SPEECH! Zo houd je een praatje waar iedereen naar luistert

Liesbeth gaf laatst een publiekelijke speech, en dat was een groot succes. Nog even los van het feit dat ze daar achteraf stiekem best even van moest liggen, besloot ze daarna om haar kennis hier te delen, speech-technisch dan. Zodat we straks allemaal de wereld versteld laten staan met onze speechskills.

1 Bereid je voor
Waarmee ik wil zeggen: ga nooit, nooit, NOOIT een beetje uit de losse pols freewheelen op die begrafenis, borrel of bruiloft. Tenzij de Obama zelve bent, en zelfs hij doet dit niet. Hoewel niemand het hardop tegen je zal zeggen is het weinigen gegeven om onvoorbereid een goed verhaal te kunnen houden dat zowel leuk als informatief is, en een goede lengte heeft. En dat is al helemaal zo op emotionele of spannende momenten. Ken je kracht, en bereid je dus voor. En dat betekent dus ook dat je je speech OEFENT van tevoren. Hardop en een paar keer. Het voorkomt dat je door emoties wordt overmand als je ineens je eigen PRACHTIGE tekst weer terugziet, of dat je ineens op veel te hoge en snelle krijstoon aan je verhaal begint.

2 Begin NIET over jezelf
Niet doen. Ik was ooit op een begrafenis waarin de hele speech van de weduwnaar over hemzelf ging, inplaats van over zijn overleden vrouw. Naar wiens kist we keken, en van wie we afscheid namen. ZIJ had daar nog een keer tot leven moeten komen, niet de gevoelens en de mijmeringen van haar man over het feit dat ze er niet meer was, hoe liefdevol hij het ongetwijfeld ook bedoeld had. Kromme tenen. Laat je ego kortom thuis en richt je op wat je nu komt doen en wie je toespreekt: de overledene, het bruidspaar, die collega die afscheid neemt en tegen wie je nog wat leuks wilt zeggen. Jij mag nu dan wel praten, maar wél over die ander. Zorg dus dat die ander tot leven komt. Hij of zij verdient dat, anders was er geen reden voor een speech.

3 Wees discreet en beleefd
Dingdingding TSJJJJJ: ja hoor, we hebben m allemaal weleens gehoord: de genante onderbroekenlolspeech. Vol verhalen over jaloerse ex-en, dronkemansritten, mislukte projecten en ‘oh wacht, weet je nog Frits, die ene keer dat ik je in je blote tampeloeris uit de gracht moest trekken nadat je bij die meid van 17 was blijven slapen en je toenmalige vrouw….’
Dit is echt nooit leuk. En wie toch lacht doet dat waarschijnlijk uit pure pijnlijkheid. In geen enkele publieke speech is ruimte voor schandalen, geheimen, ex-en (NIET DOEN!), ziektes, problemen, verslavingen, onderonsjes of wat voor andere toestanden we allemaal weleens in ons leven aan de hand hebben gehad: jij rakelt dat nu dus ook niet op. Sterker nog: jij zwijgt als het graf en richt je op het positieve. En dat positieve is hier en nu. Niet 12 jaar geleden in de Bananenbar, vrienden.

3 Knal erin met een goede anekdote
Eentje die het bruidspaar / de overledene / de jubilaris / de ontslagene / de jarige dus EER aandoet. En waarmee je jezelf trouwens meteen in een klap swingend op de kaart zet want HALLO: swingen, dat doe jij dus. Hier en nu. Weliswaar ter meerdere eer en glorie van de ander en mega-voorbereid, maar nog steeds SAWINGEND. Mag best, nu je er toch staat.

4 Laat dat ABC-tje thuis
Want de L is van Lullig, dat weet zelfs een kind. En dat is precies wat een ABC-tje dus is: ongeinspireerde makkelijkheid. Zelfs als je een ABC-tje doet omdat je weet dat een ABC-tje eigenlijk niet erg leuk is en je dat ook hardop toegeeft en je het dus grappig bedoelt (enter: vrijwel alle bruilofts-en collega-speeches), is een ABC-tje dus altijd een zwaktebod. Echt: het kost je evenveel tijd en moeite om een mooi en persoonlijk verhaal over iets of iemand in elkaar te draaien dan om jezelf af te moeten vragen waar die eeuwige Q VAN IS (quiona, dit was een gratis tip) of die X (geen idee, succes daarmee). En je bespaart je publiek bovendien de hellegang van bij de B al weten dat er nog 24 van die fucking letters komen. Palease, echt.

5 Houd je inleiding kort
Of leid helemaal niet in, maar kom er gewoon meteen in met een goed verhaal. Mensen hebben de neiging de eerste 15 a 20 seconden van je speech helemaal niet te horen: dan zijn ze vaak nog bezig met wennen aan het feit dat er uberhaupt een speech wordt gegeven, of waar hun stoel is, of wat ze van je jurk vinden, dat soort dingen. Wel vind ik het mooi als je de persoon die je vroeg te speechen bedankt voor het feit dat je een speech mocht GEVEN, want dat is uiteraard een hele eer. En dat mag je best benoemen, voordat je iedereen omverblaast met je geweldige verhaal.

6 Weet hoe laat en wanneer je ‘op moet’
Anders zit je urenlang te stressen. En dat verhoogt de spanning alleen maar voor niets. Weet dus wat er van je wordt verwacht, in welke volgorde en hoe laat. Klaar.

7 Kies de juiste toon
Afhankelijk van de situatie uiteraard. Een begrafenis vraagt iets anders dan een vrijgezellenfeestje. Kies hoe dan ook je toon en houd die aan. Een grapje of iets lichts mag altijd (ook op een begrafenis) maar ga nooit de lolbroek uithangen, zie opnieuw punt 3. Bewaak je toon vervolgens, een grapje aan het begin mag aan het eind nog best een keer opnieuw gemaakt worden.

8 Laat jezelf zien
Dat is iets anders dan over jezelf beginnen, maar je mag het zeker persoonlijk maken. Door bijvoorbeeld te vertellen hoe die ander je ooit geraakt heeft met een vriendelijk woord, of zo goed kon troosten. Hoe het stel dat tegenover je zit op je overkomt, en welke sfeer ze veroorzaken. Dat soort dingen. Tip: wees altijd vriendelijk in je speech. Dit is niet het moment om oud zeer op te rakelen of irritante gewoontes te benoemen.

9 Gebruik zinnen die verbanden leggen
“Wat betekent dit nou allemaal?” Of: “En wat heeft dit met elkaar te maken?” Kleine bruggetjes in je verhaal maken overgangen soepel en helpen de luisteraar om erbij te blijven. Doe dit niet te vaak, dan wordt het een truukje en je publiek is niet van gisteren.

10 Hou het kort (maar ook weer niet te)
Een goede speech duurt ongeveer 5 a 6 minuten. Maximaal. En dat is lang hoor, als het een slechte speech betreft. Klok je verhaal dus van te voren en stop als je punt gemaakt is. En dat punt is altijd to the point, duidelijk, rustig  opgelezen, eventueel aangevuld met wat showelementen als een gedicht of een mooie foto, hier en daar wat humor en ALS HET GOED IS een traantje van ontroering bij de luisteraars na afloop. En dat allemaal dankzij jou, ouwe Obama die me d’r bent!  Succes enne….ting ting tegen dat glas!

LEES OOK: 8 tips die je zelfvertrouwen meteen een boost geven