Actie en saaiheid, verenigd in één persoon: de hoogsensitieve prikkelzoeker
Saskia Klaaysen is hsp-coach en krijgt vaak mensen in haar praktijk die helemaal niks van snappen. Ze zijn hoogsensitief en altijd op zoek naar prikkels en het volgende moment willen ze juist helemaal niks en saaiheid. Hoe komt dat, hoe zit dat en hoe moeten ze daar mee omgaan?
Dit is een dagelijkse vraag bij mij in de praktijk:
“Saskia, ik ben volledig de draad kwijt. Ik ben een enthousiast persoon, ga er graag op uit, ben in voor allerlei activiteiten en kom graag onder de mensen. Ik sta voorop bij nieuwe initiatieven en werk bevlogen en hard. Maar dan opeens is het genoeg. Ik schop het liefst iedereen de deur uit. Ik wil nergens meer naar toe. Ik word stiller in de omgang, ben soms zelfs onaardig. Ik wil niet meer overleggen. Ik geniet van het helemaal alleen zijn. Wandel bijvoorbeeld in mijn eentje in de bossen, rommel wat rond in mijn huis. Ik kruip op de bank met een dekentje, een kop thee en een boek of ik ga Netflixen. Ik reageer chagrijnig als anderen op die momenten mij ergens bij willen betrekken of met mij weg willen. Alles in mij komt in de weerstand. Terwijl het leuke ideeën zijn. Ze komen met opmerkingen als: “Doe niet zo ongezellig! Ik herken je helemaal niet, wat is er aan de hand? Waarom straal je niet zoals anders? En eigenlijk snap ik het zelf ook niet, want ik ben toch graag actief. Waarom ben ik opeens saai en wil ik alleen zijn. Waarom doe ik niet normaal?”.
Misschien herken je jezelf. Je bent mogelijk een hoogsensitieve prikkelzoeker. De High Sensationseekers (HSS). Ongeveer 30% van de hoogsensitieve personen heeft een prikkelzoekend brein, dat wil zeggen dat je activeringssysteem in je brein actiever is dan het controle-pauze systeem. Die gedijt goed bij rust, routine en regelmaat. Bij een actiever activeringsysteem zie, hoor, voel of bedenkt je iets en ga je gelijk over in handelen. Door je sensitieve aard, houd je wel de risico’s goed voor ogen. Je reageert sterk op de prikkels vanuit de omgeving. Dat maakt je vaak een bezig bijtje die van alles en nog wat tegelijkertijd kan en wil doen. Je houdt van afwisseling, diversiteit, nieuwe dingen en uitdagingen. De activiteit en nieuwsgierigheid maakt o.a. gelukshormonen vrij, zoals dopamine. De omgeving is grotendeels bepalend voor wat je innerlijk beleefd. Als je daarbij ook extravert bent, haal je ook energie uit contacten met andere mensen. De introverte prikkelzoekers richten zich meer op hun innerlijke belevingswereld terwijl ze in actie zijn.
Veel prikkelzoekers genieten van hun actieve kant. Ze zijn ondernemend, gezellig, sociaal, harde werkers en snelle denkers. Wel zijn ze vaak snel afgeleid en een tikkeltje chaotisch, doordat een externe V.I.P. prikkel snel hun bezigheid/concentratie komt verstoren. Herken je dit? Je bent aan het werk. Een collega onderbreekt je met een interessante vraag. Daarna haast je naar een lange intensieve vergadering met de nodige intellectuele vraagstukken. Die eindigt met allerlei actiepunten. Voordat je het weet ben je die acties aan het oppakken en de inhoud aan het overpeinzen. Tot je verrassing ontdek je aan het einde van de dag je oorspronkelijke onafgeronde klus die ergens ver in je achterhoofd nog wel wat aan het rondzingen was, maar niet meer opgemerkt werd. Je realiseert dat jouw focus zich stiekem had verplaatst naar de leukere en interessantere V.I.P. prikkels.
Deze afwisseling van vele prikkels, draagt zorg voor een overload aan informatie die het brein moet verwerken. Het kenmerk bij hoogsensitieve mensen is de diepgaande informatieverwerking. Daarom heb je voldoende bezinkingstijd nodig. Dat is vaak in stilte of als je alleen bent. Je gedachten fladderen overal heen, je komt op nieuwe ideeën, reflecteert, verwerkt alle emoties, voelt beter wat belangrijk is of wat niet. Je zenuwstelsel komt tot rust. Dat verklaart dat je stiller wordt, je terug wilt trekken, even geen mensen om je heen wilt hebben. Eigenlijk geeft je lichaam het prima zelf aan. Tijd voor een update van je brein en alle programma’s die daar lopen! Als je hier te lang mee wacht, word je feller & botter, omdat je brein als het ware crasht. De HSP-draak schiet opeens in vuur en vlam. Als een soort bewaker van je rust & fladdertijd, zodat je jezelf daarna weer goed kan concentreren.
Dit zorgt dus voor een groot contrast in je persoonlijkheid. Je kent vele uitersten en bent voor je omgeving vaak niet in een ‘hokje’ te plaatsen. Het ene moment kan je stralen, trek je alles naar je toe, heb je de lead, geniet je met volle teugen en het andere moment ben je veel meer terug getrokken. Je geniet intens van het alleen zijn en je wilt weinig mensen om je heen. Je zoekt de in jouw ogen ultieme saaiheid. Het ene moment ben je empatisch, rustig en vriendelijk naar je omgeving en het andere moment lijk je wel een egoïst. Die alleen nog maar doet wat NU voor jou nodig is. In het ergste geval reageer je emotioneel en heb je een kort lontje. Kortom, je verveelt je nooit met jou als HSS-er in de buurt. Je bent een heel kleurenpalet en de onvoorspelbaarheid hoort erbij. Ontdek jouw ritme in actie & rust. Verenig jouw enthousiasme met je saaiheid tot een compleet plaatje. Omarm en houdt rekening met beide kanten. Dat maakt het leven een stuk makkelijker.
