Johanna werd gepest en dit is wat zij daarvan leerde

Als je ooit gepest bent, dan weet je dat woorden messcherp zijn. Dat het denken aan krenkingen van vroeger, je nu nog een stomp in je maag kan bezorgen. Dat de opmerking van één klasgenoot het aangaan van nieuwe vriendschappen en relaties enorm kan bemoeilijken. 

Ook kun je je nog precies herinneren welke plekken je moest omzeilen, hoe docenten en ouders tekortschoten in hun pogingen om je te beschermen en het allerergste: hoe je op een gegeven moment tot zelfverraad overging om niet meer geraakt te hoeven worden. Hoe je stopte met eten, zelf maar ging pesten om niet gepest te worden of je zover terugtrok in jezelf dat er gewoon geen verbinding meer met je te maken viel.

Met mijn houding van “Onafhankelijk Zwitserland” dat nergens bij hoefde te horen en niets nodig had, heb ik jarenlang iedereen voor de gek gehouden. Ik wilde niets liever dan overal bijhoren. Nog steeds wil ik, overal waar ik kom, erbij horen! Wil ik opgenomen worden door het grote geheel. Heel vermoeiend. Maar het verbergen van dit grootse verlangen had ik tot een kunst verheven. Dat had ik van mijn moeder geleerd. Vorig jaar gaf ze toe: “Je masker was zo genuanceerd dat je zelfs je eigen leermeester om de tuin wist te leiden.” Ondertussen voelde ik me verdrietig en alleen. En raakte ik er steeds meer van overtuigd dat ik een foutje was van de natuur. Dat niemand op me zat te wachten en dat niemand me zou missen als ik plots van de aardbodem zou verdwijnen.

Dit is waarom ik zo strijd voor zelfliefde. Omdat ik dit soort destructieve patronen niet door wil geven aan een volgende generatie. Ik wil niet bijdragen aan een omgangsnorm waarmee we onszelf zodanig tegen afwijzing beschermen dat we onszelf helemaal wegvagen. Liever draag ik bij aan een samenleving waarin we gaan staan voor wie we zijn en zelfliefde als schild gebruiken tegen de onvermijdelijke pijn die rond woekert in de wereld. De pijn die bij sommigen zo groot is, dat ze voor hun gevoel niet anders kunnen dan deze in het wilde weg te schieten. Het enige dat pesters in feite doen, is hun eigen pijn uitdelen. En wat wij -allemaal- moeten leren, is omgaan met pijn. Een respectloze opmerking is immers slechts een symptoom van een eenzaam hart. 

Vergis je niet. Het feit dat ik nu een leidend figuur ben op het gebied van zelfliefde, zegt niet dat ik me niet door anderen laat raken. Vanbinnen ben ik op onbewaakte momenten nog steeds dat gepeste meisje. Als iemand me online uitlacht, als ik club tref die respectloze grappen maakt over mensen die anders zijn dan zij of als ik op een plek kom waar mensen erg op het uiterlijk gefocust zijn, kan ik me heel klein voelen. Zelfliefde maakt namelijk niet onaanraakbaar. Non, au contraire. Zelfliefde maakt kwetsbaar. Zelfliefde maakt zichtbaar en tastbaar. Zelfliefde zegt: dit ben ik en of je mij nu respecteert of niet, ik respecteer ons. Dat is gewaagd.

Het is dus wel begrijpelijk dat het op zoveel plekken misgaat. We hebben namelijk een grootschalig tekort aan zelfliefde-rolmodellen. Onze voorouders hadden hier nog minder kaas van gegeten dan wij vandaag de dag. En dus zijn we te vaak nog, niet gefocust op het kweken van liefde, maar op het ontduiken of terugkaatsen van pijn. Zowel voor onszelf als voor een ander. Dit creëert een grillige, onveilige situatie. Wanneer iemand geneigd is de pijn van anderen aan te nemen, dan herkent diegene blijkbaar die pijn. Dan heeft die pijn een veilige omgeving en liefdevolle aandacht nodig om te kunnen helen. Het beste wat je kunt doen om iemand hierbij te ondersteunen, is dus te demonstreren hoe je dat doet; aanwezig zijn met pijn. Dát is zelfliefde. Maar daarvoor moet je wel je eigen pijn kunnen verdragen. Kun je dat? Zo niet, wat ga je doen om het te leren? Het is nu aan ons om het voorbeeld te zijn dat we zelf niet gehad hebben.

Johanna Nolet is coach, schrijver en spreker. Zij nodigt mensen uit om het voorbeeld te zijn dat ze zelf nooit gehad hebben. Ze is oprichtster van de populaire blog Geen Bekende Vrouwen en spreekt op congressen over zelfliefde in werk en relaties. Op de hoogte blijven? Like GBV op Facebook en volg Johanna op Instagram voor dagelijkse inspiratie.

Lees ook: Hoe middelbare school vriendschappen je psychische gezondheid beïnvloeden