Waarom het verdriet om Rover zo intens is

Als je kat of hond doodgaat, kun je daar maandenlang, wat zeggen we, wel een jaar intens verdrietig over zijn. Vooral met honden hebben we (als in: mensen) een intense band. Dus voor iedereen die zijn of haar Buddy, Rover of Rakker moet missen: wij begrijpen je helemaal.

Zelf moest ik wéér huilen toen twee weken nadat ik mijn kater Japie moest laten inslapen, een kaartje van de dierenkliniek ontving. Een rouwkaartje, om me sterkte te wensen met het verlies. Japie, mijn knuffelkater, die 17 belangrijke jaren van mijn leven meemaakte. Afstuderen, de grote liefde die in mijn leven kwam, verhuizingen, kinderen krijgen: Japie was erbij. Hij gaf me kopjes als ik me rot voelde, lag warm op het voeteneinde van mijn bed als ik ziek was en liet me onbedaarlijk lachen als ‘ie zijn gekkenuurtje had of zich doldriest met een propje papier vermaakte. Ik had een band met Japie. En Japie met mij, al zijn katten natuurlijk behoorlijk eigenzinnig.

Nee, dan honden! Geen enkel huisdier kan tippen aan de band die we met hen hebben. Zoals we de namen van onze kinderen wel eens door elkaar halen, blijkt uit onderzoeken dat ook de naam van onze furry friend wel eens wordt verwisseld voor die van man, vrouw of kind. Dat zijn naam in onze hersenen in hetzelfde kaartenbakje zit als de menselijke gezinsleden, zegt alles toch? (Sorry Pluisje de Cavia, sorry Lena de Poes, sorry Spikey de Russische dwerghamster: jullie hálen het gewoon niet bij dat luidruchtige, opdringerige wezen waarvoor jullie zo bang zijn).

Mensen die je verdriet afdoen met gevoelloze opmerkingen als ‘Ach, het is maar een hond’ of ‘het asiel zit er vol mee’, begrijpen geen snars van deze hechte band. Maar is geen enkel ander dier dat op zo’n bijzondere manier met ons communiceert als een hond doet. Honden herkennen ons aan onze gezichten en kunnen onze emoties ervan af lezen. Ze zijn gevoelig, begrijpen precies wat er in ons omgaat. Verdrietig? Dan kun je er donder op zeggen dat Rakker z’n snuit zachtjes tegen je aanduwt en je met een warme blik aankijkt. Of zijn harige poot stevig op je arm legt. Ook als je ziek bent, zoekt hij meer contact dan normaal. Je hond is er voor je, onvoorwaardelijk en liefdevol. En voor je nu denkt dat dit spiritueel gezever van een dierenliefhebster is: dit alles is serieus onderzocht. Het is trouwens ook niet voor niets dat hulphonden zo oneindig veel betekenen voor (onder meer) mensen met PTTS of autisme.

Onze relatie met de hond kan zelfs bevredigender zijn dan die met een ander mens. Tijd met hem doorbrengen blij en geeft een goed gevoel. Hondenbaasjes scoren hoger bij onderzoeken naar welbevinden en geluk dan mensen die een kat of geen huisdieren hebben. En jongens, echt: honden schijnen ons hetzelfde te ervaren. Hoe fijn is dat? Dat we niet alleen nemen, maar zij ook aan ons gehecht zijn? En niet alleen omdat ze te vreten willen, zoals mijn vriend altijd beweert. Uit MRI scans blijkt namelijk dat ze net zo sterk reageren op een beloning of knuffel van hun baasje als op eten. Studies wijzen er ook dat honden menselijke intenties begrijpen, dat ze ons proberen te helpen en mensen vermijden die ons dwarsbomen of niet goed behandelen.

En dan zijn er nog de verbluffende verhalen van honden die hun baasje hebben gered. Zoals die hond in British Columbia, die maar liefst 40 uur op het lichaam van zijn baasje bleef liggen om hem warm te houden tot de hulpdiensten kwamen. En op Facebook wemelt het van de filmpjes en foto’s die de wederzijdse close band laten zien (sommige zijn ontroerend, andere hartverscheurend. Die van de hond die tevergeefs voor het ziekenhuis op zijn baasje bleef wachten, kan ik gewoon niet aanzien).

Dus gek vinden wij het niet, dat er mensen zijn die minstens zo verdrietig zijn om het verlies van hun hond als om dat van vrienden of familieleden. Verschillende onderzoeken bevestigen dat deze verliezen in vrijwel alle opzichten vergelijkbaar zijn. Inclusief de fases van rouw die we doormaken – van ontkenning en woede tot depressie en aanvaarding. Jammer genoeg hebben we geen mooie rituelen die ons helpen ermee te dealen, wat het gênant kan maken om toe te geven hoezeer het gemis van je dode hond erin hakt.

Want moge duidelijk zijn dat je, als je je hond verliest, zoveel meer kwijtraakt dan ‘alleen’ een dier. Je verliest je maatje, een bron van onvoorwaardelijke liefde, een ‘levensgetuige’ die veiligheid en troost biedt. Ook je dagelijkse routines worden serieus overhoop gegooid – meer dan wanneer een vriend of familielid overlijdt. En is er niemand die blij maakt alleen al door de manier waarop hij met een schuin hoofd naar je kijkt, of rond raast met zijn vriendjes tijdens het wandelen op de hei. En is er nog iemand in je leven die zó uitzinnig van vreugde om je een springt als je thuiskomt?

Snik. Wij wensen je gewoon ontzettend veel sterkte. Koester de mooie herinneringen!

Lees ook: Hier kunnen we om blijven huilen: Christian de leeuw