Waarom je er maar beter niet van uit kunt gaan dat je relatie voor altijd is

Het liefste willen we zo ergens rond ons dertigste wel de persoon gevonden hebben met wie we ook onze jaren achter de geraniums kunnen slijten. Ja, toch? Maar de illusie van ‘een relatie voor altijd’ maakt ’t er helaas niet spannender op.

Allereerst is er nogal een eisenpakket waaraan die ene persoon dan moet voldoen. Om te beginnen moeten we tot over onze oren verliefd zijn, met elkaar kunnen praten én lachen, ultiem op ons gemak zijn, wederzijds vertrouwen en veiligheid voelen, maar ook stomende seks en de meest geweldige reizen beleven, elkaars vrienden en familie mogen, trouwen, huis kopen, kinderen krijgen. Ja, en daarna moet het allemaal ook nog een beetje avontuurlijk blijven graag.

Man, wat een opgave. Er zit een gekke dualiteit in wat we zoeken in een langetermijnrelatie, vertelt psychotherapeut Esther Perel in haar TEDTalk ‘Het geheim van verlangen in een langetermijnrelatie’. Om zeker te weten dat we ons hele leven bij elkaar kunnen blijven, moet een relatie veilig voelen. We zoeken iemand die ons nooit meer gaat verlaten. Maar aan de andere kant mag het ook niet saai zijn. Verre van zelfs. Want het moet in al die jaren wel spannend genoeg blijven. Het dubbele is dat we avontuur vragen van dezelfde persoon bij wie we veiligheid zoeken.

Want die zorgvuldig geselecteerde liefde van je leven mag vooral niét bij je weggaan. Het laatste dat we willen is afgewezen of verlaten worden, laat staan: alleen overblijven. Een doodsangst die stamt uit onze kindertijd. Toen je moeder wel eens wegliep en jij hulpeloos in de wieg lag, omdat je zonder haar niet kon overleven. Dat is de theorie van Jan Geurtz, schrijver van het boek ‘Verslaafd aan Liefde’.

Volgens Geurtz voelen we die ultieme verlatingsangst ook als we een hechte liefdesrelatie hebben. Hoe meer we met elkaar versmelten, hoe groter de angst dat we het opeens weer zelf moeten doen, hoe hulpelozer we ons voelen als die liefde dreigt weg te lopen. En dus: hoe langer we bij elkaar zijn, hoe meer we ons best gaan doen om samen te blijven. Maakt ons niks uit als dat wat vrijheden en zelfstandigheid kost. We tekenen er zelfs, gehuld in witte jurk of prachtig pak, een contract voor.

En stiekem is dat zonde. Want we geven elkaar vaak zo weinig ruimte om te ontwikkelen, nieuwe dingen te ontdekken en… spannend te blijven. Mensen willen per se samen oud worden en focussen zich daarop. Als een relatie dan stukloopt, omdat iemand toch andere plannen heeft, verliefd wordt op de buurman of het gewoon saai vond, wordt die doodsangst werkelijkheid en dat levert een hoop pijn, onbegrip en ellende op.

Misschien is het tijd dat we eens anders naar die ultieme relatie gaan kijken. Binnen het boeddhisme bijvoorbeeld worden relaties, net als alles in het leven, als vergankelijk gezien. Het is zonde om je te laten leiden door de illusie dat een relatie permanent moet zijn. Want – sorry – elke relatie eindigt. Al is het door de dood. Volgens het boeddhisme is het heel bevrijdend om je niet teveel te hechten aan een persoon en daarnaast zo min mogelijk verwachtingen te hebben van de ander. Je kunt dan veel meer lol hebben met elkaar, zonder die beperkende angst om verlaten te worden.

De kunst is vooral om open te blijven staan voor verandering en elkaar vrijheid te geven. Om misschien wel te hopen en willen dat het voor altijd is, maar je ogen open te houden. Om elkaar elke ontwikkeling te gunnen en te helpen groeien. Ongeacht de impact op je relatie. Kan prima en dát houdt een lange relatie pas spannend, aldus Esther Perel: “Het is een verhaal dat je samen schrijft, met veel hoofdstukken, en geen van beide partners weet hoe het afloopt.”

Lees ook: Een lange relatie? Dan zijn deze tekeningen vast herkenbaar

(Beeld: iStock)