Echt gelukkig worden? Doe een groepsdans!

We denken geluk te halen uit individuele projecten, uit opvallen en ‘speciaal zijn’. Merel kwam erachter dat dat een illusie is.

Geluk o geluk. Door zoveel mensen begeerd. In ons streven naar meer geluk, leggen we weer een paar virtuele schoenen in een virtuele winkelmand. Werken we maaltijdsalades weg tijdens de lunch in plaats van een boterham dik belegd met roombrie. Al weten we heus wel dat geluk niet zit in materiële zaken of in een slanke taille.

Nee, het gaat om zelfontplooiing, roepen we. In het formuleren en behalen van persoonlijke doelen! We willen uitblinken in iets, net als onze helden. Wie zijn die helden? Mensen die boven het maaiveld uitsteken. Mensen die succes hebben, of dat nou met een techbedrijf is, op het voetbalveld of met iets onduidelijks – als je er maar mooie Instagramfoto’s van kan maken. Dat willen wij ook, uitblinken. Speciaal zijn.

Zo denk ik al jaren dat het geluk uit mijn poriën zal stromen als ik mijn boek afschrijf en gepubliceerd krijg. Waarom? Omdat ik dan iets heb gecreëerd wat bijzonder is. Omdat een Persoon met Verstand van Zaken – een uitgever in dit geval – heeft gezegd dat mijn creatie goed genoeg is om te publiceren. Omdat er een publiek is dat mijn zielenkind zal kopen en lezen. Omdat ik denk dat dat mij bijzonder maakt.

We willen allemaal speciaal zijn. We wonen in dezelfde rijtjeshuizen en stiefelen elke ochtend met z’n miljoenen naar kantoor, draaien onze kantoorriedel af, en maken om vijf uur weer rechtsomkeert naar huis, naar onze 1,2 kinderen en flatscreen-tv. Maar ondertussen dromen we over onze eigen persoonlijke projectjes. Denken we dat het Grote Genieten begint als we die Harley met bijbehorende babe bezitten, een sabbatical opnemen en naar Bangladesh vertrekken om kindjes van schoon drinkwater te voorzien, of iets start-upperigs doen met health food. Zodat we het gevoel hebben dat we even de middelmaat ontstijgen, dat we even speciaal zijn. We vragen ons af: wat wil ik écht, wie ben ik écht, en hoe breng ik dat tot uiting?

Het punt is: echt geluk halen we hier niet uit. Het gaat niet om boven het maaiveld uitsteken, om speciaal zijn. Het gaat om verbinding. Sterker nog: uit onderzoek blijkt dat we het meest geluk halen uit groepsactiviteiten. Samen sporten, samen dansen, samen zingen. Dat soort activiteiten produceren endorfine in je hersenen. Als een groepsactiviteit synchroon is, zoals bij een groepsdans of een koor, dan geeft dat je zelfs een dubbele boost gelukshormonen, zegt Michael Foley, filosoof en scheikundige in zijn Brainwash Talk. Endorfine geeft een gevoel van welbehagen, veiligheid en euforie. Daardoor voel je je verbonden met elkaar.

Individualisme is eigenlijk helemaal niet bevredigend. Ik dénk misschien wel dat publicatie van mijn boek mij geluk brengt omdat het een bewijs is van mijn briljante creativiteit, maar uiteindelijk wil ik vooral dat andere mensen dat boek lezen. Ik wil erkenning, bewondering. Maar dat vervult uiteindelijk niet. Boven het maaiveld uitsteken betekent dat de mensen om je heen het maaiveld zijn. Dat zij klein moeten blijven, zodat jij groot kan zijn. En dat is heel ongezellig.

Even ontsnappen aan jezelf, aan je eigen individualiteit, dat geeft geluk. Opgaan in iets groters. Zit je, als je alleen bent, vaak maar een beetje vast in je eigen hoofd en je zorgen en je twijfels, als je samen iets doet, zijn al die beslommeringen opeens veel minder belangrijk. Het zorgt er om een of andere reden voor dat je je even veel meer ‘heel’ voelt.

Het is niet voor niets zo dat eeuwenoude religies allerlei groepsrituelen hebben. Dat we zo houden van festivals, van carnaval. Samen hossen is toch een stuk bevredigender dan in je eentje. Dat is een universeel verschijnsel, van alle tijden en alle continenten.

Dus ga bij een koor. Op streetdance. Doe een teamsport. Zelfs militaire oefeningen kunnen dat gevoel oproepen. Be happy!

Lees ook: Lieve vreemde voorbijgangers: dank voor jullie hulp!