Ode aan echt: als je falen en kwetsbaarheid kunt omarmen

We zijn het er allemaal wel over eens dat niemand nep wil zijn – niemand wil het gevoel krijgen dat iemand staat te acteren of niet trouw is aan zichzelf. Maar wat is dan echt écht, wat maakt een persoon authentiek? Tipje van de sluier: er is een groot verschil tussen jezelf als ideaal presenteren, en gewoon laten zien wie je bent. En om dat laatste draait alles.

Echt zijn. Het is natuurlijk ook wel een beetje ingewikkeld. In deze online tijd vol selfies, datingsapps, Instagramaccaounts en mensen die hun #blessed leven op Facebook of Snapchat zetten, is het verschil tussen wat echt is en wat gewoon aanstellerij of zelfs totaal zelfbedacht, soms niet in één oogopslag te zien. En hoewel we het allemaal diep van binnen wel aanvoelen, wanneer iemand zichzelf niet is, is het in het dagelijks leven lastig om een onderscheid te maken tussen authentieke mensen en nepperds. Daar is het vaak een kwestie van gevoel en vooral: van smaak. Want wat voor de één het toppunt van authenticiteit kan zijn, kan voor aan ander een reden zijn om hard op zoek te moeten naar een braakbakje. Zo bezien is authenticiteit proberen te definieren net zoiets als naar eetgewoontes vragen: je slaat er soms steil van achterover als je hoort waar anderen van houden. Maar goed, dat even terzijde.

En ook de psychologie is er nog lang niet over uit wat puurheid, echtheid, nu echt is. In 2002 deden Michael Kernis en Brian Goldman onderzoek naar verschillende soorten oprechte persoonlijkheden en definieerden authenticiteit vervolgens als ‘ een ongehinderde uiting van iemand ware kern of zelf in dagelijkse activiteit.’ En die ware kern zit niet zozeer in woorden, maar in dagelijks gedrag, elke dag opnieuw. En dat is eigenlijk logisch als je erover nadenkt, want iemand kan dan wel over zichzelf zéggen dat ‘ie zo van mensen houdt, maar als de dagelijkse praktijk anders is weet je al snel beter. Toch, terwijl de wetenschap dus nog bezig is om het begrip authenticiteit nog duidelijker te krijgen, zijn er intussen wel wat persoonlijkheidskenmerken die je kunt aanmerken als echt, of puur. En daarbij gaat het om deze dingen:

Sterke eigenwaarde
Weten wie je bent en daar lekker mee in je vel zitten is de sleuteleigenschap van authentieke mensen. Als je weet hoe je in elkaar steekt –met alle mitsen en maren die daar ongetwiijfeld ook bij horen – heb je namelijk geen behoefte om anderen te kopieren of na te praten. En het kan wel wat tijd en soulsearching kosten voordat je erachter bent wie je precies bent, wat je denkt, en waarom, maar als je eenmaal een idee hebt is het niet moeilijk je aan die principes te houden. Jij vindt wie je bent prima, er zijn zo zoveel anderen, nietwaar?

Je omarmt kwetsbaarheid
Hoewel veel samenlevingen (Hállo Nederland) gebaseerd zijn op het idee dat je altijd sterk moet zijn, je vuile was binnen hoort en falen voor de zwakken is, hebben authentieke mensen daar iets andere ideeën over. Zij zien angst, kritiek of teleurstelling niet als het einde van de wereld, maar als iets dat helpt om vooruit te komen in het leven. En daar hebben ze groot gelijk in trouwens, want hoewel de wereld vaak iets anders roept, juichen psychologen een dergelijk flexibel en reflectief zelfbeeld alleen maar toe.

Je deelt je ideeën en overtuigingen met de wereld
En dat geldt voor zowel de introverte als de extraverte authentiek. Zodra je weet wie je bent en waar je voor staat, kost het je geen moeite dat uit te dragen. Er is namelijk niets om je voor te schamen, en als het nodig is om je mening of visie te herzien doe je dat ook gewoon. Je kunnen aanpassen aan de situatie zonder krampachtig vast te houden aan je ideën is dan ook een duidelijk teken van athenticiteit, want uiteindelijk heeft niemand op voorhand alle antwoorden. En jij begrijpt dat.

Je geeft (en ontvangt) complimenten
En daar denk je niet over na. Dankbaarheid is een groot goed voor je, en als je zin hebt om iemand te bedanken of complimenteren, doe je dat gewoon. Een compliment ontvangen kan je trouwens ook, alleen mensen met een laag zelfbeeld ervaren een compliment als stress (“oh God, nu moet ik al die verwachtingen gaan waarmaken en dat kan ik helemaal niet”). Jij ziet het voor wat het is: een vriendelijk woord op dat moment. Niets meer, en zeker niet minder.

Je luistert goed, en houdt van diepe gesprekken
Luisteren is het nieuwe praten, en dat weet jij als geen ander. Jij zit dus niet constant je telefoon te checken (de horror!) of eigenlijk bij je boodschappenlijstje van vanavond, maar luistert naar wat de ander te zeggen heeft. En dat komt omdat je daadwerkelijk interesse hebt, en in het hier en nu kan zijn en blijven. Overigens blijkt uit een onderzoek van de Universiteit van Wales uit 2013 dat mensen daadwerkelijk kunnen zeggen of iemand wel of niet ‘echt’ is in een gesprek, aan de hand van de glimlach. Die lach is namelijk óf echt, of een beleefdheidslachje (huuuh). We zijn niet gek, kortom.

Je luistert naar je innerlijke stem
Anders gezegd: mensen die weten wie ze zijn hebben niet zo de behoefte om met andermans wolven mee te huilen. Jij kent je richting, weet wat je wel en niet kunt (of goed in bent) en aan de hand daarvan bewandel je je weg. En dat zorgt er weer voor dat je actief op zoek kunt gaan naar je doelen, inplaats van re-actief te zijn en te wachten op wat er gebeurt.