Wat je over een persoon te weten komt als je er een referentie over leest

Iedereen op kantoor krijgt ermee te maken. Nee, ik doel niet op irritante collega’s, vieze koffie of seks op de kopieermachine. Ik heb het over een papiertje. Een papiertje, dat je wilt hebben, moet maken of waar je een belangrijke beslissing op baseert. Een referentie, dus. Het document waarin staat hoe iemand functioneerde in een vorige baan.

Lees ook: Waarom vrouwen beter bazen zijn

Bij de referentie draait het om één ding. Niet om wat erin staat. Maar juist om wat er niet in staat. De werkgever, op zoek naar een nieuwe kracht, moet dus vatten waar de referentie over zwijgt. Is de referent vooral enthousiast over de punctualiteit van sollicitant, dan kan het geen kwaad tijdens een gesprek flink op communicatieve vaardigheden te toetsen.

Voor de werkzoekende geldt omgekeerd hetzelfde. Geeft jouw referentie geen duidelijkheid over de aanwezigheid van een bepaalde functie-eis? Laat dan tijdens een sollicitatiegesprek zien dat je juist wél over die kwaliteit beschikt.

Hoe zo’n gesprek ook uitpakt, het werven of solliciteren met een referentie is peanuts vergeleken bij het schrijven van zo’n stuk. Want: wat moet erin? En hoe?

Twee scenario’s zijn mogelijk. Óf je gunt de ex-werknemer alle kansen bij toekomstige sollicitaties. Punt. Óf je gunt de ex-werknemer alle kansen bij toekomstige sollicitaties, maar wilt tegelijkertijd aanstaande werkgevers waarschuwen voor (bepaalde aspecten van) de persoonlijkheid van de ex-werknemer.

In het eerste geval belicht je alle relevante positieve eigenschappen van de ex-werknemer: sociale en communicatieve vaardigheden, intelligentie, creativiteit, arbeidsethos, zelfstandigheid, etc. In het tweede geval doe je dit ook, maar plaats je daarnaast tactische signaalwoorden.

Als Marieke bijvoorbeeld enthousiast is, maar ook bijsturing nodig heeft, schrijf je: ‘Marieke is een enthousiaste werknemer en heeft nauwelijks bijsturing nodig.’ Verloopt de communicatie met Dirk wat moeizaam, dan luidt de referentie: ‘Dirk is goed in staat een duidelijk afgebakende taak uit te voeren’. Op die manier geef je de ex-werknemer een kans en de toekomstige werkgever een gebruiksaanwijzing.

Ronduit negatieve referenties zie je eigenlijk niet. Weigeren een referentie te schrijven kan wel. Maar alleen bij een ex-werknemer die zich grovelijk misdragen heeft (denk: strafbare feiten). In zo’n geval is het zelfs geoorloofd de wervende werknemer te bellen en op dramatische toon door de hoorn te schallen: “doe het niet, doe het niet!”.

Lees ook: 10 Eigenschappen die je nodig hebt om een beter persoon te worden