Waarom je geen burn-out krijgt van drukte (maar wel van deze soorten stress)

Druk zijn is op zich niet erg. Als het leuke dingen zijn, krijg je er energie van. Maar als je zo druk bent dat je jezelf voorbij loopt, alles wat moet niet meer los kunt laten en het om dingen gaat waar je je eigenlijk helemaal niet mee bezig wilt houden, gaat het mis. Stress! En dan ligt een burn-out op de loer.

Volgens het Instituut voor Stress Preventie in Leiden, zijn er drie soorten stress: spannende stress, frustrerende stress en schadelijke stress.

Spannende stress
Deze vorm van stress is lekker. Het helpt bij het leveren van een prestatie en houdt je scherp. Bijvoorbeeld tijdens een examen of een sollicitatiegesprek. Of als je een rondje wilt scheuren in een racewagen.

Frustrerende stress
Deze verschijnt in situaties waar je niets aan kunt doen en die enorm frustreren. Zoals een tienkilometerlange file als je naar een afspraak moet of je kind dat in de supermarkt op de grond gaat liggen gillen. Heel irritant, maar het gaat allemaal vanzelf weer over.

Schadelijke stress
Dit is stress die niet zomaar overgaat. Die je overkomt en waar je niet vanzelf uitkomt; stress in zijn meest ernstige soort. Mensen die een heel autoritaire, veel te veeleisende baas hebben of gepest worden, hebben hier last van. Mantelzorgers lopen ook risico. Bijvoorbeeld als zij hun betaalde baan en gezin moeten zien te combineren met intensieve zorg voor een ander. Het is teveel, maar er zomaar mee stoppen gaat niet.

Wanneer moet je als mantelzorger gaan uitkijken?
Als je last hebt van stressreacties als minder eetlust en een continu gespannen en nerveus gevoel, moet je oppassen. Nee, niet wegwimpelen dat het allemaal niet zo erg is – in elk geval veel minder zwaar dan waar degene voor wie je mantelzorg doet mee te maken krijgt – het is hoog tijd om aan de bel te trekken. Bij de huisarts bijvoorbeeld.
Fysieke klachten als een zere rug en stijve schouders kunnen ook een teken van overbelasting zijn. Als je mantelzorger bent voor iemand die ’s nachts ook hulp nodig heeft of als je door al het gepieker niet aan slapen toekomt, heb je zo slaaptekort te pakken. Dit kan langdurige vermoeidheid, concentratieproblemen en lusteloosheid tot gevolg hebben. Dit alles kan tot een burn-out leiden.

Tips voor mantelzorgers om niet in burn-out te komen
• Zorg dat je een eigen leven hebt. Ga zoveel mogelijk door met eigen bezigheden zoals werk of sport. Ook als degene voor wie je zorgt dat moeilijk vindt. Je houdt het beter vol met elkaar als je niet alleen maar aan het zorgen en regelen bent.

• Voorkom dat je automatisch de rol van de verzorger op je neemt. Professionele zorg en vrijwilligerszorg kunnen ondersteuning bieden bij bijvoorbeeld verpleging, persoonlijke verzorging en begeleiding.

• Humor is een vorm van verwerking van de werkelijkheid van alledag door middel van een grap. Komische situaties en lachen leiden ertoe dat je zowel lichamelijk als geestelijk ontspant. Humor verbindt, daarom is het ook zo fijn als je samen met degene die ziek is kunt lachen. Zoek het daarnaast ook op. Ga een avondje de kroeg in met een grappige vriendin, kijk een leuke film, of bezoek een voorstelling van een cabaretier. Lachen tot de tranen over je wangen lopen, is heel goed voor jezelf zorgen. Ook – en misschien wel juist – als er in het dagelijks leven misschien niet zoveel te lachen valt.

• Negatief denken is niet moeilijk, zeker als iemand in je omgeving een ziekte krijgt die nooit meer over gaat. Toch geeft het een rotgevoel. Het is net als met ongezond eten: je schuift het makkelijk naar binnen, maar het voedt je niet en het geeft op de lange termijn een slecht gevoel. Door positieve gedachten toe te laten, voel je je beter. Zoek daarom naar de goede kanten van iets negatiefs; dat je bijvoorbeeld veel intenser contact hebt met elkaar nu de ander ziek is. Gevoel overkomt je niet, dat ontstaat door je eigen gedachten. Voel je je somber? Laat dan meer positieve gedachten toe.

• Als je voortdurend loopt te piekeren en nachten wakker ligt, helpt het om te relativeren. Doe je dat niet, dan is voor je het weet alles in je leven moeilijk en lastig geworden. Breng het weer terug tot normale proporties door categorieën te maken: Wat is belangrijk en vraagt aandacht en wat valt eigenlijk wel mee? Richt je aandacht op het eerste en besteed niet teveel aandacht aan wat voor jou veel minder belangrijk is. Je kunt nu eenmaal niet alles doen.

Loop je rond met vragen omdat je voor iemand zorgt? Misschien kan een zorgadviseur helpen: zij beantwoordt vragen, ondersteunt bij regelwerk en begeleidt waar nodig. Kijk voor meer informatie op Vgz.nl/zorgadvies

Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door zorgverzekeraar VGZ, maar de inhoud is van onszelf. De komende tijd zul je hier nog meer stukken lezen in samenwerking met VGZ.

Lees hier alles over ons advertentiebeleid.