Als je denkt dat alles tegenzit: denk dan opnieuw

Het is een bekende tegelwijsheid, maar soms zit daar nu eenmaal een kern van waarheid in. Dus als je denkt dat alles tegenzit: denk dan opnieuw. Wie zijn of haar gedachten de baas wordt (of dat probeert) en af en toe wat zelfbeheersing oefent, wordt namelijk gelukkiger.

Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik heb nogal eens momenten dat ik verstrikt kan raken in mijn gedachten. Of ‘gedachten’; soms lijken ze op gevoelens. Gevoelens zoals angst, of frustratie, of onbegrip, of gewoon een algehele sensatie van ‘zie je nou wel.’ En die gedachten kunnen heel krachtig zijn, en vaak zonder enige aanleiding een hele dag kleuren. Wij mensen zijn geneigd om te denken dat dat soort gedachten door onszelf worden veroorzaakt, dat we vrij zijn om te denken (en te doen) wat we willen. Maar wat blijkt: dat is helemaal niet zo. Volgens deskundigen zoals de Amerikaanse Roy Baumeister, zijn gedachten vaak ook maar gewoon een kwestie van komen en gaan, em is het beheersen ervan juist essentieel voor en rustiger en tevredener leven. Omdat als jij je geest beheerst en dus niet naar iedere impuls luistert die in je hoofd opkomt, je uiteindelijk veel meer controle en regie over je leven zult ervaren.

Want soms is het helemaal niet zo handig om je gevoelens maar de vrije baan te laten, en help je jezelf juist enorm met zelfbeheersing. Klinkt wat saai misschien, maar het is echt een handig middel, zegt deze psycholoog. En ik kan me daar wel iets bij voorstellen. Want áls je zo’n dag hebt waarop je denkt dat je door een dof dal des doods wandelt en je ieder moment mentaal ter aarde kunt storten, is die ene collega met zijn ambitieuze gedoetje in die vergadering je misschien net iets meer teveel aan het worden dan anders. En dus heb je hem voor je het weet een duistere blik toegeworpen, of een veel te diepe zucht geslaakt. Ja, dat zal vast even opluchten en je had vast ook gelijk, maar feitelijk heb je de situatie alleen maar verergerd. Want nu ben je én levensmoe, en heb je een sluimerend arbeidsconflict. Wil ik maar even zeggen.

En dit is nog maar een voorbeeld, maar ik kan nog wel een riedeltje bedenken. Want vreemd genoeg kunnen juist op dit soort dagen ook ineens een sterke aanleiding tot ruzie met je liefje opduiken, of een dringende behoefte om maar weer te gaan roken. En voor je het weet heb je dat stuk extra taart gepakt, of heb je een schop gegeven tegen de kopieermachine op het werk (ja hoor: kapot). Of staat plotseling je beleefdheidsknop uit en flap je er aan het einde van de dag uit tegen je baas dat je zijn slaafje niet bent als hij ineens een spoedklusje voor je in petto heeft (ja hoor: handig!). Kortom, voor je het weet doe je dingen die je a) niet veel verder helpen, al lijkt dat heel even wel zo en b) heb je je problemen alleen maar verergerd.

En al dat impulserige gedoe is natuurlijk best lekker en joie de viverig, maar het is maar even. En dus help je jezelf meer met even diep ademhalen, en dat wat je denkt of denkt te voelen even heel goed tegen het licht te houden. En dat beschouwen en eventueel onderdrukken van je gevoelens of gedachten is dus een van de moeilijkste dingen die er zijn, maar je wilsvermogen trainen kan er echt voor zorgen dat je rustiger door de dag komt. Ook op slechte dagen dus. Sterker nog, misschien wel juist op slechte dagen. Maarja, HOE doen we dat he? Ik bedacht vast een lijstje met wat handige zelfbeheersingstips.

• Het zijn maar gedachten
  Waarmee ik bedoel dat dénken dat het niet zo lekker gaat, niet hetzelfde hoeft te zijn als wat daadwerkelijk jouw realiteit is. Dus als je denkt dat het tegenzit: probeer nog eens opnieuw te denken. Wat is er feitelijk aan de hand? Hoe zit jij in je vel vandaag (aha!). Wat gaat er wel goed? Wat kan wachten tot morgen? Schuif op mindere dagen zoveel mogelijk dingen van je af en zoek ze ook niet op. Ja, je kunt gaan roken of een zak paprikachips weghakken uit pure nijd, maar morgen heb je spijt. En dat allemaal vanwege iets dat je bedacht, dat in je hoofd leeft. Bedenk dus vooral zo snel mogelijk iets anders. En dit kun je oefenen, al is het niet makkelijk. Denk daarbij aan je doel: een gezond leven, of een slank(er) lichaam, of een uitgerust(er) leven, of meer lol. En doe wat daarvoor nodig is, niet wat die doelen in de weg staat. Lange termijn versus korte termijn dus.
• Neem de tijd voor je reactie
  Hoe heerlijk het ook kan zijn om impulsief te reageren als je een pissige dag hebt (IK NEEM ONTSLAG! NU!) zeg ik toch: stel al je reacties uit. Vraag om bedenktijd bij zakelijke vragen en zeg in de privé-sfeer gewoon eens even niets over die volle vuilniszak of dat ontplofte aanrecht. Mijd alles dat naar conflict ruikt, je kunt er altijd nog over beginnen als je je wat beter voelt en de rust in je hoofd is wedergekeerd. En dat laatste bereik je bijvoorbeeld door het volgende punt:
• Zoek afleiding in leuke dingen
  Dus ga sporten (iew) of kijk een mooie film, ga knutselen of bel een vriendin. Als je maar wordt afgeleid en oplaadt met nieuwe impulsen van buitenaf. Zet jezelf even ‘uit’ en richt je aandacht op iets of iemand anders.
• Rust uit
  En ga gewoon slapen als het klaar is met deze dag. Ook als dat om half negen ’s avonds al is. Wie is uitgerust kan zich beter beheersen (dingdong) en kan beter omgaan met de waan van de dag. Want die dag, die zit dus vol wanen. Neem ze vooral niet te serieus dus, en neem er op tijd afstand van. Het zijn maar gedachten, en die kunnen wisselen. Morgen weer een dag.

LEES OOK: 20 megawijze gedachten voor op rotdagen (maar ze zijn altijd top)