgene wat we aan het doen zijn, dat afmaken en vervolgens verder gaan naar de volgende taak. De keuze is aan ons. Maar we kiezen, koppig als we zijn: alles tegelijk.

Sinds de opkomst van de technologie heeft het multitasken een vlucht genomen, ook al kunnen we er dus eigenlijk niks van. We zijn de hele dag bezig om van laptop, naar telefoon, naar tablet te switchen, met als gevolg dat we ons enorm productief voelen, maar dat eigenlijk helemaal niet meer zijn. Al die constante prikkels en afleiding zijn niks meer dan een absolute ‘breinvijand’, zoals Theo Compernolle, neuropsychiater en stressexpert, het omschrijft. Maar we worden door de informatie-overload van tegenwoordig bijna gedwongen tot multitasken. Het is namelijk een Pavlov reactie van de hersenen om overal op te reageren. Delen van het brein die we eventjes niet gebruiken, gaan hongerig op zoek naar nieuwe prikkels om te verwerken. En die prikkels, die zijn heden ten dage bijna overal. Vervolgens gaan we met al die indrukken op ons netvlies de hele dag als een blinde door het leven.

De oplossing dus?
Wil je echt productief zijn, dan is het zaak jezelf ‘los te koppelen’, vooral online. Wie zijn smartphone eens echt aan de kant schuift tijdens het koken, zal zien dat zijn tomatensoepje waarschijnlijk een stuk rijker smaakt. Omdat je namelijk echt je aandacht gehad hebt bij het bereiden en er niet lukraak links en rechts wat kruiden in gegooid hebt, terwijl je met je andere hand de fotoalbums van al je 150 beste Facebookvrienden stond te liken. Multitasken is namelijk dodelijk voor je efficiëntie, maar vooral ook voor je creativiteit.
De dopamineshotjes die je krijgt van multitasken (“Ooooh, een nieuw appje, even snel kijken”, “Hee, de vaatwasser piept, even snel uitruimen”) zijn weliswaar instant lekker, maar op de lange termijn weinig bevredigend. Het effect verdwijnt namelijk snel, eigenlijk net zoals bij drugs. Je hebt er steeds meer, sneller, beter van nodig, wil je hetzelfde geluksgevoel ervaren. En daarna komt de kater, want oh ja, inmiddels heb je zes half afgemaakte dingen liggen, blijf je enorm achter je eigen feiten aanhollen en doe je vervolgens niks meer (want: geen zin en ook geen tijd meer). Kortom, neem de tijd, want daarmee creëer je tijd. Hang die was op t/m de laatste onderbroek en ga daarna pas een rondje Minecraften. Zet de kakafonie in je hoofd uit en ervaar de rust. Dáár word je pas productief van.