Als je relatie op een leugen is gebaseerd…

Liesbeth zag een film die haar aan het denken zette. Want wat doe je als blijkt dat je hele leven op een leugen gebaseerd is? En wanneer is iets NIET weten beter dan iets WEL weten?

Mijn broer kwam ermee, en naar mijn broer luister ik bijna altijd. Al helemaal als hij het introduceert met de woorden: ‘ik zag een film, en moest de hele tijd aan jou denken.”
Dus vond ik mezelf op een zondagmiddag terug op de bank, met mijn lief, een glas wijn en de film 45 years. Een film die gaat over –nee, ik geef geen spoilers dus je kunt ‘m gerust zelf gaan zien en ik zou zeggen: doe dat gerust- over een ouder echtpaar op leeftijd in de week van hun 45-jarige huwelijksfeest. Veel gebeurt er in die dagen feitelijk niet, lijkt het. Zij laat de hond uit, hij scharrelt wat in de schuur, zij kijkt tv, hij bezoekt wat oude vrienden, één avond dansen ze op muziek en hebben ze seks.
Maar schijn bedriegt, want er gebeurt ondertussen heel veel, maar dat allemaal wel in het hoofd van de vrouw. Want aan het begin van de film krijgt haar man een bericht dat zijn ex-vriendin na 50 jaar terug is gevonden, ergens in de eeuwige sneeuw in de alpen. En die vriendin, dat was zijn grote liefde. Maarja: ze verdween na een val van een berg, werd niet meer gevonden en hij besloot na verloop van tijd zijn leven weer op te pakken. En met een nieuwe vriendin (de vrouwelijke hoofdpersoon dus) een huwelijk van 45 jaar op te bouwen.

45 jaar, dat is een heel mensenleven. Een leven waarin deze man en vrouw reisden, vriendschappen deelden, werkten, dieren hadden, elkaar lief hadden, huizen kochten, beslissingen maakten. Een leven waar ook niets mis mee was, tót nu dus, het moment dat De Ex, doordat ze gevonden werd, een gespreksonderwerp werd tussen de twee. Was ze mooi? Wilde hij met haar trouwen? En waarom is hij ineens weer stiekem begonnen met roken?
Het gaat subtiel, maar het gebeurt wel: ineens is het leven dat de vrouw en de man al 45 jaar delen, gebaseerd op iets in het verleden dat eigenlijk veel groter en indringender was voor hem dan hij ooit vertelde. Sterker: als zijn ex nog had geleefd, ja, dan was hij bij haar gebleven. Zégt hij gewoon dus, als zij het vraagt, tegen haar, de vrouw met wie hij dat leven vervolgens dus wél leefde. En bij wie dus stukje bij beetje steeds meer kapot gaat, naarmate de dagen vorderen. Want is hun huwelijk niet op een complete leugen gebaseerd? En is iets NIET weten hetzelfde als liegen? Sterker: moet je alles wel willen weten over de persoon van wie je houdt en je een leven mee deelt? En wat doe je als je gaat voelen dat je leven eigenlijk op een leugen is gebaseerd, simpelweg omdat je bepaalde essentiele informatie niet had? En je dan (té) oud bent, en niet meer opnieuw kan beginnen? Kortom: wanneer is iets NIET weten beter dan iets WEL weten? Jaja, en dat dus allemaal in één film dit, dus nogmaals: kijk ‘m gerust.

Het heeft mij alles bij elkaar nog dagen bezig gehouden. Want ik geloof er eigenlijk in dat je zéker niet alles van elkaar hoeft te weten. Exen, eerdere liefdes of flirts, een vorig huwelijk: mijn gespreksonderwerpen zijn het absoluut niet, en die van van mijn geliefde ook niet. Want alle ins en outs van het verleden van die ander kennen veroorzaakt in mijn ogen alleen maar ruis, of informatie die ooit ergens toch gaat steken en schuren (‘ja maar HOE verliefd wás je dan precies op haar? Hadden jullie goede seks? Konden jullie net zo lachen als wij?). Kortom: van die dingen die je eigenlijk gewoon niet moet willen vragen, laat staan weten, want: het gebeurde vóór jouw tijd dus wat voegt het toe? En bovendien: voor je het weet zit je met informatie in je hoofd die je eigenlijk beter niet had kunnen of willen weten.

Maar zo zitten mensen toch niet in elkaar vrees ik. Dus heb ik het in het verleden ook wel eens oude foto’s bekeken uit een vorig leven van een geliefde (horror), naar verhalen over exen geluisterd (horror), zelfs kennisgemaakt met exen van die geliefdes (WHY) en daar lekker niksaandehanderig een wijntje mee gedronken. De vraag is nog steeds wat die kennis me opleverde, vind ik, veel had ik achteraf eigenlijk gewoon niet willen weten. Maar is je leven samen dan op een leugen gebaseerd? Omdat je niet alles weet van een tijd waar je niet eens bij was? Maar je bijvoorbeeld wel die ene lachende foto op je netvlies hebt, van háár, gelukkig lachend naar de lens van de man waar ze op dat moment van houdt? En die nu dus met jou is? Tja.

Ik ben niet jaloers aangelegd, maar dat doe ik toch niet meer. Wat is geweest is geweest. Maar de vraag is altijd of je dan niet iets over het hoofd ziet. Iets dat veel groter of essentieler is dan je zou willen, iets dat ineens een heel ander licht op jullie zaak werpt. En kan je dan nog doorgaan met het leven dat je had? Ik heb geen antwoorden, maar soms kan het kennelijk in één psychologisch detail zitten namelijk. Waarvan de één denkt: waar maak je je druk om, maar de ander besluit om daardoor de koffers te pakken.

Ik zou dan ook zeggen: kijk die film. De laatste scène zegt alles. Maar wie hier nou gelijk heeft: wie het weet mag het zeggen. Want wanneer is je leven of relatie écht op een leugen gebaseerd?

Lees ook: Relatieboost: 34 superleuke vragen om elkaar te stellen!