Zoek de balans: waarom het oké is om af en toe onaardig te zijn
Moet je altijd aardig zijn?
Geen zin om die vriendin te helpen verhuizen of om weer een taak van je collega over te nemen? Het is oké om nee te zeggen en je eigen plan te trekken – ook als je eigenlijk wel kan.
Assertiviteit is nooit mijn sterkste punt geweest. Misschien ligt het aan het feit dat ik van jongs af aan al te horen krijg dat ik lief en behulpzaam moet zijn. Misschien heeft het andere redenen. Hoe dan ook, het blijft lastig om in duidelijke woorden te zeggen waar ik wel of geen behoefte aan heb. Het gevolg is dat ik me snel schik in andermans voorkeuren én dat ik vaak net iets te lang blijf hangen in situaties die me eigenlijk niets opleveren.
Ik ben niet de enige. Om me heen zie ik mensen worstelen met de balans tussen wat we moeten doen en wat we willen doen. Of misschien juist met het gebrek aan balans. Want waarom doen we dat toch? Blijven afspreken met mensen die jouw energie slurpen alsof het een chocolademilkshake is. Taken van collega’s overnemen terwijl we daar eigenlijk helemaal geen tijd voor hebben. Niet zeggen dat we eigenlijk liever optie B hebben als een ander aangeeft optie A te willen. Een rots in de branding zijn voor anderen terwijl we eigenlijk zelf zo’n rots nodig hebben.
Puzzelagenda
Vaak is dit omdat we iemand niet willen teleurstellen of een ander niet in de steek willen laten. Omdat niets zeggen makkelijker is dan voor jezelf opkomen. Of omdat we bang zijn agressief of hard over te komen als we wél grenzen stellen. En het enige wat we daarmee bereiken, is dat we zelf slachtoffer worden van onze eigen toegeeflijkheid. We halen ons ontzettend veel hooi op de vork, maar vinden altijd dat er nog wel een schepje bij kan. Daarom lijken onze agenda’s op een soort puzzelboek waarin afspraken strak gepland staan. Allemaal omdat we zo graag aardig gevonden willen worden. De vraag is: als je zo aardig bent voor anderen, hoe aardig ben je dan eigenlijk voor jezelf?
Energieslurpers
Als je eerlijk kijkt naar al die activiteiten in die agenda: hoeveel maken jou zelf echt gelukkig? Hoeveel van die afspraken geven jou energie? En welke kosten je alleen maar energie? Lange tijd werd mijn leven vooral bepaald door afspraken van het laatste soort. Mensen met wie ik alleen nog maar afsprak uit een soort plichtsbesef of schuldgevoel. Werkopdrachten die mij geen plezier gaven. Familieverplichtingen die ik enkel afliep om goedkeuring te krijgen van anderen. Pas toen ik me besefte dat dit me niks ging opleveren behalve een burn-out ben ik ermee opgehouden.
Zoek de balans
Leren om die grenzen te stellen is lastig. Als een vriendin vraagt om te komen helpen verhuizen en ik ‘nee’ zeg omdat ik net een avondje voor mezelf op de planning had staan, voel ik me daar schuldig over. Aan de andere kant: als ik wél was gegaan terwijl ik heel erg behoefte had aan een avond niks, voelde ik me óók vervelend. Wat weegt zwaarder?
Met aardig zijn is niets mis. Net als met behulpzaamheid en af en toe wat water bij de wijn doen. Maar met voor jezelf opkomen en duidelijke grenzen stellen is ook niets mis. Het is oké om dingen soms niet te willen, zonder duidelijke reden. En het is oké om af en toe nee te zeggen. Nu alleen nog zorgen dat we ons daar niet schuldig meer om voelen.
