Yes, dit wordt jóuw jaar!

Denk je het moeilijk is om te veranderen? Geen flauw idee hoe je een zinvolle koers bepaalt voor het komende jaar? In zijn boek Dit wordt jouw jaar! komt Ben Tiggelaar (auteur en trainer op het gebied van leiderschap en verandering) met 12 zinvolle lessen waarmee je snel een behapbaar plan voor jezelf uitstippelt. Zo gaan de komende 12 maanden écht tellen!

Les 1 Niet wat we hebben, maar wat we doen maakt gelukkig
Geluk draait niet om what money can buy. Het vertelt je niets nieuws. Maar toch. Het is zoveel makkelijker om helder te hebben hoe de perfecte jas je die je deze week nog gaat scoren in de sale eruit ziet, dan bepalen wat Zinvol Leven is. Op dit laatste krijg je grip door te bedenken wat dit voor jou inhoudt, en wel op drie niveaus, namelijk:

• plezierig leven (hoe beleef je leuke momenten met vrienden of een fijne vakantie)
• flow ervaren door te doen waar je goed in bent (zoiets als tijd vrijmaken om een instrument te bespelen of je eigen kleding maken)
• aan iets betekenisvols bijdragen (ervaring opdoen met vrijwilligerswerk, maar dit kan ook het ouderschap zijn of het lidmaatschap van een maatschappelijke instelling).

Les 2 Richting draait om het vormen van nieuwe gewoontes
Richting kiezen en actie ondernemen, hoe moeilijk kan dat zijn? Nou, behoorlijk ingewikkeld, want we willen vaak het één en doen het ander. Onder psychologen geldt de op onderzoek gebaseerde 5/95-benadering: maximaal 5 procent is bewust, gepland gedrag en 95 procent onbewust, automatisch gedrag. Niet bepaald een geruststellend idee, want 5 procent is wel heul karig. Maar goed, je kunt maar beter nieuwe gewoontes creëren. Dat doe je door te ondernemen op punt 7 tot en met 11.

Les 3 Een persoonlijk credo geeft houvast
Misschien is het een beetje Amerikaans, maar het helpt je wel om je doel te bepalen voor het komende jaar. Dagelijks naar een motto kijken (hang ‘m aan de muur) maakt dat je je aan jouw uitgangspunt vasthoudt. Stel dat je dit jaar niet meer leven wilt laten beheersen door je faalangst. Dan zou dit je motto kunnen zijn: Feel the fear and do it anyway.

Les 4 Werk vanuit je sterke punten
Na een beoordelingsgesprek tobben we over de ‘verbeterpunten’ en vragen we ons af hoe we onze zwakke punten kunnen ‘repareren’.  We worden in beslag genomen door een angstig gevoel over wat minder goed uit de verf komt, terwijl het zoveel motiverender en effectiever is om je koers te baseren op de dingen die je goed kunt. Naar welke activiteiten kijk je echt uit? Op welke momenten vergeet je de tijd? Wanneer voel je je sterk? Dit kan bijvoorbeeld zijn wanneer je met jongeren werkt en je merkt dat je hun leven wel degelijk kunt verbeteren.

Les 5 Wie iedereen te vriend wil houden, komt nergens toe
We doen er goed aan om onze oren niet naar iedereen te laten hangen, maar vooral te luisteren naar die mensen die onze diepere waarden delen en oog hebben voor onze sterke punten. Je geeft richting aan jouw sociale invloed door scherp te bepalen welke mensen je tevreden wilt stellen (thuis, bij je werk en andere gelegenheden). Bepaal ook wie er niet tot die kring behoren (je stop pleasing-lijstje), van wat zij vinden wil je je dus veel minder aantrekken.

Les 6 Combineer De Grote Drie
Bepaal je richting door drie uitgangspunten te combineren: waar je in gelooft, je sterke punten en wat door je dierbaren wordt gewaardeerd. Je richting voor het komende jaar zou dan kunnen worden: tijd blijven besteden aan vrienden, gezonder eten, meer boeken lezen, meer klanten werven voor mijn eigen bedrijf om eindelijk mijn loondienst op te kunnen geven om helemaal voor mezelf te kunnen werken én iets doen voor de voedselbank.

Les 7 Formuleer dagelijkse of wekelijkse haalbare actiedoelen
Voorbeelden ter inspiratie: ‘Ik studeer elke week minimaal één avond per week gedurende vier uur’/ ‘Ik werk mijn mail voortaan op een vaste tijd door, van 15.00 tot 15.30 uur’/’Ik parkeer mijn auto elke ochtend een kilometer van kantoor en wandel het laatste stuk’. Onderzoeker John Norcross ontdekte bij een studie naar succesfactoren bij goede voornemens dat mensen die wensen weten te vertalen naar concrete gedragsvoornemens gemiddeld minstens tien keer (!) meer kans maken om hun wensen ook écht waar te maken.

Les 8 Nieuwe prikkels leiden tot nieuw gedrag
Vertrouw niet op wilskracht alleen. Een van de slimme trucs die Ben Tiggelaar geeft: je kunt jezelf klem zetten door op Facebook iets aan te kondigen dat je waar moet maken. Je wilt niet afgaan, dus ga je ervoor.

Les 9 Benoem potentiële terugval-situaties
In zijn boek beschrijft Tiggelaar hoe hij zijn werkzorgen mee naar huis nam, waar hij ‘al dan niet luidruchtig zijn gezinsleden met zijn onrust besmette’. Inmiddels is hij al jarenlang bevrijd van deze gewoonte. Bij de afrit van de snelweg stopt hij consequent met werkgerelateerde ditjes en datjes zoals telefoontjes plegen en het luisteren naar radioprogramma’s over werk. Hij heeft dan nog acht minuten om in een andere stemming te raken met muziek, zoals een stevige rock-nummer van de Red Hot Chili Peppers. Hij zit dan vol energie om er samen met zijn gezin een leuke avond van te maken.

Les 10 Beschouw veranderen als een experiment
Een nieuwe gewoonte vormen kost, zelfs als het om eenvoudige gewoontes gaat, al gauw twee tot drie maanden. Beschouw je veranderingsinspanningen als een experiment om je kennis en vaardigheden te vergroten, ofwel: een gelegenheid om iets te leren waarbij je stap voor stap vooruitgang boekt. Evalueer door voordat je begint een datum en criteria op te schrijven. Gebruik wat je hebt geleerd voor de volgende ronde van je verandertraject. Je bent gewoon bezig met uitproberen wat werkt!

Les 11 Besef dat je nooit ‘klaar’ bent
De een heeft een kleine terugval en pakt makkelijk de draad weer op. Anderen sjoemelen eindeloos lang een klein beetje met hun goede voornemens. Bij anderen is het hek van de dam na een mislukte veranderpoging. Het ‘What the hell-effect’ treedt op: op een gegeven moment kan het je niks meer schelen. Wat dan? Het beste is naar andere mensen eerlijk zijn en indien nodig excuses maken naar je omgeving. Maar zie ook wat het je wel oplevert.  Van terugvallen leer ook veel, namelijk hoe je een reële hoeveelheid tijd en energie reserveert voor een verandering en dat je potentiële terugvalmomenten kunt onderscheppen door voorbereiding. Veranderen gaat met vallen en opstaan. En met sommige dingen in het leven ben je eigenlijk nooit klaar.

Les 12 We hebben elkaar nodig om onszelf te leiden
We kunnen elkaars ondersteuning goed gebruiken nu we op steeds meer kantoren ‘zelfsturend’ werken en er steeds meer zzp’ers bijkomen. Dominees, ouders, leraren en werkgevers zijn steeds minder ‘de baas’. Dit heeft voordelen, maar het maakt ook dat mensen zich stuurloos voelen. Dus is het de moeite waard om bij anderen in je omgeving aan te haken en elkaar te helpen om van dit jaar het beste te maken.

Wil je jouw plan voor jezelf op papier zetten? Ga naar het (gratis) werkboek Dit Wordt Jouw Jaar van Ben Tiggelaar